Ekonomia polityczna transformacji postsocjalistycznej

1

• Ekonomia polityczna transformacji
  postsocjalistycznej
• propozycja zajec

Katarzyna Metelska-Szaniawska Dominika
Milczarek-Andrzejewska
2
Ekonomia polityczna transformacji

• Wprowadzenie do problemu
• transformacja jako proces wieloplaszczyznowy na
  styku nauk spolecznych
• badania oddzialywan polityka ? gospodarka
• lepsze zrozumienie procesu transformacji
• uwaga na ten temat proponowalismy przeznaczyc 2
  zajecia

3
Ekonomia polityczna transformacji

• Propozycja zakresu wykladu (2 wyklady!)

1. Wprowadzenie
2. Obszary badan ekonomii politycznej transformacji
3. Czynniki polityczne reform gospodarczych
4. Spoleczno-polityczny wymiar transformacji
5. Podsumowanie

4
Ekonomia polityczna transformacji

• Ciekawe pytania/problemy wprowadzajace
• dlaczego pomimo wzglednie podobnej sytuacji
  wyjsciowej po kilkunastu latach transformacji
  kraje postsocjalistyczne osiagaja bardzo rózne
  wyniki gospodarcze?
• dlaczego czesciej obserwujemy w tym zakresie
  dywergencje niz konwergencje?
• tajemnica sukcesu transformacji w Chinach
• czy zagraniczna pomoc finansowa moze szkodzic
  krajom transformujacym sie?
• czy transformacje mozna uznac za proces
  zakonczony?

5
Ekonomia polityczna transformacji

• Wprowadzenie (1/2)
• transformacja postsocjalistyczna jako proces
  wieloplaszczyznowy na styku nauk spolecznych
• gospodarka socjalistyczna a kapitalistyczna
• transformacja postsocjalistyczna jako impuls do
  powrotu ekonomii politycznej
• ekonomia polityczna transformacji (Political
  Economy/Economics of Transition)
• czolowi badacze
• G. Roland (Transition and Economics Politics,
  Markets, and Firms, 2000)
• L. Balcerowicz, J. Kochanowicz, G. Kolodko, J.
  Wilkin

6
Ekonomia polityczna transformacji

• Wprowadzenie (2/2)
• reformy gospodarcze w transformacji
• propozycje pakietów reform, konsensus
  waszyngtonski i postwaszyngtonski
• sekwencja reform w wybranych krajach
• porównanie postepu w reformach miedzy krajami
• makroekonomiczny obraz transformacji
• prezentacja tendencji w zakresie inflacji,
  bezrobocia, bilansu fiskalnego, FDI, handlu
  zagranicznego
• róznice we wzroscie gospodarczym pomiedzy krajami

7
Ekonomia polityczna transformacji

• Obszary badan EP transformacji (1/2)

Preferencje odnosnie
polityki panstwa
SFERA POLITYCZNA
Reguly
Wyniki
konstytucyjne
gospodarcze
SFERA GOSPODARCZA
Wyniki
Rynki
polityczne
Decyzje dotyczace
polityki panstwa
Zródlo Persson i Tabellini (2003 Fig. 1.1).
8
Ekonomia polityczna transformacji

• Obszary badan EP transformacji (2/2)
• polityka ? gospodarka
• impuls do rozpoczecia transformacji
• uwarunkowania polityczne implementacji reform
• argumenty polityczne dotyczace wyboru strategii
  reform
• czynniki polityczne wplywajace na proces
  podtrzymywania reform, ich przyspieszanie,
  spowalnianie lub blokowanie
• wyniki reform a sfera polityczna i wymiar
  spoleczny
• poziom makro i mikro
• badania teoretyczne i empiryczne

9
Ekonomia polityczna transformacji

• Czynniki polityczne reform gospodarczych
• wybór strategii reform (terapia szokowa vs.
  gradualizm, optymalna kolejnosc reform)
• wymiana elit politycznych u zarania transformacji
• spójnosc preferencji politycznych w
  spoleczenstwie
• koncentracja wladzy politycznej
• konkurencja w sferze politycznej
• czynniki geopolityczne
• implementacja reform a wyniki gospodarcze

10
Ekonomia polityczna transformacji

• Spoleczno-polityczny wymiar transformacji
• spoleczenstwo w transformacji, sytuacja róznych
  grup spolecznych
• zwyciezcy i przegrani procesu transformacji
  (m. in. problem poparcia dla reform,
  prywatyzacja)
• zjawisko pogoni za renta w transformacji
• slabosc instytucji, szara strefa i korupcja
• transformacja a zachowania przedsiebiorstw

11
Ekonomia polityczna transformacji

• Podsumowanie
• transformacja jako zmiana instytucjonalna
• EP pozwala na lepsze zrozumienie procesu
  transformacji
• w ramach EP bogatsze i bardziej wiarygodne
  badania empiryczne
• otwarte pytania dotyczace transformacji

12
Ekonomia polityczna transformacji

• Propozycja zakresu cwiczen (1/3)

• referat studencki 3 komentarze (1/2)
• Cwiczenia I Uwarunkowania polityczne
  transformacji gospodarczej w Rosji (ew. w innym
  wybranym kraju). Porównanie z sytuacja w Polsce
• Tekst Dabrowski M. (red.), Russia Political
  and Institutional Determinants of Economic
  Reforms, Raport CASE nr 56 (2004)
• online http//www.case.com.pl/strona--ID-publika
  cje_raporty_case,publikacja_id-2437025,nlang-19.ht
  ml
• /materialy dotyczace Polski studenci powinni
  zgromadzic sami badz oprzec sie na wlasnej wiedzy
  i doswiadczeniach/

13
Ekonomia polityczna transformacji

• Propozycja zakresu cwiczen (2/3)

• referat studencki 3 komentarze (2/2)
• Cwiczenia II Spoleczno-polityczny wymiar
  transformacji
• Tekst Life in Transition. A survey of peoples
  experiences and attitudes, Raport EBOiR (2007)
• online http//www.ebrd.com/pubs/econo/lit.htm
• /na stronie internetowej EBOiR dostepne
  bezplatnie raport, dane, opis metodologii i inne
  materialy pomocnicze /

14
Ekonomia polityczna transformacji

• Propozycja zakresu cwiczen (3/3)

• inne pomysly na cwiczenia, gdyby wystarczylo
  czasu
• prezentacja i dyskusja wyników wazniejszych badan
  empirycznych
• np. De Melo, Denizer i Gelb (1996), Fish (1998),
  Falcetti, Lysenko i Sanfey (2005), badania
  dotyczace wplywu demokracji na wzrost w krajach
  postsocjalistycznych
• /ze wzgledu na zastosowanie technik
  ekonometrycznych w tych tekstach musialby o nich
  opowiedziec prowadzacy/
• eksperyment?

15
Ekonomia polityczna transformacji

• Literatura

• obowiazkowa dla studentów
• Kochanowicz J. (red.) (1999) Ekonomia polityczna
  konsolidacji reform, Raporty CASE nr 29, Centrum
  Analiz Spoleczno-Ekonomicznych, Warszawa
  (szczególnie Rozdzial 1 i 2).
• Metelska-Szaniawska K., Milczarek D. (2005)
  Reformy gospodarcze w krajach postsocjalistycznyc
  h w swietle badan ekonomii politycznej,
  Ekonomista, nr 3.
• Milczarek D. (2006) Tworzenie ram
  instytucjonalnych dla polityki makroekonomicznej
  w krajach post-socjalistycznych, w Instytucje a
  polityka makroekonomiczna i wzrost gospodarczy,
  Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.

16
Ekonomia polityczna transformacji

• Literatura

• dodatkowa dla studentów
• Raporty transformacji EBOiR (Transition Report,
  kolejne wydania)
• Balcerowicz L. (1997) Socjalizm, kapitalizm,
  transformacja. Szkice z przelomu epok,
  Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Dabrowski M., Gortat R. (2002) Political
  Determinants of Economic Reforms in Former
  Communist Countries, Studia i Analizy CASE 242,
  Centrum Analiz Spoleczno-Ekonomicznych, Warszawa.
  
• Godlów-Legiedz J. (2005) Transformacja ustrojowa
  z perspektywy nowej ekonomii instytucjonalnej,
  Ekonomista, nr 2.
• Kolodko G. (1999) Od szoku do terapii. Ekonomia i
  polityka transformacji, Poltext, Warszawa (lub w
  wersji angielskiej wydanej przez Oxford
  University Press w 2000 r.)
• Roland G. (2000) Transition and Economics.
  Politics, Markets, and Firms, MIT Press,
  Cambridge (Mass.) and London.
• Wilkin J. (1995) Jaki kapitalizm, jaka Polska?
  Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

17
Ekonomia polityczna transformacji

• Literatura

• dla prowadzacych
• Amsden A. H., Kochanowicz J., Taylor L. (1998)
  The Market Meets Its Match. Restructuring the
  Economies of Eastern Europe, Harvard University
  Press, Cambridge, Mass. and London.
• Blejer M.I., Skreb M. (2001) Transition. The
  First Decade, The MIT Press, Cambridge, Mass. and
  London.
• Campos N.F., Coricelli F. (2002) Growth in
  Transition What We Know, What We Dont, and What
  We Should, Journal of Economic Literature, nr
  40(3).
• de Melo M., Denizer C., Gelb A. (1996) Patters
  of Transition From Plan to Market, The World
  Bank Economic Review, nr 10(3).
• Falcetti E., Lysenko T., Sanfey P. (2005) Reforms
  and Growth in Transition Re-Examining the
  Evidence, EBRD Working Paper No. 90, European
  Bank for Reconstruction and Development, London.

18
Ekonomia polityczna transformacji

• Literatura

• dla prowadzacych
• Fish M. S. (1998) The Determinants of Economic
  Reform in the Post-Communist World, East
  European Politics and Societies, nr 12(1).
• IMF (2000) World Economic Outlook 2000,
  International Monetary Fund, Washington, D.C.
• Lissowska M. (2004) Instytucjonalne wymiary
  procesu transformacji w Polsce, Szkola Glówna
  Handlowa, Warszawa.
• Lissowska M. (2008) Instytucje gospodarki
  rynkowej w Polsce, Wydawnictwo CH Beck, Warszawa.
• Metelska-Szaniawska K. (2008) Konstytucyjne
  czynniki reform gospodarczych w krajach
  postsocjalistycznych, Wydawnictwa Uniwersytetu
  Warszawskiego, Warszawa (Rozdzial 1).