Slajd 1

1
TERAPIA RODZINNA
nasza rzeczywistosc
Lek. Apolonia Szarkowicz- Mlynska
2
TERAPIA RODZINNA
nasza rzeczywistosc
Rodzina, rodzina, rodzina, ach rodzina Rodzina,
rodzina nie cieszy gdy jest Lecz kiedy jej ni
ma Samotnys jak pies
(Jeremi Przybora - Kabaret Starszych Panów)
3
System rodzinny jest podstawowym systemem, w
którym zaspokajane sa najwazniejsze, niezbedne do
zycia i prawidlowego rozwoju czlowieka potrzeby
Wedlug Maslowa sa to 1.Potrzeby fizjologiczne
(od nich zalezy sprawne funkcjonowanie
ludzkiego organizmu potrzeby pokarmowe,
wlasciwej temperatury, odpoczynku,
prokreacji) 2. Potrzeba bezpieczenstwa 3.
Potrzeba przynaleznosci i milosci 4. Potrzeba
szacunku i uznania 5. Potrzeba samorealizacji
4
Potrzeby mlodego czlowieka pojawiajace sie w
wieku dorastania to

• poszukiwanie idealu, absolutu (pytania
  egzystencjalne)
• potrzeba wewnetrznych przezyc, poglebiania zycia
  duchowego, uczuciowego (swiat fantazji)
• szukanie grupa odniesienia, wspólnot dajacych
  poczucie przynaleznosci (rak wiezi w rodzinie),
  daznosc mlodziezy do czucia sie uzytecznym,
  zaangazowanym w sprawe, czynnie uczestniczacym w
  tym, co dzieje sie we wspólnotach
• potrzeba autorytetu, utozsamiania sie z kims,
  kto imponuje

5
MILOSC
KONTAKT
AKCEPTACJA
dom jako skarbnica zródla zaufania poprzez dobry
kontakt z rodzicami, zródla sily i motor
dzialania aspekt pozytywny
6
Trudne doswiadczenia zwiazane z niezadawalajacym
rozwiazaniem normalnych konfliktów rozwojowych
dotyczacych autonomii czlowieka powoduje
powstawanie takich uczuc jak
WSTYD, ZWATPIENIE, NIEWIARA W SIEBIE I INNYCH,
LEK, POCZUCIE WINY, NADMIERNE POCZUCIE OBOWIAZKU
Sa to okolicznosci sprzyjajace powstawaniu
szantazu emocjonalnego w rodzinie z odczuwaniem
smutku, braku energii do dzialania
7
SZANTAZ
zawiera nastepujace etapy
ZADANIE
OPÓR
PRESJA
GROZBY
ULEGLOSC
POWTÓRZENIE
8
SZANTAZ
najlatwiej jest szantazowac poprzez
POCZUCIE WINY
POCZUCIE OBOWIAZKU
LEK
9
TERAPIA RODZINNA
J.C. FLUGEL The psychoanalytic study the family
1921r
NATAN ACKERMAN The Unity of the family 1937r
Prekursorzy
INSTYTUT TERAPII RODZIN Nowy York 1960r
H.B.RICHARDSON Patients Have Families 1945r
10
RYS HISTORYCZNY
Lata czterdzieste Eksperymenty z psychodrama
czlonków rodziny (J.L. Moreno), Eksperyment
sesjami rodzinnymi ( J. Bowlby), Syndrom
schizofrenogennej matki (Frieda Fromm- Reichman)
11
RYS HISTORYCZNY
Lata piecdziesiate i poczatek lat
szescdziesiatych Rodzina z perspektywy
antypsychiatrii, zródlo indywidualnej patologii,
zródlo opresji i zablokowanie rozwoju
jednostki matka i rodzina schizofrenogenna mist
yfikacja rodzinna
12
RYS HISTORYCZNY
Przelom lat szescdziesiatych i siedemdziesiatych

• OTWARCIE DRZWI SZPITALI
• próby zrozumienia rodziny i jej trudu w
  sprawowaniu opieki nad chorym psychicznie
• traktowanie rodziny jako partner w procesie
  leczenia
• rozwój organizacji samopomocy

13
RYS HISTORYCZNY

• NATIONAL ALLIANCE FOR MENTALLY ILL (USA)
• SCHIZOPHRENIA FELLOWSHIP (Wielka Brytania)
• GREGORY BATESON MENTAL RESEARCH INSTITUTE ( MRI
  ) Kalifornia
• HARRY SULLIVAN
• PAUL WATZLAWICK twórcy teorii podwójnego
  wiazania JANET H. BEAVIN (double bind)
• DON D.JACKSON
• VIRGINIA SATIR teorie z MRI zastosowala w
  praktyce
• JANE PARSONS FEIN (N.Y.)

14
PROCES RODZINNY

• funkcjonalny

• dysfunkcjonalny

15
SZKOLY TERAPEUTYCZNE

• SZKOLA STRUKTURALNA

struktura rodziny, problem kontroli i wladzy,
granice miedzypokoleniowe

• SZKOLA STRATEGICZNA

dysfunkcjonalne strategie rodzinne, poszukiwanie
kontrstrategii

• SZKOLA KOMUNIKACYJNA

porozumiewanie sie w rodzinie
16
UZNANIE CZLONKÓW RODZINY ZA TYCH, KTÓRZY
WSPÓLTWORZA CELE TERAPII, ZAKRES POZADANEJ
ZMIANY I W PEWNYM STOPNIU METODY
17
PODSTAWOWE POJECIA TERAPII RODZIN
SYSTEM RODZINNY
otwarty, interakcje, podsystemy, konfiguracje,
hierarchie, granice, wzorce zachowania
18
PODSTAWOWE POJECIA TERAPII RODZIN
AUTOPOEZA
Zdolnosc samotworzenia sie i samoodtwarzania z
pokolenia na pokolenie umozliwiajaca przetrwanie
i rozwój
(Humbert Maturana)
19
PODSTAWOWE POJECIA TERAPII RODZIN
HOMEOSTAZA
Zachowanie stalosci, zapobieganie zmianie
20
PODSTAWOWE POJECIA TERAPII RODZIN
ADAPTACJA
Umozliwia przystosowanie do zmiany warunków
ZMIANA
BODZCE
HOMEOSTAZA
ADAPTACJA
21
PODSTAWOWE POJECIA TERAPII RODZIN
PETLE (LOOPS)
Mechanizm sprzezen zwrotnych dodatnich i ujemnych
22
PODSTAWOWE POJECIA TERAPII RODZIN
CYKL ZYCIA RODZINNEGO
Zmiany fazy taniec rodzinny
23
OBJAW W SYSTEMIE RODZINNYM
PO CO?
niesplacone dlugi Ivan Boszormenyi Nagy
dlug pokoleniowy lub brak równowagi relacyjnej i
podzielonej lojalnosci
nieprzezyta do konca zaloba Norman Paul
konsekwencja zaburzen granic w podsystemach
rodzinnych (szkola strukturalna)
objaw jako problem, który zamiast rozwiazania
nasila sie (szkola strategiczna)
24
ZMIANA W SYSTEMIE RODZINNYM
pierwszego rzedu zmiana ilosciowa, ciagla, o
charakterze liniowym
drugiego rzedu zmiana jakosciowa, skokowy
charakter
przebiegajace procesy zmiany kieruja sie
przypadkowoscia
Bateson
25
NEUTRALNOSC TERAPEUTY RODZINNEGO
Stan zaangazowania bez stronniczosci
26
Z WLASNEGO PODWÓRKA
Historia poradnictwa rodzinnego na terenie
województwa warminsko - mazurskiego
27
Z WLASNEGO PODWÓRKA
1975r.
W strukturach Specjalistycznego Psychiatrycznego
Zespolu Opieki Zdrowotnej w Olsztynie
Szpital Psychiatryczny przy Al. Wojska Polskiego
35
powstaje Poradnia Rodzinna majaca swoja
siedzibe przy ulicy Kajki 3
28
Z WLASNEGO PODWÓRKA
Luty 1979r.
W ramach oddzielenia lecznictwa psychiatrycznego
ambulatoryjnego od stacjonarnego
Poradnia Rodzinna
zostaje przydzielona do
Wojewódzkiego Zespolu Poradni Zdrowia
Psychicznego w Olsztynie zachowujac swoja
siedzibe na ul. Kajki
29
Z WLASNEGO PODWÓRKA
Listopad 1979r.
Utworzenie Wojewódzkiego Osrodka Terapii
Rodzinnej w Olsztynie na bazie istniejacej
Poradni Rodzinnej
30
Z WLASNEGO PODWÓRKA
2002r.
Likwidacja Wojewódzkiego Osrodka Terapii
Rodzinnej w Olsztynie i przylaczenie do
Wojewódzkiego Zespolu Poradni Zdrowia
Psychicznego jako
Poradnia Rodzinna
a nastepnie fuzja z Wojewódzkim Zespolem
Lecznictwa Psychiatrycznego
31
Z WLASNEGO PODWÓRKA
2006r.
Brak kontraktu z NFZ na poradnictwo rodzinne,
które jest w ograniczonym zakresie swiadczone w
ramach kontraktu na porady psychiatryczne
32
PODSUMOWANIE 30- LETNIEJ PRACY TERAPEUTYCZNEJ Z
RODZINAMI
33
NAJCZESCIEJ WYSTEPUJACE PROBLEMY OSÓB
ZGLASZAJACYCH SIE NA TERAPIE

• 1. Problemy przedmalzenskie
• przystosowanie sie do zycia w parze
• problem inicjacji seksualnej

34
NAJCZESCIEJ WYSTEPUJACE PROBLEMY OSÓB
ZGLASZAJACYCH SIE NA TERAPIE

• 2. Problemy malzenskie
• konflikty i kryzysy malzenskie
• zaburzenia seksualne

35
NAJCZESCIEJ WYSTEPUJACE PROBLEMY OSÓB
ZGLASZAJACYCH SIE NA TERAPIE

• 3. Problemy rodzinne
• konflikty i kryzysy malzenskie zwiazane ze
  zmiana struktury rodziny
• konflikty rodzice dzieci
• konflikty z czlonkami rodzin pochodzenia
  (tesciowie, rodzenstwo malzonków)

36
NAJCZESCIEJ WYSTEPUJACE PROBLEMY OSÓB
ZGLASZAJACYCH SIE NA TERAPIE

• 4. Problemy wychowawcze
• objawy psychosomatyczne u dzieci
• nerwowosc dziecieca
• zaburzenia zachowania u dzieci i mlodziezy

37
NAJCZESCIEJ WYSTEPUJACE PROBLEMY OSÓB
ZGLASZAJACYCH SIE NA TERAPIE

• 5. Problemy pojedynczych czlonków rodziny w
  radzeniu sobie w zyciu
• reakcje nerwicowe
• zespoly depresyjne
• trudnosci adaptacyjne
• niedojrzalosc osobowosci

38
NAJCZESCIEJ WYSTEPUJACE PROBLEMY OSÓB
ZGLASZAJACYCH SIE NA TERAPIE

• 5. (c.d.)
• zaburzenia odzywiania sie (bulimia, anorexia)
• kryzys w sytuacji utraty bliskiej osoby
  (rozwód, smierc)
• stany rezygnacyjne, mysli i próby samobójcze

39
ZADANIA OSRODKA TERAPII RODZINNEJ
1. Udzielanie swiadczen leczniczo-psychoterapeutyc
znych zglaszajacym sie pacjentom, malzenstwom i
rodzinom w zakresie poradnictwa
przedmalzenskiego konfliktów malzenskich
redukcji szkód psychologicznych w sytuacji
rozwodowej konfliktów rodzinnych problemów
seksualnych problemów wychowawczych w
rodzinie zaburzen zachowania dzieci i
mlodziezy objawów chorobowych zdiagnozowanych
przez lekarza jako wystepujacych na podlozu
psychicznym problemów intrapsychicznych (z
samym soba, w kontaktach interpersonalnych)
problemów okresu dojrzewania trudnosci rodzin
zrekonstruowanych zaburzen identyfikacyjnych z
plcia uzaleznien od róznych srodków chemicznych
(alkoholu, narkotyków), hazardu, gier
komputerowych, jedzenia seksu, pracy, innych
zachowan kompulsywnych problemów rodzin osób
uzaleznionych, DDA
40
ZADANIA OSRODKA TERAPII RODZINNEJ
2. Promocja trzezwego stylu zycia 3. Dzialalnosc
edukacyjna w zakresie higieny zycia
psychicznego, profilaktyki uzaleznien od
róznych srodków i zachowan destrukcyjnych 4.
Objecie pomoca medyczna i
psychoterapeutyczna osób doswiadczajacych
przemocy w odzinie
41
REALIZACJA ZADAN

• 1. Prowadzenie terapii
• malzenskiej
• psychoterapii indywidualnej
• terapii seksuologicznej
• porad psychiatrycznych

42
REALIZACJA ZADAN
2. Poradnictwo dla mlodziezy w stanach
suicydalnych (mysli i próby samobójcze), z
zachowaniami autodestrukcyjnymi

• interwencje psychoterapeutyczne w ramach
  programu PRZYWRÓCENI ZYCIU

43
REALIZACJA ZADAN
3. Zajecia psychoterapeutyczne i
socjoterapeutyczne z malymi dziecmi w trakcie
prowadzonej terapii rodzinnej i malzenskiej
44
REALIZACJA ZADAN

• 4. Zajecia grupowe
• treningi interpersonalne
• treningi terapeutyczne
• warsztaty identyfikacyjne z plcia
• grupa terapeutyczna dla ofiar
• naduzyc seksualnych
• grupa terapeutyczna dla ofiar
• przemocy w rodzinie
• 5. Interwencje kryzysowe

45
STATYSTYKA
ROK PRZYJECIA OGÓLEM ROK PRZYJECIA OGÓLEM
1976 524 1991 1674
1977 684 1992 2218
1978 618 1993 2049
1979 854 1994 2197
1980 1275 1995 1976
1981 1361 1996 1975
1982 2086 1997 2079
1983 2264 1998 2236
1984 2779 Do 28.09.1999 2194
1985 2752 2000  
1986 3291 2001  
1987 3348 2002 1185
1988 4247 2003 1724
1989 2108 2004 1029
1990 1865 2005 1033
46
I CO DALEJ ?.......
47
Podsumowanie Obecny okres dynamicznych zmian w
kulturze i obyczaju wplywa w istotny sposób na
formy zycia rodzinnego. Powszechnosc rozwodów,
rodziny zrekonstruowane, samotne matki
wychowujace dzieci, spoleczne usankcjonowanie
zwiazków nieformalnych, homoseksualnych,
autonomizacja funkcji seksualnej, przejecie przez
instytucje spoleczne niektórych funkcji
opiekunczych sprawiaja, ze tradycyjne fazy cyklu
zycia rodziny ulegaja zmianie a rola rodziny
coraz bardziej zaweza sie do zadan
emocjonalnych.. Mozna by te zagadnienia
pozostawic socjologom rodziny, gdyby nie to, ze
odzwierciedlaja sie one w realnych problemach i
konfliktach miedzypokoleniowych, bedacych pózniej
przedmiotem terapii. Wspólnym wyzwaniem staje sie
dla rodziny i terapeuty , jak z
postmodernistycznej wielosci i chaosu wydobyc te
wartosci i mozliwosci, które warunkuja ciaglosc,
dobrostan i rozwój rodziny.
48
KONIEC
Dziekuje za uwage
Opracowanie merytoryczna Lek. Apolonia
Szarkowicz - Mlynska
Opracowanie techniczne prezentacji mgr R.
Zdziarski
49
(No Transcript)