KAN

1
KAN ÜRÜNLERI VE TRANSFÜZYON ENDIKASYONLARI

• Dr. Gökalp GÜZEL
• GAZÜ TF Kalp Damar Cerrahisi AD.

2
Kan ürünleri kandan hazirlanan tüm terapötik
materyalleri yani hem kan komponentleri hem de
plazma fraksinasyon ürünlerini içerir.

• Kan komponentleri tanimina eritrosit,lökosit ve
  trombosit konsantreleri ile taze plazma ve
  kriopresipitat dahil edilmektedir.

3
Antikoagulan ve koruyucu sivilar

• Antikoagulan olarak sitrat kullanilir
• Sivi içinde trisodyum sitrat olarak bulunur ve
  kalsiyum ile selazyon yaparak koagulasyon
  sisteminin aktivasyonunu önler
• Her 100 ml kan için 14 ml sitratli sivi
  yeterlidir.

4
Antikoagulan ve koruyucu sivilar

• Koruyucu sivilar glikoz-dekstroz- adenin ve
  fosfat kombinasyonlari içerir.
• Dextroz eritrosit metabolizmasi sirasinda
  enerji kaynagi olarak,
• Adenin hücrelerin canliligi,ATP düzeyi ve
  oksijen tasima kapasitesinin devamliligi için
  gereklidir,
• Fosfat ise 2,3-DPG düzeyini artirir

5
Antikoagulan ve koruyucu sivilar

• Kanin saklama süresini artirmak için degisik
  koruyucu sivi kombinasyonlari denenmistir.
• Türkiye'de en çok kullanilan antikoagulan
  koruyucu sivi CPDA-1(Citrate-Phosphate-Dextrose-Ad
  enin) dir.
• Buna ek olarak ACD(AcidCitrate-Dextrose) ve
  CPD(Citrate-Phosphate-Dextrose) kullanilmaktadir.
• Ayrica CPD içeren torbalara toplanan tam kanin
  eritrositlerinin SAG-M (Saline,Adenin,Glikoz,Manni
  tol) ilaveli ayri bir torbaya toplanabildigi bir
  sistemde vardir

6
Antikoagulan ve koruyucu sivilar

• Ek sivilarin özelliklerine göre kanin saklama
  süresi uzar.Buna göre kanin 1-6 C de saklama
  süresi
• ACD ve CPD sivilarinda 21 gün,
• CPDA-1 sivisinda 35 gün,
• SAG-M ilaveli ortamda 42 gündür.

7
Tam Kan

• Donörden alindiktan sonra hiçbir islem
  uygulanmadan 63ml antikoagulan içinde saklanan
  450ml (- 10) kana denir.
• Htc 36-37 donör htc sine göre degisir.
• 200ml si eritrosit, 250 ml si plazmadan olusur.
• 4 C de trombositler tamamen fonksiyonlarini
  kaybederler.
• Faktör 5 gün boyunca aktivitesini sürdürür.5.
  günde 8014. günde 50 aktiftir.

8
Tam Kan

• Faktör 8 seviyesi 1-2 gün içinde normalin 50
  sine 5 gün sonra ise 30 una iner.
• Faktör 11, 7. gün normalin 20 si kadardir.
• Lökositler bir süre sonra canliligini yitirir.
• 24 saatten daha kisa süre beklemis kana taze tam
  kan denir.
• Günümüzde tam kan nadir kullanilmakta, temel
  olarak diger kan ürünlerinin elde edildigi kaynak
  materyal olarak kullanilmaktadir.

9
Eritrosit Süspansiyonu

• ES plazmasinin ¾ ü alinmis kandir.
  Antikoagulan-koruyucu sivi içine alinmis tam
  kandan hazirlanir.
• Yaklasik 200ml eritrosit içerir.Htc 70-80
  kadardir.
• CPDA-1 solüsyonu ile 4C de 35 gün saklanabilir.
• Eritrositler üzerine SAG-M solüsyonu da
  eklenebilir. Santrifugasyondan sonra optik
  okuyuculu ekstraktör ile plazmasi tama yakin
  alinan ES üzerine ek solüsyon torbasindaki SAG-M
  ilave edilir.Bu ürün 4 C de 42 gün
  saklanilabilir.Htc i 55 kadardir.

10
Eritrosit Süspansiyonu

• CPDA-1 içeren torbalarda 1. günde plazma K u
  ortalama 5.1 mEq/L 35. günde ortalama 78.5 mEq/L
  dir.Renal fonksiyonu iyi olanlar tolere
  edebilirken bozuk olanlar ve yeni doganlar bu
  düzeydeki K u tolere edemezler.
• Bunlar için saklama süresi daha kisa olan kan
  ürünleri tercih edilir.Özellikle yeni dogana 7
  günlükten taze olmasi tercih edilmektedir.
• Hemoliz saklama süresiyle orantili olarak artar.
  Serbest Hb 1. günde ortalama 78 mg/L iken 35.
  günde 658 mg/L dir.

11
Lökositten Fakir Eritrosit Süspansiyonu

• ES içindeki lökositler lökosit filtreleri
  kullanilarak uzaklastirilir.3.jenerasyon
  filtrelerle 99.99 oraninda lökositten ayirmak
  mümkündür.
• Bu islem uygulanirken eritrositlerin yaklasik 25
  i kaybedilir.
• Ürün içindeki lökosit sayisi febril non hemolitik
  transfüzyon reaksiyonlarindan korunmak için 5.108
  ,alloimmünizasyon ve CMV enfeksiyon geçisini
  önlemek için 5.106 dan az olmalidir.

12
Yikanmis Eritrosit Süspansiyonu

• Devamli akim hücre yikama cihazlari veya elle
  hazirlanabilir.
• ES sogutmali santrifüjde veya normal santrifüjde
  5C deki 3000 devirde 15 dk santrifüj edilir.Bu
  uygulama ile trombosit ve plazma proteinlerinin
  önemli bir kismi lökositlerin de 70-80 i
  temizlenir.Islem sirasinda eritrositlerin 10-20
  si harap olur.
• Açik sistemlerle hazirlandigindan yikanmis ES 24
  saat içinde kullanilmalidir(Kontaminasyon riski).

13
Dondurulmus Eritrosit Süspansiyonu

• Kriyoprotektif sivi olarak kristallesmeyi önleyen
  gliserol kullanilir.En fazla 6 gün sonra
  eritrositler -65-80C de dondurulur,kullanilmak
  istenildiginde çözülür,degliserolirize edilir ve
  transfüzyona hazir hale getirilir.
• Saklama süresi ortalama 10 yildir.Literatürde 21
  yil saklandiktan sonra transfüze edilmis
  eritrosit süspansiyonlari vardir.
• Pahali islemdir,kullanmadan önce degliserolize
  edilmelidir.Acil durum için uygun
  olmaz,çözündükten sonra 24 saat içinde
  kullanilmalidir.Yüksek miktarda serbest Hb içerir.

14
Trombosit Süspansiyonu

• Trombosit ünitesi tanimi dünyada oldugu gibi
  ülkemizde de birçok kan merkezinde net
  degildir.1 ünite trombosit terimi tek donörden
  elde edilen trombosit süspansiyonlarini ifade
  eder.
• Tek ünite trombosit süspansiyonlarinin 4-6li
  olarak steril sartlarda bir araya getirilmesiyle
  havuz trombosit süspansiyonlari elde
  edilmektedir.
• Random donör trombositleri donörden alindiktan 8
  saat içinde tam kanin santrifügasyonu ile elde
  edilir. Santrifügasyon 2000g devirde 3 dk ile tam
  kan trombositten zengin plazma ve eritrositlere
  ayrilir.
• Trombositten zengin plazma süratle tekrar
  santrifüj elde edilen platet pelletin 50-70 ml
  otolog sitratli plazmada süspansiyonu saglanir.Bu
  sekilde hazirlanan trombosit süspansiyonu
  5-10.1010 trombosit içerir.Tranfüzyondan önce bu
  süspansiyonlarin 6-8 ünitesi(yetiskinler için)
  bir terapötik doz olarak havuzlanir.

15

Trombosit Süspansiyonu

• Tek donör trombositleri HLA tiplendirmesi
  yapilarak aile içi veya disi donörlerden tercihen
  aferezle toplanir.Aferez ürünlerinin avantajlari
  rölatif olarak daha az lökosit içermesi,daha az
  sayida donör gerektiginden transfüzyonla bulasan
  enfeksiyon olasiliginin azalmasi,havuzlama
  yapilmadigindan bakteriyal kontaminasyon riskinin
  düsük olmasi,febril non-hemolitik transfüzyon
  reaksiyonlarinin azaltilmasi veya önlenmesi
  olarak söylenebilir. Dezavantajlari olarak sunlar
  gösterilebilir hasta ile donör farkli kan
  gruplarindan oldugunda plazmanin ABO uyumsuzlugu
  ve dolayisiyla potansiyel hemolitik transfüzyon
  reaksiyonlari.
• Trombosit süspansiyonu hazirlandiktan sonra iki
  yöntemle saklanir. En sik kullanilan saklama
  yöntemi 20-24C de bes gün boyunca ikinci kusak
  gaz permeable torbalarda sürekli ajitasyondur.
  Trombositler 5. günün sonunda 20-25 oraninda
  canliligini kaybederler.FV ve FVIII de orta
  derecede azalma hariç,koagulasyon faktörleri
  aktivitesi iyi korunur fakat pH azalir.Ikinci
  yöntem ise dondurarak saklamadir.Bunun için
  kriyoprotektif olarak DMSO(Dimetil sulfoksit)
  kullanilir. Hizli eritmeden sonra trombositlerin
  canlilik orani 50 ye düser.
• Aferez donörleri 1 yilda en çok 24 kez cihaza
  baglanabilir.Iki aferez arasi süre en az 3 gün
  olmalidir.Ön sayimlarinda trombosit sayisi 150
  000m/mm3 olmalidir.

16
Lökosit suspansiyonu

• Nötrofillerin intravasküler alandaki yari
  ömürleri sadece 4-10 saattir.
• Lökositler ya tam kandan veya efektif sekilde
  aferez islemi ile toplanabilir.
• Yeterli hücre toplanmasini genç eritrositler ve
  lenfositlerle granülositlerin dansitelerinin
  yakinligi ile dolasimdaki granülosit sayisini
  azligi engeller.
• Lökosit araligi Hidroksietil starch gibi
  solusyonlarla daraltilir.Ek olarak donör
  granülosit sayisi islem öncesi kullanilan bazi
  ilaçlarla artirilir
• Granülositleri KI den ayirip dolasima geçmesini
  prednisolon ve benzeri glukokortikoidler
  saglar.Son zamanlarda glukokortikoid yerine
  Granülosit koloni stimülan faktör etkin sekilde
  kullanilmaktadir.

17
Taze Donmus Plazma

• Antikoagulanli tam kanin alindiktan hemen sonra
  veya 2-6 C de bekletip en geç alti saat içinde
  santrifüj edilmesi ile elde edilir.
• Sekilli elemanlarin ayrilmasindan sonra kalan
  kismina taze plazma denir.
• Içerisinde bütün pihtilasma faktörleri, globulin
  ve albumin bulunur.Koagulasyon faktörlerinin
  zamanla aktiviteleri azalir.
• Eger plazma alindiktan sonra ilk alti saat içinde
  dondurulursa buna taze donmus plazma (TDP) denir.
• Bu üründe özellikle labil koagulasyon
  faktörlerinin aktiviteleri korunmus olur.
• Hazirlanan plazmada rezidü hücre miktarlarinin
  eritrosit için 6x109/L, lökosit 0.1x109/L ve
  trombosit 50x109/L olmasi gerekmekmektedir.
• Bu sayimlar dondurma isleminden hemen önce
  yapilmalidir.
• Dondurma sok seklinde veya kuru buz ile
  yapilir.Kullanilacagi zaman 37C de çözülür ve
  alti saat içinde kullanilir.

18
Kriopresipitat

• Tam kandan elde edilen kriopresipitat en azindan
  80 Ü Faktör VIII, 200mg Fibrinojen, orjinalinin
  50 si kadar von Willebrand Faktör ve 25 i
  kadar Faktör XIII içerir.
• Bir ünite TDP 1-6 C de yavas olarak eritilir,
  santrifüj sonucunda supernatan atilir, kalan
  10-15 cc plazma ile torbaya yapisik peltemsi
  kisma Kriopresipitat denir.
• Hemen dondurulur saklama süresi TDP nin
  üzerindeki son kullanma tarihine kadardir.

19
KAN VE KAN KOMPONENTLERININ TRANSFÜZYON
ENDIKASYONLARI
20
Yetiskinlerde Kirmizi Küre için Normal Degerler
Kirmizi Küre Hematokrit Hemoglobin
Erkekler 26 mL/kg 40-54 13.5-18.0 g/dL
Kadinlar 24 mL/kg 38-47 12.0-16.0 g/dL

21

• Anemi kanin oksijen tasima kapasitesinde azalma
  ile karakterize bir durumdur.Kanin oksijen tasima
  kapasitesi dolasan kirmizi küre kütlesiyle
  belirlenir.Bu yüzden anemi kirmizi küre
  kütlesinde azalma olarak tanimlanabilir.
• Dolasan eritrosit sayisinin azalmasi kanin
  vikozitesini azaltir ve kan akim orani artar.
• Anemiye karsi diger bir kompansatuar cevap doku
  oksijenasyonunu devam ettirmek için sistemik
  kapillerlerden oksijen saliniminin artirilmasidir.

22

• Yogun bakim hastalarinda tek basina hematokrit
  veya hemoglobin seviyeleri transfüzyon
  endikasyonu olarak kullanilmamalidir.Yetersiz
  doku oksijenasyonu göstergeleri hemotokrit veya
  hemoglobin seviyelerinden daha önemlidir.
• Oksijen salinimindaki kompansatuar artis 50 den
  sonra yetersizlik gösterir.Bu yüzden O2ER nin 0.5
  degeri transfüzyon baslatilmasi için kriter kabul
  edilir.

23
(No Transcript)
24
Eritrosit Transfüzyonu Endikasyonlari

• Asagidaki durumlar için eritrosit transfüzyonu
  endike degildir.
  
  
• Iyilesme hissini artirmak için
• Yara iyilesmesini artirmak için
• Intravasküler volümü genisletmek için
• Hemoglobini 10 g/dL nin altinda olan fakat doku
  iskemisi belirtileri (anjina, iskemik strok,
  hiperlaktatemi) göstermeyen hastalarda.
• Kardiyaks disfonksiyon, koroner arter hastaligi
  yada serebrovasküler hastaligi olmayan hastalarda
  aneminin herhangi bir degerini düzeltmek için

25

• 2-Asagidaki durumlar için eritrosit transfüzyonu
  yapilmalidir.
• Yetersiz doku oksijenasyon bulgusu (VO2 100 mL/dk
  /m2 yada hiper laktatemi) yada yeterli kan
  volümüne ragmen koroner yada serebrovasküler
  iskemi gösteren hastalar
• Yeterli kardiyak outputa ragmen oksijen salinim
  orani 50 nin üzerinde olan hastalar
• Aktif koroner arter hastaligi serebrovasküler
  hastaligi yada önemli kardiyak disfonksiyon
  gösteren hemoglobini 7 g/dL nin altinda olan
  hastalarda eritrosit transfüzyonu gereklidir.

26
Kanamali hastanin degerlendirilmesi

• Kanama sirasinda intravasküler sivi hacmi azalir
  ve eritrosit kaybi nedeniyle dokulara oksijen
  tasinmasi bozulur.
• Sivi ve eritrosit kaybinin ne düzeyde oldugu,
  tedavinin gerekliligi hastanin semptom ve fizik
  muayene bulgulari ile degerlendirilmelidir.
• IV sivi açigi kristaloid ve /veya kolloid
  sivilarla saglanir.Eritrosit kaybi ve yol açtigi
  doku hipoksisi gerektiginde ES transfüzyonu ile
  karsilanmalidir.

27
Kanama sirasinda olusan semptom ve bulgular
28
Tam Kan Transfüzyonu Endikasyonlari

• Dogru endikasyon konuldugunda kullanim orani
  3-5 tir.
• Kanamasi devam etmeyen bir eriskinde bir ünite
  tam kan hematokriti ortalama 3, hemoglobini
  1g/dl artirir.Çocuk hastalarda 8 ml/kg
  miktarindaki tam kan transfüzyonu ile hemoglobin
  düzeyi yaklasik 1 g/dl yükseltilebilir.
• Tam kan transfüzyonunun en önemli endikasyonu
  masif transfüzyonu gerektirecek kanamalardir.

29
Tam Kan Transfüzyonu Endikasyonlari

• Masif Kanama
• Hastaya 24 saat içinde total kan hacmine esit
  miktarda kan transfüzyonu yapilmasini
  gerektirecek miktarda kanama
• 24 saat içinde 10 üniteden fazla tam kan veya 20
  üniteden fazla eritrosit süspansiyonu verilmesini
  gerektirecek miktarda kanama
• Üç saat veya daha az bir süre içinde dolasimdaki
  kan hacminin 50 sinden fazlasinin replasmanini
  gerektirecek kanama
• 150 ml/dk üzerindeki kan kaybi.

30
Tam Kan Transfüzyonu Endikasyonlari

• Bazen kanamanin masif oldugu baslangiçta
  anlasilmayabilir.Öncelikle hastanin nabiz ve
  sistolik kan basinci degerlerine göre sok indeksi
  hesaplanip kan kaybi yaklasik belirlenir.

31
Tam kan transfüzyon endikasyonlari
32
Tam Kan Transfüzyonlari Endikasyonlari

• Arka arkaya 4 ünite eritrosit süspansiyonu
  transfüzyonu ve sivi replasmanina ragmen hastanin
  hemodinamik dengesi stabil hale gelmiyorsa tam
  kan transfüzyonuna ihtiyaç vardir.Baska bir
  deyisle kan kaybinin total kan hacminin 25-30
  unu geçmesi halinde tam kan transfüzyonu
  endikasyonu dogar.
• Verilecek kan miktari ve süresi hastanin klinik
  durumuna göre degisir. Amaç hemodinamik dengeyi
  stabil hale getirmektir.
• Tam kan transfüzyonunu gerektirecek bazi özel
  durumlar vardir
• -Böbrek transplantasyonu öncesi immünolojik
  tolerans saglanmasi
• -Yeni doganda exchange transfüzyon
• -Kardiyopulmoner bypass ameliyatlarindaki bazi
  transfüzyonlar bunlar arasinda sayilabilir.

33
Tam Kan Transfüzyonlari Endikasyonlari

• Masif transfüzyonlarda 4, exchange
  transfüzyonlarda 7, kardiyopulmoner bypass
  ameliyatlarinda 2 günlükten daha taze tam kan
  önerilmektedir.
• Çünkü pihtilasma faktörleri çok düsük seviyelere
  inmemis,plazmada K , H ve diger metabolitler
  birikmemis ve eritrosit canliligi daha iyidir.

34
Eritrosit Süspansiyonlari Transfüzyonu
Endikasyonlari

• ES hematinik ilaçlarla düzeltilemeyecek
  anemilerde oksijen tasima kapasitesindeki
  azalmaya bagli semptom ve klinik bulgular
  (tasikardi,yorgunluk,kisa ve sik
  soluma,senkop,serebral hipoksiye bagli semptom
  ve bulgular,anjina pektoris) gösteren hastalarin
  tedavisinde kullanilir.
• ES transfüzyonu eskiden kabul edildigi gibi
  hemoglobin kritik seviyenin altinda ise degil
  doku hipoksine bagli belirti ve bulgular vücudun
  kompanse edici mekanizmalarinca düzeltilemeyecek
  hale geldiginde yapilmaktadir.Anemilerde sadece
  eritrosit kitlesi azalip IV sivi hacmi
  degismediginde sivi tedavisine gerek yoktur.

35
Eritrosit Süspansiyonu Transfüzyonu Endikasyonlari

• Kronik anemilerde çogu hasta 7-8 g/dl Hb degerini
  tolere edebilir.Ancak hastanin genel durumu ve
  altta yatan hastaligi mutlaka degerlendirilmelidir
  .Örnegin orta-agir derece kalp
  yetmezligi,solunum yetmezligi , koroner arter
  yada serebrovasküler hastaligi olanlarda bazi
  yasli kisilerde Hb miktari yüksekte olsa ES
  transfüzyonuna gerek duyabilir.

36
Eritrosit Süspansiyonu Transfüzyonu Endikasyonlari

• Hastanin klinigi uygunsa ve anemi hematinik (Fe
  eksikligi B12 ve/veya folik asit yetmezligine
  bagli anemilerde) yada kemik iliginde eritropoezi
  uyaran ilaçlarla edilebiliyorsa transfüzyon
  yapilmamalidir.
• Transfüze edilecek ES miktari hastanin klinik
  durumuna baglidir.Eriskinde bir ünite ES ile Htc
  3 Hb 1 g/dl yükseltilebilir.Yeni dogan ve
  çocukluk döneminde 6-10 ml/kg ES 2-3 saatte
  transfüze edilerek Hb miktari yaklasik 2-3 g/dl
  yükseltilebilir.

37
Lökositten Fakir Eritrosit Süspansiyonu
Transfüzyonu Endikasyonlari

• Lökositlerin üzerindeki MHC class I antijenleri
  alicinin immünize olmasina yol açar.Özellikle çok
  kan transfüzyonu yapan hastalarda yada gebelik
  öyküsü olanlarda bu durum,daha sonra verilen kan
  ürünlerinde ayni antijenleri tasiyan
  trombositlerin immünolojik yikimini febril
  non-hemolitik transfüzyon reaksiyonlarina ve
  yapilacak organ transplantasyonlarinda graftin
  reddine yol açar.
• Bir alicida febril non-hemolitik atak iki kez
  tekrarlamis veya bir kez olmus çok agir
  seyretmisse,organ transplantasyonu planlaniyorsa
  ve sik transfüzyonu gerektirecek bir hastalik
  varsa lökositten fakir ES verilmelidir.

38
Lökositten Fakir Eritrosit Süspansiyonu
Transfüzyonu Endikasyonlari

• Ayrica yeni doganda olusabilecek immünolojik
  degisikliklerden sakinmak özellikle malign
  hastalik nedeniyle operasyon planlananlarda
  lökositten fakir ES verilmelidir.
• Gene CMV insan T hücre Lenfotropik virüs ve
  Ebstein Barr virüs gibi ajanlarin bulasini
  önlemek için de lökositten arindirilmis ES
  verilmesi önerilmektedir.
• Yukarida anlatilan özel durumlar disinda
  lökositten fakir ES transfüzyon endikasyonlari ES
  transfüzyonu endikasyonlariyla aynidir.

39
Yikanmis Eritrosit Süspansiyonu Transfüzyonlari
Endikasyonlari

• Plazma proteinleri pek çok allerjik ve anaflaktik
  transfüzyon reaksiyonlarindan sorumludur.Bu
  nedenle yikanmis eritrosit süspansiyonlari
  transfüzyon sirasinda agir ürtiker,allerjik ve
  anaflaktik reaksiyon gösteren hastalarin daha
  sonraki transfüzyonlarinda kullanilir.Yikanmis ES
  içinde 5.108 kadar lökosit bulundugunda
  lökositten fakir bir üründür.Lökosit filtresinde
  temin edilemedigi durumlarda neonatal ve
  intrauterin transfüzyonlarda kullanilabilir.
• Eritrosit antijenlerine karsi alloimmünizasyon
  varliginda yikanmis eritrosit vererek sorununu
  çözülebilecegi yanlis bir uygulamadir.Eritrositler
  in yikanmasi sadece plazmayi uzaklastirir.Dolayisi
  yla plazma proteinlerine karsi korur.Ayrica
  yikama islemiyle GVHD (Graft Versus Host
  Diseases) veya CMV enfeksiyonu önlenemez.
• Diger endikasyonlar ES transfüzyonu ile aynidir.

40
Dondurulmus Eritrosit Süspansiyonu Transfüzyonu
Endikasyonlari

• Endikasyon alanlari en dar olan ürünlerden dan
  biridir.Toplumda çok nadir bulunan kan
  gruplarinin fazla miktardaki acil(askeri ve sivil
  felaketlerde) yada normal zamanlardaki
  ihtiyaçlarini karsilamak amaciyla stok olarak
  hazirlanabilir.
• Talassemi major, orak hücreli anemi hastaliklarda
  çok sayida transfüzyon nedeniyle allo antikor
  gelismisse uygun kan bulunmasi halinde ayni
  vericiden alinan kanlarin dondurularak saklanmasi
  ilerde kullanimasi ikinci bir endikasyondur.Ayrica
  elektif ameliyatlardan önce otolog amaçli
  alinmis kanlarin ameliyatin ertelenmesi halinde
  dodurularak saklanmasi da mümkündür.

41
Dondurulmus Eritrosit Süspansiyonu Transfüzyonu
Endikasyonlari

• Bu ürünler kullanilmadan yikandigindan hem
  lökosit hem de plazmadan arindirilmis ES dir.
  Gerektiginde lökositten fakir yada yikanmis ES
  yerine kullanilabilirler.
• Diger endikasyonlari ES transfüzyonlariyla
  aynidir.

42
Granülosit Süspansiyonu Transfüzyonu
Endikasyonlari

• Özellikle myleoid sistemin büyüme faktörlerinin
  rekombinasyon yöntemleriyle elde edilmesi ve
  nötropenik hastalarda nötropeni süresini kisaltma
  etkisini göstermesiyle granülosit süspansiyonu
  transfüzyonu hemen hemen hiç kullanilmamistir.Öte
  yandan yeni,etkin antibiyotiklerin ve
  immünglobilinlerin klinik kullanimlarinin
  yayginlastirilmasiyla enfeksiyonlarin daha kolay
  kontrol edilmesi granülosit transfüzyonu
  ihtiyacini azaltmistir.

43
Granülosit Süspansiyonu Transfüzyonu
Endikasyonlari

• Granülosit süspansiyonu endikasyondan çok
  komplikasyonu olan bir üründür. Bu
  komplikasyonlar
• Hemolitik Reaksiyonlar ABO uygun olmayan
  granülosit süspansiyonlarindaki eritrositlerinin
  alicida hemoliz yapabilirler.
• Febril reaksiyonlar 10 olguda görülür.(Allo
  immünizasyon)
• Akut Pulmoner Yetmezlik Nedenleri
• a)Pnömonili hastalarda transfüze edilen
  lökositlerin akcigere migrasyonu.
• b)Lökoaglutinin mikroembolileri
• c)Kompleman aktivasyonu
• d)Amphotericin B ile ayni anda kullanilmasi

44
Granülosit Süspansiyonu Transfüzyonu
Endikasyonlari

• 4)Graft versus host hastaligiÖzellikle immün
  yetmezligi olanlarda önem kazanir.
• 5)CMV enfeksiyonu
• Yeni dogan sepsinde yararli olabilecegi
  belirtilen granülosit süspansiyonu transfüzyonu
  asagidaki hallerden bir veya birkaçinin
  varliginda düsünülebilir
• Absolüt nötrofil sayisi 500/ul nin altinda ve
  kisa sürede düzelmeyecekse
• Kontrol altina alinamayan ates varsa
• Enfeksiyon etkeni gösterilememisse
• Uygun antibiyotik baskisina ragmen 48 saat içinde
  ates kontrol edilemiyorsa ve hastanin genel
  durumu bozuluyorsa
• Kronik granülomatöz hastaliklarda enfeksiyonlarda
  antibiyotik tedavi yetersiz kaliyorsa.

45
Trombosit Suspansiyonu Transfuzyon Endikasyonlari

• Trombosit sayisinin üretimde azalma/yikimda
  artmaya bagli azalma durumunda veya trombosit
  fonksiyonlarinin herediter/akkiz nedenlerle
  bozuldugu durumlarda trombosit suspansiyonu
  kullanilir.Günümüzde trombosit transfuzyonunun
  gerektigi trombositopeniler malingn hastaliklara
  bagli olanlardir.Bunlarda üretime bagli azlik
  varsa transfüzyona yanit iyi yikim ve tüketim
  artisina bagli ise yanit iyi degildir.
• Trombosit fonksiyon bozuklugu kardiyopulmoner
  bypass ve aspirin kullanimi gibi nedenlere bagli
  ise yanit gene iyi , üremi gibi sistemik bir
  nedene bagli ise iyi degildir.
• Herediter trombosit fonksiyon bozukluklarinda
  alloimmunizasyondan kaçinmak için, ciddi kanama
  olmadikça transfüzyon önerilmez.

46
Trombosit Suspansiyonu Transfuzyon Endikasyonlari
devam

• Trombosit transfüzyonu için en önemli kriter
  kanamadir.Ancak transfüzyona karar verirken
  klinlik bulgular bir bütün halinde
  degerlendirilmelidir.Hastanin trombosit sayisinda
  azalmadan baska koagulasyon defektinin olup
  olmadigi(DIC gibi),kontrol altina alinamayan
  nötropenik ates-sepsis ,mukozit
  splenomegali,trombosit fonksiyonunu bozan ilaç
  kullanimi,üremi,agir anemi,akut lösemilerde
  hiperlökositoz,bazi tm tipleri(metastatik malign
  melanom) tablonun agirlasmasina ve daha kolay
  kanamalara neden olmaktadir.
• Burada önemli olan kanama gelismeden trombosit
  sayisini risk sinirlarinin üzerine çikarmaktir.Bu
  durumda proflaktik trombosit transfüzyonu kavrami
  ile karsilasilmaktadir.

47
Trombosit Suspansiyonu Transfuzyon Endikasyonlari
devam

• Genel olarak ek bir risk faktörü yoksa trombosit
  sayisi 20x109 /L altina indiginde proflaktik
  trombosit suspansiyonu transfüzyonu yapilir.
  Trombosit fonksiyonlari normal ve vasküler
  problemleri olayanlarda 5x109 /L üzerindeki
  trombosit sayilarinda kanama beklenmezken bu
  sayinin altindaki sayilarda yasami tehdit eden
  spontan kanamalar olabilir.Buna göre 10-50x109
  /L arasinda spontan kanama beklenmemekte, ancak
  cerrahi girisim , travma gibi etkenler var ise
  kanama görülebilmektedir.

48
Trombosit Suspansiyonu Transfuzyon Endikasyonlari
devam

• Diger yandan yogun kemoterapiler sirasinda
  gelisen uzun süreli aplazi dönemlerinde bu esik
  degerlerde fazla miktarda trombosit transfüzyonu
  yapmak alloimminüzasyonu hizlandiracaktir ve
  sonraki transfuzyonlarin etkinligini azalma
  maliyette artma, enfeksiyonlarla ilgili
  komplikasyonlarda artmaya yol açacaktir.O halde
  esik degerlerin net olarak belirlenmesi
  gereklidir.Bu konuyla ilgili tam bir fikir
  birligi olmasa da
• Trombosit sayisinin 10x109 /L den az olmasi
• Trombosit sayisinin 10-20x109 /L arasi iken 380C
  üzerinde ates,sepsis,,ilaç(antibiyotik)
  kullanilmasi hali,baska bir koagulasyon faktörü
  eksikligi veya heparin kullaniyor olmasi yada
  kemik iligi ,lomber ponksiyon gibi islemlerin
  yapilacak olmasi,
• Trombosit sayisi 20x109 /L üzerinde iken major
  kanamanin varligi veya majör cerrahi girisim
  planlanmasi proflaktik trombosit transfüzyonunu
  gerektirir.

49
Trombosit Suspansiyonu Transfuzyon Endikasyonlari
devam

• Yukaridaki bilgiler isigi altinda
• Hematolojik maligniteli hastalarin indüksiyon
  tedavileri sirasinda blast sayisi yükseldiginde
  SSSe kanama riski artar proflaktik transfüzyon
  esigi yüksek tutulmalidir.
• Aplastik anemi veya myelodisplastik sendrom gibi
  hastanin KI nakil sansi yok tam sifa
  beklenemiyorsa mümkün olan en düsük degerde
  trombosit susp. verilmelidir.
• Solid tümörlerde genellikle KInin aplazi süresi
  kisa olmasina bagli özellikle SSSne metastaz
  yapmis Malign Melanomda esik deger yüksek
  tutulmalidir.

50
Trombosit Suspansiyonu Transfuzyon Endikasyonlari
devam

• d) Aspirin alanlarda major cerrahi girisimden 10
  gün önce ilaç kesilmelidir.Operasyon sirasinda
  trombosit sayisi 50x109/L den az ise trombosit
  süspansiyonu önerilir.Karaciger
  transplantasyonlarinda özel hemostaz problemleri
  olabilir ve trombosit transfüzyonu
  gerekebilir.Transfüzyona ek olarak karaciger
  transplantasyonlari ve kardiyovasküler cerrahi
  olgularinda trombosit koruyucu etkileri nedeni
  ile antifibrinolitik ajanlar denenebilir.

51
Trombosit Suspansiyonu Transfuzyon Endikasyonlari
devam

• Tam kandan elde edilen 1 Ü trombosit 75 kg
  agirligindaki bir eriskinin trombosit sayisini
  yaklasik 5-10x109/L artirir.Buna göre istenen
  sayiya ulasmak için 6-8Ü süspansiyon
  gerekir.Çocuklarda vücut agirliginin her 10 kg i
  için 1Ü trombosit yeterli olmaktadir.
• Pratikte trombosit transfüzyonlarina yanit
  kanamanin durmasi ve trombosit sayisindaki
  artisla degerlendirilir.Trombosit sayisinin
  50.000-70.000/mm3e yükseltilmesi major kanamalar
  dahil birçok sorunu çözer.

52
Isinlanmis Hücre suspansiyonu transfuzyonu
endikasyonlari

• Lenfosit ve lökositler yabanci doku antijenleri
  tasiyan kan hücreleridir. Içerisinde bu kan ve
  kan komponentleri saglam kisiler tarafindan
  reddedilir. Immun sistemi zayif kisilerde bu
  reddedilemez ve transfüze edilen bu saglikli
  hücreler hastayi yabanci tanir ve aktive olur,
  çogalarak hastanin dokularini infiltre eder organ
  fonksiyonlarini bozarak hastanin ölümüne yol açan
  Graft Versus Host Hastaligina(GVHH) neden olur.
  Buna transfuzyonla iliskili GVHH(TIGVHH)
  denir.Olusmasi için 1x107/kg lenfosit
  yeterlidir.Transfuzyondan 1-2 hafta sonra(20-30)
  baslar.
• Tedavisi zor pahali ve basarisi azdir.En iyi
  yöntem hastaligin olusmasini önlemektir. En iyi
  yöntem transfüze edilecek kanin içindeki
  immunolojik aktif hücrelerin gamma isinlari ile
  isinlanip çogalma yeteneklerini
  önlemektir.Böylece fonksiyonel yönden aktif fakat
  üreyemediginden dokulari infiltre edip TIGVHH
  yapamayacaklardir.

53
Taze Donmus Plazma Transfüzyonu Endikasyonlari

• Taze donmus plazma,pihtilasma faktörü (II, V,
  VII, X, XI, XIII gibi) eksiklikleri nedeniyle
  protrombin ve/veya parsiyel tromboplastin zamani
  normalin 1.5 katinin üzerinde olan hastalarda
  kanamayi durdurmak yada bu hastalara uygulanacak
  invaziv girisimlerinden önce kanamayi önlemek
  amaciyla kullanilir.
• Warfarin etkisini hizla geri döndürdügünden
  Warfarin alan ve aktif olarak kanayan hastalarla
  acil olarak ameliyata alinacaklarda K vitamininin
  etkisini göstermesi için 12 saat beklenemeyecekse
  taze donmus plazma verilerek pihtilasma bozuklugu
  düzeltilebilir.Masif tansfüzyon yapilanlarda
  gelisen pihtilasma faktörü eksikliklerinin
  laboratuvar tetkiklerle de gösterilmesi halinde
  taze donmus plazma transfüzyonu önerilir.Gene
  trombotik trombostopenik purpurada plazma
  exchange isleminde replasman sivisi olarak TDP
  kullanilir.Ayrica akut DIC olgularinda tüketime
  bagli kanama bozukluklarinin agir karaciger
  hastaliklarinda pihtilasma faktörü yapimindaki
  azalmaya bagli kanama bozukluklarinin
  düzeltilmesinde plazma protein C ,protein S ve
  anti trombin III eksikliklerinin tedavisinde
  transfüzyon endikasyonlari vardir.

54
Taze Donmus Plazma Transfüzyonu Endikasyonlari

• Damar içi hacmi artirmak için TDP kullanilmasi
  yanlis bir uygulamadir.
• Transfüzyon dozu hastanin klinik durumu v altta
  yatan hastaligin siddeti ile ilgilidir.Eriskinde
  genellikle vücut agirliginin her bir kilosu için
  12-15 ml TDP verilir ve yanit laboratuvar
  testleriyle degerlendirilir.Protrombin ve/veya
  parsiyel tromboplastin zamaninda düzelme
  tedavinin etkinligini gösterir.Testlerin sonucuna
  göre tedavi araligi belirlenir.Hastanin
  hemodinamik durumu dikkate alinarak 200 ml den
  daha hizli transfüzyon önerilemez.

55
Kriyopresipitat Transfüzyonu Endikasyonlari

• Kriyopresipitat konsantre fibrinojen içeren tek
  kaynaktir.Günümüzde kriyopresiptat kullaniminin
  temel endikasyonu fibrinojen replasmanidir.Ayrica
  Hemofili A olgularinda (F VIII replasmani), Von
  Willebrand hastaliginda ve F XIII replasmani için
  kullanilir.Viral inaktivasyon islemlerinden
  geçirilmis pihtilasma faktörü konsantrelerinin
  ticari olarak satilmasindan sonra kriyopresipitat
  kullanimi azalmistir.
• Kriyopresipitat dozu,plazma hacmi dikkate
  alinarak hesaplanir.70 kg lik bir eriskinde
  fibrinojeni hemostatik doza yükseltebilmek için
  10 ünite kriyoprespitat verilmelidir.Bu dozla
  fibrinogende 75 mg/dl lik, F-VIII düzeyinde 30
  luk artis beklenir.Çözüldükten sonra 6 saat
  içinde kullanilmalidir.Infüzyon hastanin tolere
  edebilecegi en hizli sekilde yapilmalidir.Kanamani
  n durmasi yada önlenmesi tedavinin basarisini
  gösterir.Tedavinin etkinligini anlamak,tedavi
  araligini ve sikligini belirlemek için
  laboratuvar testleri yapilmalidir.

56
TRANSFÜZYON PRATIGI
57
Transfüzyon Pratigi

• Modern kan transfüzyon tedavisinde amaç öncelikle
  eksiklikleri yerine koymaktir.Bu nedenle etkili
  bir kan transfüzyon tedavisi kan komponent
  tedavisidir.
• Kan her biri ayri birer fonksiyona sahip son
  derece spesifik yapilardan olusmus bir bütün,
  canli bir dokudur.Bu yüzden kan transfüzyonu
  aslinda bir doku, bir organ transplantasyonudur.Gü
  nümüz tibbinda kan paranteral bir solüsyon olarak
  kullanilmaktan çikmis her parçasi ise yarayan
  ilaç gibi düsünülmeye baslanmistir.

58
Transfüzyon Pratigi

• Komponent tedavisinin avantajlari sunlardir
• Gerekli komponentlerin transfüze edilebilmesi
  tedavinin basarisini artirir
• Sadece gerekli komponentlerin transfüzyonu yan
  etkileri azaltir.
• Bir ünite tam kan birkaç hastayi tedavi
  edebilecek komponentlere ayrilabilir
• Reziduel komponentler daha uzun süre saklanabilir.

59
Transfüzyon Pratigi

• Kaynagi insan oldugundan kanin çok dikkatli
  kullanilmasi ve suistimal edilmemesi gerekir.Bu
  nedenle transfüzyona karar vermeden hekimin
  dikkat etmesi gereken birkaç nokta vardir.
• Hastada gerçekten transfüzyon endikasyonu var
  midir?
• Eger bu endikasyon varsa ihtiyaç duyulan
  komponent nedir?
• Hastaya kaç ünite transfüzyon yapilmasi
  gerekecektir?
• Verilecek kan ve kan ürününün hastaya yararlari
  ve zararlari ne olabilir?
• 1. sorunun cevabi kesinlikle EVET, 4. sorununda
  cevabi da yarari zararindan fazla olmalidir.

60
Transfüzyon Pratiginde özel uygulamalar

• Otolog transfüzyon hastanin kendi kaninin
  alinmasi saklanmasi ve gerektiginde hastaya
  transfuzyonudur.
• Günümüzde dört tip otolog transfüzyon yöntemi
  vardir.
• Preoperatif deposit/donasyon
• Akut normovolemik hemodilusyon
• Intraoperatif salvage
• Postoperatif salvage

61
Bazi operasyon tipleri için maksimum cerrahi kan
semasi
62
TRANSFÜZYON REAKSIYONLARI
63
Immünolojik Transfüzyon Reaksiyonlari
a)Hemolitik Transfüzyon Reaksiyonlari

• Akut Hemolitik Transfüzyon Reaksiyonlari(HTR)
• HTR antijen,antikor reaksiyonuyla baslatilan
  kompleman ve koagülasyon sistemlerinin aktive
  edildigi ve endokrin yanitlarin baslatildigi
  durumdur.Sok,DIC ve akut renal yetmezlikle
  sonuçlanabilir.HTR i daima verici kanin ABO
  tiplendirme ve tanimlanmasina ait hatalarla
  yanlis kan verilmesinden kaynaklanir.Diger kan
  gruplarinda uyumsuzluk sonucuda allo antikorlarla
  alicida hemoliz görülebilir.
• Akut HTR süphesinde hasta basinda yapilacaklar
• Transfüzyon hemen durdurulur.Sorumlu hekime haber
  verilir.
• Normal serum fizyolojik ile IV yol açik tutulur.
• Hasta yatagi basinda bütün etiketlerin,formlarin
  ve tanimlarin o hasta için olup olmadigi kontrol
  edilir.
• Süphelendigimiz kan transfüzyon reaksiyonunu
  ivedilikle kan bankasi personeline bildirilir.
• Mümkün olan en kisa sürede mekanik hemolizden
  sakinarak aldigimiz kan örneklerini kan bankasina
  kan torbasi,ignesiz transfüzyon seti birlikte
  kullanilan IV çözeltileri ilgili form ve
  etiketleri ile birlikte iletiniz.
• Akut hemolizin degerlendirilmesi için diger kan
  ve idrar örneklerini kan bankasi yöneticisi veya
  hastanin hekiminin yönetiminde gönderiniz.

64
Immünolojik Transfüzyon Reaksiyonlari
a)Hemolitik Transfüzyon Reaksiyonlarinin Tedavi
Ilkeleri

1. Hipotansiyonla mücadele
2. Yeterli renal kan akiminin saglanmasi

65
Immünolojik Transfüzyon Reaksiyonlari
a)Hemolitik Transfüzyon Reaksiyonlari

• 2. Gecikmis Hemolitik Transfüzyon
  Reaksiyonlari(HTR)
• Primer Immünizasyon
• Anamnestik Reaksiyonlar

66
Immünolojik Transfüzyon Reaksiyonlari
b)Hemolitik Olmayan Atese Bagli Transfüzyon
Reaksiyonlari(FNHTR)

• Transfüzyon sirasinda veya sonrasinda hemoliz
  bulgulari gibi belirgin bir nedeni olmaksizin
  vücut isisinin 1 C den fazla yükselmesidir.FNHTR
  aslinda klinik açidan hastalari bir miktar
  rahatsiz etmesi disinda pek önem tasimamaktadir.
• Ancak ates transfüzyonunun en korkulan
  reaksiyonlarindan olan HTR nin ve bakteriyal
  reaksiyonlarinin sik ve erken dönemde açiga çikan
  bir bulgusu olabilmektedir.Sirt agrisi,bas
  agrisi,nefes darligi, hemoglobinüri ,sok ve
  DIC bagli kanama gibi eslik eden bulgular ön
  planda hemolitik reaksiyonu düsündürürken atesle
  birlikte titreme, bulanti ,kusma , ishal, sok,
  solunum sistemine ve/veya DIC e ait belirti
  bulgular transfüzyonla geçen bakteriyal
  enfeksiyonu akla getirmektedir. Ates tüm bu
  tablolarin ilk belirtisi olacagindan transfüzyon
  hemen durdurulmali ve yasami tehdit eden
  reaksiyon olup olmadigi hemen arastirilmalidir.

67
Immünolojik Transfüzyon Reaksiyonlari
c) Transfüzyona Bagli Akut Akciger Hasari(TRALI)

• Baska bir nedene bagli olmaksizin transfüzyon
  sonrasi gelisen solunum sikintisi hipoksi ve
  pulmoner infiltrasyonlar ile kendini gösteren
  siddetli ve akut bir transfüzyon
  reaksiyonudur.Vericinin plazmasinda bulunan
  lökositlere karsi gelismis antikorlarin
  ransfüzyon ile aliciya geçmesi sonrasinda
  pulmoner alanda lökostaz ve lökosit aktivasyonu
  olusmakta ve buna bagli kapiller sizinti ve
  pulmoner hasar gözlenmektedir.5000 transfüzyonda
  bir görüldügü bildirilmektedir, kadin-erkek orani
  esittir ve her yasta görülebilir.

68
Immünolojik Transfüzyon Reaksiyonlari
c) Transfüzyona Bagli Akut Akciger Hasari(TRALI)

• TRALI transfüzyona basladiktan sonra ilk 6 saat
  içinde gelisen solunum sikintisi seklinde kendini
  gösterir.Siddetli çift tarafli pulmoner ödem
  hipoksi ates ve akciger grafisinde orta ve alt
  zonlarda perihiler ve nodüler gölgelenmeler
  izlenmektedir.Aktif enfeksiyon varliginin,
  sitokin tedavisi uygulanmasinin,operasyon
  geçirilmesinin veya masif transfüzyon
  yapilmasinin hazirlayici faktör olarak rol
  oynayacagi bildirilmektedir.

69
Immünolojik Transfüzyon Reaksiyonlari
c) Transfüzyona Bagli Akut Akciger Hasari(TRALI)

• Bu komplikasyonlar tam kan eritrosit
  konsantreleri TDP Kriyopresipitat ve trombosit
  konsantreleri gibi plazma içerigi yüksek olan
  komponentlerin transfüzyondan sonra
  rastlanmaktadir.
• TRALI 'yi klinik olarak ARDS'den ayirmak olasi
  degildir. Bu yüzden transfüzyondan bir süre sonra
  gelisen ARDS' de TRALI akla gelmelidir.ARDS' den
  farkli olarak TRALI kendini sinirlayan bir
  tablodur.48 96 saat içinde kendiliginden
  düzelmektedir.Kardiyak nedenlere bagli gelisen
  pulmoner ödem tablosunun TRALI ' den ayrilmasi
  gerekir.TRALI olan hastalarda CVP Pulmoner
  Kateter Basinçlarinin normal olmasi tani için
  yardimcidir.

70
Immünolojik Transfüzyon Reaksiyonlari
c) Transfüzyona Bagli Akut Akciger Hasari(TRALI)

• Hastanin lökositleriyle reaksiyona giren HLA veya
  diger lökositlere özel antijenlere karsi gelismis
  antikorlarin, verici veya transfüzyon yapilan
  komponentin plazmasinda gösterilmesi ile tani
  desteklenebilir.
• TRALI gelisen olgularin tedavisinde mutlaka hizli
  bir sekilde solunum destegi saglanmalidir.Genellik
  le entübasyonun ardindan oksijen verilmesi ve
  mekanik ventilasyona geçilmesi gerekmektedir.
  Steroidler ne kadar kullanilmaktaysa da etkileri
  tartismalidir.Diüretik verilmesine gerek yoktur.

71
Immünolojik Transfüzyon Reaksiyonlari
c) Transfüzyona Bagli Akut Akciger Hasari(TRALI)

• Destek tedavisiyle TRALI genellikle 48 -96 saat
  içinde düzelmekte pulmoner infiltratlarin
  düzelmesi 1-4 gün içinde gerçeklesmeketedir.Yaklas
  ik 20 olguda bu süre 1 haftaya kadar
  uzayabilmektedir.Kisa sürede düzelen hastalarda
  uzun dönem sekel izlenmemektedir.Mortalite orani
  5 olarak bildirilmektedir.

72
Immünolojik Transfüzyon Reaksiyonlari
d)Ürtiker ve Anaflaktik Reaksiyonlar

• Genellikle kan komponenetlerinde bulunan plazmada
  yer alan proteinlere ve nadiren diger maddelere
  karsi gelisen bu reaksiyonlarda immunolojik olan
  veya olmayan bazi mekanizmalar rol
  oynamaktadir.Allerjik reaksiyonlar lokal deri
  reaksiyonlari (ürtiker veya anjiyoödem) seklinde
  kendini gösterebilecegi gibi hafiften agir
  derecelere kadar degisen siddette sistemik
  reaksiyonlar (hiriltili solunum nefes darligi
  yaygin ültiker/anjioödem obstrüktif larenks ödemi
  sok aritmi bilinç kaybi ) seklinde
  izlenebilmektedir.Nadir izlenmekle beraber
  anaflaksi veya anaflaktoid reaksiyonlar
  transfüzyonun yasami tehdit eden komplikasyonlari
  arasinda yer almaktadir.

73
Immünolojik Transfüzyon Reaksiyonlari
d)Ürtiker ve Anaflaktik Reaksiyonlar

• Hafif derecelerde de olsa bu reaksiyonlarla
  karsilasilinca transfüzyon durdurulmali ve
  reaksiyonun derecesine göre tedavi hemen
  planlanmalidir.
• Lokal Ürtiker/Anjio ödem oral antihistaminik
• Hafif sistemik reaksiyonlar (hiriltili solunum
  yaygin ürtiker anjioödem) antihistaminik
  salbumatol ve/veya inhaler steroid
• Orta derecededeki reaksiyonlar (nefes darligi
  obstrüktif larenks ödemi) ek olarak oral
  prednisolon veya IV hidrokortizon /- IM
  adrenalin
• Siddetli reaksiyonlar (anaflaksi/ anaflaktoid)
  da ise mutlaka IM yanit yoksa IV adrenalin (0.01
  mg/kg) yasam kurtarici olarak kullanilmalidir.

74
Immünolojik Transfüzyon Reaksiyonlari
e)Immünmodülasyon

• Kan transfüzyonundan sonra alicilarin bagisiklik
  sistemlerinde kisa veya uzun süreli degisiklikler
  oldugu gösterilmistir.Bu degisikliklerin bir
  kismi eritrosit trombosit lökosit ve HLA
  antijenlerine karsi alloimmünizasyon seklinde
  immün sistemin uyarilmasi yönünde gerçeklesirken
  diger yandan vericiye transfüze edilen
  komponentin özelliklerine ve alicinin immün
  durumuna bagli olarak immün sistemin baskilanmasi
  yönünde gerçeklesebilmektedir.Bu baskilayici
  yanitlarin tam olarak nasil gerçeklestigi
  bilinmemekle beraber bu olaylardan baslica
  vericiye ait lökositlerin sorumlu oldugu
  bilinmektedir.

75
Immünolojik Transfüzyon Reaksiyonlari
f)Transfüzyona Bagli Graft Versus Host Hastaligi
(TA_GVHD)

• TA-GVHD genel olarak deri döküntüsü ishal
  karaciger fonksiyonlarinda bozulmayla kendini
  gösteren ardindan kemik iliginde hipoplazi ve
  pansitopeni ile devam eden ve transfüzyon
  yaklasik 3-4 hafta sonra enfeksiyona bagli ölümle
  sonuçlanan önemli bir transfüzyon
  reaksiyondur.Alicinin bagisiklik sistemindeki
  bozukluk alici ve verici arasindaki HLA
  benzerligi gibi bazi risk faktörlerinin saptanmis
  olmasina ragmen TA- GVHD günümüzde bile 100 e
  yaklasan mortalite ve diger komplikasyonlara göre
  az izlenmesine ragmen etkili bir tedavisinin
  bulunmamasi nedeniyle transfüzyonun en korkulan
  komplikasyonlari arasinda yer almaktadir.

76
Immünolojik Transfüzyon Reaksiyonlari
f)Transfüzyona Bagli Graft Versus Host Hastaligi
(TA_GVHD)

• Risk tasiyan transfüzyonlarda kan
  komponenetlerine 25 Gy dozunda ? isinlama
  yapilmasi ile korkulan komplikasyondan korunmak
  saglanabilmektedir.
• Kan komponentleri isinlama gereksinimlerine göre
  3 gruba ayrilmaktadirlar
  
• 1)Tasidiklari yüksek risk nedeniyle her alici
  için isinlanmasi gerekenler Bu gruba giren
  komponenetlerin basinda aferez Ya da buffycoat
  ile hazirlanmis granülosit süspansiyonlari yer
  almaktadir. HLA benzerligi TA-GVHD gelisiminde
  rol oynadigi bilindiginden akraba vericilerden
  hazirlanan hücresel komponenetler ve trombosit
  süspansiyonlari her alicida isinlanmalidir.

77
Immünolojik Transfüzyon Reaksiyonlari
f)Transfüzyona Bagli Graft Versus Host Hastaligi
(TA_GVHD)

• 2) Tasidiklari düsük risk nedeniyle isinlanmasi
  önerilmeyen kan komponentleri TDP
  kriyoprisipitat ve plazmadan fraksinasyonla elde
  edilen ürünler bu gruptadir.
• 3) Bazi hastalar için isinlanmanin yararli
  olacagi komponentler Bu gruptaki hastalar içinde
  özellikle T hücrelerini ilgilendiren immün
  yetmezligi olanlar intrauterin exchange
  tranfüzyon yapilanlar, allojenik ve otolog kök
  hücre nakli yapilanlar ve Hodgkin hastaligi
  olanlar .Standart olmamakla beraber isinlamanin
  yararli olabilecegi düsünülen hastalar arasinda
  HIV pozitifligi AIDS olgulari aplastik anemili
  akut ve kronik lösemili non Hodgkin lenfomali
  hastalar yeni dogan döneminde yapilan
  transfüzyonlar immünsüpressif etkileri belirgin
  olan fludarabin vb. Pürin analoglarini kullanan
  hastalar bulunmaktadir.

78
Immünolojik Transfüzyon Reaksiyonlari
g) Transfüzyon sonrasi izlenen Purpura (PTP)

• PTP transfüzyondan yaklasik 1 hafta sonra kadar
  trombosit sayisinin hizla düsmesi ve kanama
  diyatezinin baslamasi seklinde kendini gösteren
  nadir izlenen ancak önemli transfüzyon
  reaksiyonlarindan biridir.Görülme sikligi
  1/200.000 olarak tahmin edilmektedir.Bu reaksiyon
  önceden geçirilmis olan gebelikler veya
  transfüzyonlar ile trombositlerde bulunan human
  platelet antijen (HPA)-la olarak adlandirilan
  antijenine karsi alloantikor gelistiren HPA-la ve
  çogu kadin alicilarda izlenmektedir.

79
Immünolojik Transfüzyon Reaksiyonlari
g) Transfüzyon sonrasi izlenen Purpura (PTP)

• PTP gelisen olgularda ölümle sonuçlanabilen
  kanama söz konusu oldugu için tani düsünldügü an
  tedavi acilen baslatilmalidir.Günümüzde önerilen
  tedavi yaklasimi IVIG (2g/kg 2-5 gün içinde)
  uygulanmasidir. Steroidler ve plazma degisim
  protokolleri önceden kullanilan kismen etkili
  yaklasimlar arsinda yer almaktadir.Trombosit
  transfüzyonlarinin yapilmasi genellikle trombosit
  sayilarini yükseltmemektedir.Ancak IVIG
  tedavisinin etkisini henüz baslamadigi yasami
  tehdit eden kanamalarin varliginda yüksek doz
  trombosit verilmesinin yararli oldugu ileri
  sürülmektedir.

80
IMMÜNOLOJIK OLMAYAN TRANSFÜZYON REAKSIYONLARI
81
IMMÜNOLOJIK OLMAYAN TRANSFÜZYON REAKSIYONLARI
a)Hiperkalemi

• Depolanmis kanda 3 hafta içnde K degerleri 5-6
  kat artar.Serbest K un açiga çikmasiyla olusan
  hiperkalemi elektrokardiyak degisimlere ve
  kardiak arreste neden olabilir.Böbrek fonksiyonu
  bozuk hastalarda yeni doganlarda ve massif
  transfüzyon alan hastalarda risk olusturur.
• Tedavide kalsiyum glukonat, kalsiyum klorid veya
  katyon degistirici resinler verilir.Daha az ciddi
  olgular glukoza,insüline ve bikarbonata yanit
  verirler.

82
IMMÜNOLOJIK OLMAYAN TRANSFÜZYON REAKSIYONLARI
b)Sitrat Toksisitesi

• Donörden alinan kanda kullanilan sitrat iyonize
  edilmis kalsiyumu baglar.Masif transfüzyonlarda
  veya karaciger fonksiyonu bozuk sitrati
  metabolize edemeyen hastalarda toksik olmaya
  baslar.Hastlarda kas tremoru kardiak aritmiler ve
  agiz çevresinde uyusmalar baslar.
• Hipokalsemiyi önlemek için dikkatli bir sekilde
  kalsiyum glukonat veya klorid verilmesi ile
  semptomlar düzelir.

83
IMMÜNOLOJIK OLMAYAN TRANSFÜZYON REAKSIYONLARI
c)Hipotermi

• Büyük miktarlarda verilen soguk kan transfüzyonu
  vücut isisini 37 dereceden 27.6 -29 dereceye
  düsmesine sebep olabilir. Bunun sonucunda
  ventrüküler aritmi ve kardiak arest olabilir.
• Hipotermi massif transfüzyon esnasinda kanin
  isitilmasiyla önlenir.

84
IMMÜNOLOJIK OLMAYAN TRANSFÜZYON REAKSIYONLARI
d)Dolasim Yüklenmesi

• Hastanin kardiyo pulmoner dolasim kapasitesinin
  üzerine çikmasiyla olusur.Transfüzyon sirasinda
  hizli kan volum artisi kalp ve akciger yetmezligi
  sinirlarda olanlarda uzun süredir derin anemisi
  olanlarda ve küçük bebeklerde görülür.
• Transfüzyon sirasinda veya bitiminde hastada KKY
  öksürük,dispne,siyanoz,ciddi bas agrisi,sistolik
  kan basincindaartis ve periferik ödem belirtileri
  baslar.
• Bu reaksiyon transfüzyon hizinin azaltilmasi veya
  durdurulmasi hastanin pozisyonunun degistirilmesi
  diüretik ve oksijen verilmesiyle düzeltilir.Agir
  durumlarda flebotomi yapilarak asiri volüm
  çikarilir.

85
IMMÜNOLOJIK OLMAYAN TRANSFÜZYON REAKSIYONLARI
d)Dolasim Yüklenmesi

• Tam kan yerine konsantre ES kullanimi bu riski
  yari yariya azaltir.Kardiak veya pulmoner
  fonksiyonu bozuk olan hastalar ve genislemis
  plazma volumu veya kronik anemili hastalar risk
  altindadir. Yetmezlik riski olan hastada infüzyon
  çok yavas olarak (1 mL/kg/saat) seklinde
  verilmelidir.Gerekirse mevcut ünite bölünerek 1-6
  o C de saklanarak birden fazla seferde
  verilebilir. Ayrica transfüzyon öncesi diüretik
  verilmesi fayda saglayabilir.

86
IMMÜNOLOJIK OLMAYAN TRANSFÜZYON REAKSIYONLARI
e)Transfüzyona Bagli Hemosiderozis

• Ttransfüzyona bagli demir birikimi talassemi gibi
  hastalarda yasamin ikinci 10 yilinda ölümcül
  komplikasyonlara yol açar.Basta kardiyak
  komplikasyonlar ikinci planda karaciger
  fibrozisinden siroza kadar agir bozukluga ayrica
  diabet hipotiroidi, hipoparatirioidi gibi
  endokrin kemik ve iskelet sistemi nöroloik ve
  dermatolojik komplikasyonlara yol açar.
• Selazyon tedavisi kullanilir.Bunun için 1980li
  yillardan beri desferrioksamin(DFO) in
  kullanilir. 1 gr'i 85 mg demir baglar.Hastanin
  demir yükü verilis yolu ve C vitamini düzeyi
  önemlidir.

87
TRANSFÜZYONUN ENFEKSIYÖZ KOMPLIKASYONLARI
88

• Kan transfüyonuna bagli ölüm nedenlerinin çogu
  virüs, bakteri veya parazit bulasindan
  kaynaklanmaktadir. Transfüzyon ile bulasan
  ajanlarin bazi ortak özellikleri vardir.
• a)Dolasimda uzun süre kalirlar.
• b)Tasiyicilik ya da latent hastaliga neden
  olurlar.
• c)Inkübasyon dönemleri uzundur.
• d)Asemptomatik enfeksiyonlara neden olurlar.
• e)Banka kaninda ve hatta fraksinasyon ürünlerinde
  stabilitelerini korurlar.

89
a) Transfüzyonla Bulasan Parazit ve Bakteri
Enfeksiyonlari

• Kan kompenentlerinin bakteri kontaminasyonu ciddi
  fatal seyredilen transfüzyon reaksiyonlarina
  neden olabilirler.Kapali sistemlerin kullanilmaya
  baslanilmasindan sonra bakteri kontaminasyonu
  sorun olmaktan çikmis olmasina ragmen kan
  transfüzyonlarinda 0,2 -0,5 oraninda bakteri
  kontaminasyonu oldugu tahmin edilmektedir.

90
Mekanizma En sik izole edilen mikroorganizmalar
Donörde Bakteriyemi Gastroenteritli donörde asemptomatik bakteriyemi ÜSYEde asemptomatik inkübasyon dönemi Lyme hastaligi erken dönemi Kronik enfeksiyonlar Osteomyelit Sifiliz Topuk ülserasyonlari Dental girisimler veya küçük cerrahi operasyonlar Kanin Alinmasi Yetersiz deri dezenfeksiyonu Flebotomi alaninda enfeksiyon Vatumlu tüplerin komptaminasyonu Aferez solüsyonunun komptaminasyonu Kan Torbalarinin Üretimi Torbanin hazirlanmasi asamasinda komptaminasyonu Kan Ürünü Hazirlanmasi Kan ürünlerinin transfüzyon öncesi hazirlanmasi Isitma banyolarindan Yersinia enterocolitica, Campylobacter jejuni Streptococcus pyogenes Borrelia burgdorferi Salmonella choleraesuis Treponema pallidum Serratia liquefaciens Staphylococcus epidermis, Bacillus suslari, DIfteroidler Enterokoklar Serratia marcescens Enterobacter cloacae Pseudomonas cepacia P.aeruginosa
91

• Bagisçilarda asemptomatik bakteriyemiye bagli
  bulastan genellikle salmonella spp. Ve yersina
  enterocolitica sorumludur.Buzdolabinda üreme
  özelligi olan bu bakteriler özellikle beklemis
  kanda fatal enfeksiyonlara neden olabilecek
  miktarlara ulasabilmektedir.Bagisçilar flebotomi
  bölgesinin iyi temizlenmemis olmasina bagli
  normal deri florasi bakterileri ile de
  kontaminasyon gelisebilir.Gram pozitif bu
  bakteriler genellikle stafilokoklar
  ,sterptokoklar,bacillus suslari ve
  difteroidlerdir.

92

• Özellikle oda isisinda saklanan kan ürünlerinde
  bakteri üremesi hizli olacagindan trombosit
  konsantrelerinin hazirlanmasi ve saklanmasi
  sirasinda kontaminasyon riski yüksektir.
• Genellikle gram negatif bakteriler (pseudomonas
  spp. ,achromobacter spp. E.coli enterobacter
  agglomerans, citrobacter freundi gibi)
  laboratuvar çalismalari sirasinda bulasir.En iyi
  merkezlerde bile risk 5 tir. Aferez ile
  hazirlanan trombositlerde kontaminasyon riski
  daha azdir.

93
Asemptomatik Bagisçidan Bulasan Enfeksiyonlar
Bruselloz
Salmonelloz
Yersiniyoz
Spiroket Rekürren ates
Lyme hastaligi
Sifiliz
Riketsiyozlar Kayalik Daglar Benekli Atesi
Q atesi
94

• Kontamine kan infizyonuna bagli gelisen
  reaksiyonu ciddiyeti bakteri tipi, miktari ve
  konaga baglidir.Gram negatifler gram pozitiflere
  göre daha ciddi reaksiyonlar gösterirler.Gram
  negatif bakteri hücre duvarindaki endotoksin,
  makrofaj aktivasyonu için güçlü stimülatördür.
  Aktiflesen makrofajlar, TNF-a, IL-1b, IL -6 ve
  IL-8 gibi sitokinleri salgilar.Bunlar septik
  sokun sistemik etkilerini meydana getirir.Gram
  negatif bakteri ile kontamine olmus kan
  transfüzyonunda görülen septik soka masif sitokin
  salinimi bakteri proliferasyonundan daha
  önemlidir.Beklemis trombosit(3 günden fazla) ve
  eritrosit konsantrelerinde (21 günden fazla)
  bakteriler daha yogun hale gelmektedir.Immunsüpres
  if konakta tablo daha agirdir.

95
Bruselloz,Salmonelloz,Yersinioz

• Transfüzyonla nadir bulasir.Bulasmadan özellikle
  lökositler sorumludur. Buzdolabinda 2 ay süreyle
  canliligini koruyabilir.Endemik bölgelerde 1/1000
  üzerinde tüp aglütinasyon pozitif olan
  donörlerden red edilmektedir.Salmonelloz kronik
  enfeksiyonu olan bagisçiladan bulasabilir.Yersinio
  z asemptomatik bakteriyemili bagisçilardan
  bulasir.Bakterini üremesi için buzdolabi ideal
  bir ortamdir.Bakterinin üremesi 2 haftadan fazla
  saklanan ESlerde üreme hizlanir. Daha uzun süre
  saklanan kanlarda endotoksemi gelisir.

96
Sifiliz(sy)

• Bulasma inkubasyon dönemindeki veya primer
  sifiliz dönemindeki bagisçilar ile olur.Primer
  sankrdan 6-20 gün önce serolojik testler
  pozitiflesmeden önce kanda bakteri
  bulunabilir.Treponema pallidum 4 0C de birkaç
  gün canliligini koruyabilir. 72 saatten fazla
  bekleyen kanda bakterini enfektivitesini
  kaybettigi kabul edilir.Sifiliz testlerinin kan
  ve kan ürünlerine kullanilmasi tartismalidir.Nadir
  bulasir.Gerektiginde tedavisi kolaydir.
  Finlandiya,Danimarka gibi ülkeler tarama
  testlerinden çikarilmistir.

97
Riketsiyozlar

• Kene ile bulasan bakteriler plazmada serbest
  olarak dolasabileceginden tüm kan kompanentleri
  teorik olarak riketsiyozlar bulastirma riski
  tasir.Borrelialarin 3-6 hafta buzdolabindaki
  kanda yasayabilecegi bilinmekteyse deneylerde
  sadece Kayalik Daglar Benekli Atesinin
  bulasabilecegini göstermistir.

98
Funguslar

• Mantar enfeksiyonlari nadirde olsa immün süprese
  hastalarda transfüzyona bagli olusabilir.Genellikl
  e izole edilenler Hormodendrum,Aspergillus,Penicil
  lum suslaridir.

99
Parazitler

• SITMA(MALARYA)
• Sitma etkeni plasmodiumlar sivrisinekte seksüel
  ve insan eritrositlerinde aseksüel gelisimini
  tamamlar.Plasmodium vivax , P. Falciparum, P.
  Ovale ,P. Malariae, P. Knowlesi en çok bilinen 5
  türüdür.P vivax ülkemizde en çok görülenidir.P.
  Falciparum da her yastaki eritrositleri enfekte
  edebildiginden en agir seklidir.Transfüzyonla
  sitma bulasmasi sadece intraeritrositer aseksüel
  plasmodiumlar araciligiyla olur.Bir torbada 10
  adet plasmodium bulasma için yeterlidir.ES içinde
  10 -12 gün canli kalabilecegi gösterilmisse de
  4-6 oC de ortalama 7 gün canlidir.Sitmanin
  endemik olmadigi bölgelerde tani geç
  konuldugundan fatal seyreder.Özellikle
  gebeler,splenektomililer veya immün sistemi
  baskilanmislar tehlike altindadirlar.

100

• Bu bölgelerde
• a) 30 gün içinde atesli hastalik geçirenler
  bagisçi olarak kabul edilmemektedir.
• b)Bagisçilara kan almadan 48 saat veya hemen önce
  tek doz klorokin verilmeli
• c)Gebeler,emziren anneler,çocuklar ve klorokine
  dirençli P. Falciparum suslarinin neden oldugu
  hastaliklar disinda aliciya kemoprofilaksi
  uygulanmalidir.

101

• DIGER PARAZITLER
• Toxoplasina gondii, zorunlu hücre içi parazitidir
  ve uzun süre lökosit içinde canli
  kalabilir.Toxoplazma IgM antikorlari tasiyan
  bagisçidan hazirlanan lökosit konsantresi ile
  immünsüprese hastalarda ciddi akut toxoplazmoz
  bildirilmistir.Leishmania donovani, genis
  sitoplazmali monositler ve ganülositler içinde
  yasamini sürdürür.Nadir bulasir.

102
Transfüzyona Bagli Bakteri yada Parazit Bulasinda
Tani

• Semptomlar çok kisa sürede baslar.
  Üsüme,titreme,ates,bulanti,kusma,kanli
  ishal,karin agrisi,kas agrilari,hipotansiyon,hemog
  lobinüri ve DIC gelisebilir.Özellikle
  ates,üsüme, titreme ve hipotansiyon hekimi
  uyarmalidir.Genellikle semptomlar, transfüzyonun
  baslangicindan bir saat sonra baslar ve infüzyon
  hizi reaksiyonun ciddiyetini etkileyebilir.Deri
  genelde sicak ve pembedir.( red shock) Erken
  tani9 tedavide geç kalinmamasi için
  gereklidir.Bakteriyemiden süphelendiginde
  transfüzyona acilen son verilmeli artan torba
  incelenmek üzere laboratuvara gönderilmeli
  hemokültür alinmali , hastaya sepsis tedavisi
  uygulanmalidir.Mikrobiyoloji laboratuvarina
  gönderilen kan veya kan ürünü direkt boyama ile
  bakilmali aerob ve anaerob kültürleri
  alinmalidir.Diger pek çok transfüzyon
  reaksiyonlarinda da yüksek ates,hipotansiyon ve
  sok meydana gelebilir.O yüzden ayrici tanida çok
  dikkatli olunmalidir.

103
Transfüzyonla Bulasan Virüs Enfeksiyonlari

• Transfüzyonla virüs enfeksiyonlarinin
  bulasabildigine iliskin ilk veriler 1940larda
  kadar uzanmaktadir.Günümüz transfüzyon tibbinda
  basta HIV,HBV,HCV olmak üzere HTLV,Parvovirüs B19
  gibi bazi virüsler transfüzyon güvenligi
  açisindan önem kazanmistir.Bütün çabalara karsi
  aliciya virüs bulasma olasiligi azalmis olsa da
  önemini korumaktadir.

104
HEPATIT VIRÜSLERI

• Adan Eye kadar olan klasik hepatit virüsleri
  içerisinde kan bankaciligi açisindan önemli
  olanlar B ve C virüsleridir.
• HEPATIT B VIRÜSÜ(HBV)
• Transfüzyonla bulasan hepatit virüsleri arasinda
  sarilikla giden klinik belirtilerin daha sik
  olmasi nedeniyle HBV,HCVden daha önce dikkati
  çekmistir.HBV enfeksiyonu akut yada kronik,
  belirtili yada belirtisiz olabilir. Tipik bir
  akut HBV enfeksiyonunda ortaya çikan ilk gösterge
  yüzey antijeni (HBsAg)dir.(1-12.haftalar
  ortalama 4-8 hafta.) Hemen sonra HBeAg HBcAg ne
  karsi gelismis antikorlar gelisir.Enfeksiyon
  ilerledikçe HBeAg kaybolur ve antiHBe gelisir.Son
  olarak HBsAg azalarak kaybolur.AntiHBs
  gelisir.Hastalarin 5-10unda enfeksiyon
  kroniklesir.Bu durumda HBsAg anti HBc ,IgG ile
  birlikte bulunur.ve bunlara HBeAg (ileri derecede
  bulastirici, 1 yada birkaç damla kan) veya
  antiHBe ( az bulastirici bir ünite kan) eslik
  eder.

105
HBsAg HBeAg Anti-HBc IgM Anti-HBc Anti-HBe Anti-HBs
Erken akut HBV yada ilk 4 ün içinde HB asisi - - - - -
Erken akut HBV enfeksiyonu - - - -
Akut HBV enfeksiyonu - -
Yüksek enfeksiyözite riskli kronik HBV tasiyicisi - - -
Akut HBV infeksiyonu - -
Düsük enfeksiyozite riskli kronik HBV tasiyicisi - - -
Akut HBv enfeksiyonu pencere dönemi - - - - -
Yakinda geçirilmis HBV, simdi bagisik - -
Geçmisteki HBV enfeksiyonu - - -
Geçmisteki HBV enfeksiyonu - - - -
Geçmisteki HBV enfeksiyonu - - - - -
Geçmiste HBV temasi( asi?) - - - - -
106

• Kan bankaciliginda baska bir sorun anti HBc
  pozitifligidir.Bunun nedenleri
• Yalanci pozitiflik
• Gösterilebilir düzey altinda HBsAg üretimiyle
  giden hepatosit içi enfeksiyon
• Birinci pencere dönemi
• HBsAg nin kaybindan sonraki dönemde anti HBs nin
  gösterilebilir düzeyin altina düsmesi veya hiç
  gelismemesi
• Mutant HBV varligi

107

• HEPATIT C VIRÜSÜ( HCV)
• HCV enfeksiyonu akut yada kronik belirtili veya
  belirtisiz olabilir.Belirtisiz gidis ve
  kroniklesme orani belirgin sekilde
  yüksektir.Tanida özgül IgG yapisindaki
  antikorlarin saptanmasi ilk adimdir,fakat
  antikorlarin ortaya çikisi gecikebilmektedir.Belir
  tili enfeksiyonlarda belirtilerin basladigi
  dönemde 50-70 hastada anti-HCV antikorlari
  gösterilebilir ve 3 ay sonra oran 90a
  ulasir