INFEKZIOA KIRURGIAN

1
INFEKZIOA KIRURGIAN

• KIRURGIAREN OINARRIAK
• V. Portugal Irak.

2
OROITZAPEN HISTORIKOA

• XIX mendean (gt1867)
• LISTER antiseptikoen erabilera
• PASTEUR mikrobiologia
• I. SEMMELWEISS eskuen garbiketa
• KOCHER hemostasia
• HALSTED eskularru kirurgikoak
• XX mendean
• lt1960 antiseptikoak (pobidona eta klorhexidina)
• gt1960 profilaxi antibiotikoa

3
AURKEZPENA

• Infekzioa paziente kirurgikoan
• Motak
• Medikoak pneumonia, gernubide-infekzioa
• KIRURGIKOAK
• Tratamendu medikua eraginkorra izaten ez denean
  eta trat. kirurgikoa beharrezkoa ohi denean
  apendizitisa, abszesua, gangrena, ...
• Ebakuntza-leku batean kokatzen diren infekzioak
  leku kirurgikoaren infekzioak zauriaren
  infek., ebakuntza ondoko abszesua edo
  peritonitisa, ...
• Maiz, traumatismo ondoren agertzen dira (bai
  kanpokoa, bai kirurgia bidezkoa)

4
AURKEZPENA

• Garrantzi ekonomikoa eta pronostikoa
• Antibiotiko
• Ebakuntzak
• Sendaketak
• Egonaldia luzatzen da
• Beste konplikazioen agerpena errazten du
• Odol-jarioak
• Immunosupresioa
• Beste infekzioak

5
ETIOPATOGENIA
6
ETIOPATOGENIA

• INFEKZIO-ERAGILEA
• Germen gutxi dira inf. gehien eragiten dituztenak
• Sarritan POLIMIKROBIANOAK dira
• Germenen BIRULENTZIA
• BAKTERIO-KULTUREN garrantzia

• Aerobioak
• Estreptokokoak
• Estafilokokoak
• Klebsiella
• Heste-germenak
• Enterobakteriak
• Enterokokoak
• Onddoak
• Candida, Aktinomik., Histoplasma

• Anaerobioak
• Bakteroideak
• Peptoestreptok.
• Klostridioak
• Oportunistak
• Pseudomona
• Serratia
• Helmintoak
• Hidatidosia

7
ETIOPATOGENIA

• INFEKZIO-ERAGILEA
• Eragile endogenoak
• Pazienterengandik etorritakoak (azaletik, edozein
  aparatuetatik)
• Eragile exogenoak
• Osasun-langileengandik (ESKUAK)
• Ebakuntza-geletatik
• Tresneriatik

8
ETIOPATOGENIA

• OSTALARI SENTIKORRA
• IMMUNOESKASIA funtsezkoa da
• Imm. Espezifikoa
• Imm. Inespezifikoa
• Edozein faktore immunodepresorek errazten du
  infekzioa

• Diabetesa
• Adina
• gt70 u.
• lt 3 u.
• Drogazaletasuna
• Minbizia

• Loditasuna
• Desnutrizioa
• Shocka
• ASA ? III
• TRATAMENDU erasotzaileak

9
ETIOPATOGENIA

• GIRO APROPOSA
• BASKULARIZAZIO DESEGOKIko lekuak (iskemia,
  hemorragia)
• IRTENBIDE ESTUEKIKO GUNE NATURALAK (apendizea,
  hesteak, behazuna) ? buxadura ? infekzioa
• BARRUNBE NATURALAK peritoneoa eta barrunbe
  torazikoa
• Beste faktore batzuk
• Gorputz arraroak
• Ehun hila (nekrosia)
• Traumatismoak (iatrogenia, kanpokoa, ...)
• Ebakuntzaren iraupena

10
ETIOPATOGENIA
Inf. LOKALA
Abszesua Flemoia
ESKUALDEKO Inf.
Adenitisa Linfangitisa Peritonitisa
INFEKZIOA
Inf. OROKORRA
Septizemia Sepsia Shock septikoa O.A.H.
11
FISIOPATOLOGIA

• Erantzun inflamatorioa inespezifikoa
• LOKALA
• Erantzun baskularra
• Erantzun zelularra
• Bitarte inflamatorioak
• SISTEMIKOA (Ondorio orokorrak)
• Erantzun immunitario espezifikoa
• Gune inflamatorioren murriztasuna
• Emaitza finala

12
FISIOPATOLOGIA(Erantzun inflamatorioa lokala)

• Erantzun baskularra
• Basodilatazio arteriolarra
• Gorritasuna
• Beroa
• Iragazkortasuna handitzea ? likido eta proteinak
  gune interstizialera
• Edema (exudatua)
• Erantzun zelularra (Imm. Inespezifikoa)
• Kimiotaxia
• Baztertasuna eta atxikidura
• Migrazioa (diapedesia)
• Aktibazioa (fagozitosia)

13
FISIOPATOLOGIA (Erantzun inflamatorioa lokala)

• Erantzun zelularra (Imm. Inespezifikoa)
• Kimiotaxia
• Baztertasuna eta atxikidura
• Migrazioa (diapedesia)
• Aktibazioa (fagozitosia)

LPS
fagosoma
BAKT.

BAKTERIAREN HERIOTZA
Az. lipoteikoiko
liposomak

O2 hilketa oxidatiboa
14
FISIOPATOLOGIA (Erantzun inflamatorioa lokala)

• Bitarte inflamatorioak
• Kininak, koagulazioa, konplementoa
• Aminak
• LK eta PG
• RLO eta NO
• Zitozinak

15
FISIOPATOLOGIA(Erantzun sistemikoa)

• Sukarra
• Takikardia
• Oliguria
• Takipnea ? Arnasbidezko alkalosia
• Leukozitosia neutrofiliarekin
• Katabolismoa (oreka nitrogenatu negatiboa)
• (Erantzun immunitario espezifikoa)
• LB ? antigorputzak
• LT ? zitotoxikotasuna

16
FISIOPATOLOGIA

• Gune inflamatorioaren murriztasuna
• Estasi baskularra
• Zainetako trombosia
• Drainatze linfatikoa
• Emaitza finala
• Osaketa
• Murriztea
• Zabaltzea

17
DIAGNOSIA

• Miaketa fisikoa
• Errazena eta erabilgarriena
• Hanturazko zeinuak
• Zeinu sistemikoak
• Zeinu espezifikoak
• Kontuz
• Fase sorran zeinuen gabezia
• Emaitza negatiboaren aurrean errepikatu miaketa
• Laboratorio(1)
• Analisi orokorrak
• Odoletan leukozitosia / neutrofilia / leukopenia
  / fase akutuaren erreaktiboak / anemia /
  koagulazioaren asald.
• Gernuan sedimentu patologikoa

18
DIAGNOSIA

• Laboratorio(2)
• Kulturak eta antibiogramak
• Odola / karkaxa / gernua / zauria / drainatzea
  /kateter baskularra / likido peritoneala
• Serologia
• Analisi espezifikoak
• Miaketa osagarriak
• Rx
• OTA / EKO / RMN
• Gammagrafia PMN (Ga67 ala In111)
• Ekokardiografia

19
PROFILAXIA

• Ospitaleko langileok
• Eskuen garbiketa
• Ebakuntza gelan
• Esterilizazioa (tresneria eta materialak)
• Autoklabeak
• Etileno-oxidoa
• Beste batzuk glutaraldehidoa, iodatuak, ur
  oxigenatua, erradiazio gammak
• Asepsia-antisepsia prozedura
• Eskuen garbiketa eta eskularruak
• Jantzi bereziak eta txabusin esterilak
• Mozorroak
• Ebakuntza-barruko portaera

20
PROFILAXIA

• Ospitaleko langileok
• Ebakuntza gelan
• Esterilizazioa (tresneria eta materialak)
• Asepsia-antisepsia prozedura

• Aire egokitua. Zirkuituak.
• Prozedura kirurgiko egokia
• Kirurgia goiztiarra
• Prozedura garbia eta azkarra (lt 2 ord.)
• Hemostasia odol transfusio gabekoa
• Drainatze gabekoa

21
PROFILAXIA

• Ospitaleko langileok
• Ebakuntza gelan

• Pazientearengandikoa
• Ebakuntza-aurreko prestakuntza egokia
• Ebakuntza aurretik diren infekzioen tratamendua
• Ebakuntza aurreko dutxa
• Ilea moztu
• Azalaren garbiketa (gune kirurgikoa) antiseptikoz

22
PROFILAXIA

• Ospitaleko langileok
• Ebakuntza gelan
• Pazientearengandikoa
• Ebakuntza aurretik diren infekzioen tratamendua
• Ebakuntza aurreko dutxa / Ilea moztu
• Azalaren garbiketa (gune kirurgikoa) antiseptikoz

• Profilaxi antibiotikoa
• Ebakuntza-aurreko administrazioa (?30 min)
• Ekologia bakterianoaren arabera
• Monodosia. Bena bidetik.
• Ebakuntza-barruko konzentrazio egokiak
• Kirurgia-motaren arabera (sailkapena)
• Heste-lodiaren garbiketa (!?)

23
PROFILAXIA
KIRURGIA DESKRIBAPENA ADIBIDEAK INFEKZIO TASA
GARBIA Atraumatikoa, inflamazio gabekoa eta digestio, arnasbidezko edo gernu-aparatu parte hartu gabekoa Mastektomia Herniorrafia Tiroidektomia lt5
GARBI-KUTSATUA Digestio, arnasbidezko edo gernu-aparatu irekitzen dira baina ez da material septikoa agertzen Kolezistektomia Gastrektomia Behazun-bideetatik proz. 5-15
KUTSATUA Inflamazio haundikoa baina ez-septikoa Gune kirurgikoa kutsatuta dagoenean Buxadurak Heste-lodiko kir. Kolezistitisa 10-25
ZIKINA Gune kirurgikoan agertzen direnean material septikoa ala pasmoa Peritonitisa Abszesuaren drainatzea Errai hutsetako zulaketak gt20
24
TRATAMENDUA

• 1. KIRURGIKOA
• INZISIOA ETA DRAINATZEA
• Gune itxiak ireki pasmoak hustu drainatzeak
  erabili
• ESZISIOA
• Ehun-moztea apendizektomia, anputazioa, ...
• BASKULARIZAZIOAREN HOBEKUNTZA
• Perfusio egokia berreskuratu
• 2. ANTIBIOTIKOAK
• Osagarriak, b.e. infekzio orokorretan
• Kultura-emaitzak jarraituz
• 3. BESTE BATZUK
• NUTRIZIO ARTIFIZIALA
• Oreka nitrogenatuaren zeinua aldatu
• NEURRI OROKORRAK
• Atseden funtzionala, analgesia, monitorizazioa,
  antitermikoak