DEJENERATIF HASTALIKLAR

1
DEJENERATIF HASTALIKLAR
2
DEJENERATIF HASTALIKLAR

• Primer gri maddeyi etkileyen
• -PROGRESSIF NÖRON KAYBI-
• beyaz maddede sekonder degisikliklerin oldugu
  hastaliklardir.
• Nöronal kayip selektifdir. Bir grup nöron
  etkilenirken digerleri etkilenmez

3
DEJENERATIF HASTALIKLAR

• Serebral korteksi etkileyen dejeneratif
  hastaliklar
• Bazal ganglion ve beyin sapini etkileyen
  dejeneratif hastaliklar
• Spinoserebellar dejenerasyonlar
• Motor nöronlari etkileyen dejeneratif hastaliklar

4

• Serebral korteksi etkileyen
• Alzheimer hastaligi
• Pick hastaligi
• Bazal ganglion ve beyin sapini etkileyen
• Parkinsonizm
• Idiopatik parkinson hastaligi
• Progressif supranükleer palsi
• Kortikobazal dejenerasyon
• Multipl sistem atrofi
• Huntington hastaligi

5

• Spinoserebellar dejenerasyonlar
• Spinoserebellar ataksiler
• Motor nöronlari etkileyen
• Amyotrofik lateral skleroz
• Bulbospinal atrofi
• Spinal muskular atrofi

6

• DEMANS NORMAL YASLANMANIN BIR ÖZELLIGI DEGILDIR,
• HER ZAMAN PATOLOJIK DURUMU GÖSTERIR.

7
Alzheimer hastaligi

• Yaslilardaki en sik demans nedenidir.
• Öncelikle entellektüel fonksiyonda kayip-davranis
  ve mood- daha sonra progressif disoryantasyon
• Hafiza kaybi ve afazi 5-10 yil içinde immobil
  duruma gelinen hastalik

8
Alzheimer hastaligi

• Medikal,sosyal ve ekonomik problem
• 65-74 yas 3, 85 47
• 5-10 familyal daha çok sporadik
• Patolojik degisiklikler 45 yil yasayan Trizomi
  21 hastalari ile benzer özelliktedir.

9
Alzheimer hastaligi

• Mak Kortikal atrofi-frontal,temporal ve paryetal
  lop-,sekonder olarak ventriküler genisleme
  bulunur.
• Mik nörofibriller yumak, senil(nöritik) plak ve
  amiloid angiopati
• Taniklinik ve patolojik bulgular

10
(No Transcript)
11
Alzheimer hastaligi

• 1.Nörofibriller yumak Nöron sitoplazmasinda alev
  seklinde HE ile bazofil görünen lezyondur.
• Fibriler yumak ,gümüsleme ile daha iyi saptanir
• EM Helikal filament seklindedir.
• Filamenti olusturan Tauaksonal mikrotubul
  iliskili protein ayrica MAP2,ubiquitin,amiloid ß
  peptid

12
Alzheimer hastaligi

• Nörofibriller yumak Alzheimer hastaligi için
  KAREKTERISTIK ANCAK SPESIFIK DEGIL
• ( progressif supranükleer palsi,postensefalitik
  parkinson,ALS-parkinsonizm/demans kopmleksiGUAM
  da görülebilir)

13
Alzheimer hastaligi

• 2.Senil (nöritik) plak merkezinde amiloid
  çevresinde berrak halo fokal sferik birikim
  gösteren nöritik(distrofik nörit) yapilar
• 20-200µm çapinda çevresinde reaktif astrositler
  ve mikroglial hücreler
• Merkezinde Aß,amiloid prekürsör protein (APP)

14
Alzheimer hastaligi

• 3.Amiloid angiopati degismez olarak görülen
  bulgudur.Ancak Alzheimer hastaligi disinda da
  görülebilir.
• 4.Granulovakuolar dejenerasyon Küçük
  intranöronal sit.vakoul.
• normal yaslanma ile de görülebilir.
• 5.Hirano cismi Hipokampal piramidal hücrelerde
  bulunan -aktin-eozinofilik cisimler

15
(No Transcript)
16
(No Transcript)
17
(No Transcript)
18
(No Transcript)
19
Alzheimer hastaligi (AD) genetik
kromozom gen mutasyon sonuç
21 APP Tek missense mutasyon Çift missense mutasyon,tri 21 Erken baslangiç FAD,artmis A ß
14 Presenilin-1(PS1) Missence mutasyon Splice site mutasyon Erken baslangiç FAD,artmis A ß
1 Presenilin-2(PS2) Missence mutasyon Erken baslangiç FAD,artmis A ß
19 apolipoproteinE (APOE) Allel 4 AD gelisim riski artar
20
Alzheimer hastaligipatogenez

• A ß peptidler amiloidin damar duvari ve
  parenkimde birikiminden sorumludur. Böylece
  nörotoksik ve demansin gelisiminden sorumludur.
• Presenilinler A ß üretimi artirir ve caspas
  proteaz arciligi ile apoptozis ve nöronal hücre
  ölümüne neden olur
• Apo E A ß e baglanarak erken yaslardaki
  hastaligin baslangicindan sorumlu olabilir.

21
Pick hastaligi

• Lobar atrofi nadir görülür.Kisilik degisiklikleri
  (frontal lop bulgulari) ve dil degisiklikleri
  (temporal lop)
• Morfoloji asimetrik atrofi frontal ve temporal
  loplari tutar. Biçak kenari seklindeki görünümü
  nedeni ile Alzheimer hast.dan ayrilir.

22
(No Transcript)
23
(No Transcript)
24
Pick hastaligi

• Mik Nöronal kayip dis üç tabakada
  belirgindir.Karekteristik siskin (Pick hücreleri)
  ve Pick cismisit,oval yuvarlak zayif eozinofilik
  ancak gümüs ile iyi saptanan filamantöz inkuluzyon

25
(No Transcript)
26
(No Transcript)
27
Parkinsonizm

• Nigrostriatal dopaminerjik sistemin temel
  bozuklugu ile gelisen bir grup motor klinik
  bulgulari olan hastalik
• Yüz görünümü,istemli hareketlerde
  yavaslama,rijitide,para sayar gibi tremor

28

• Idiopatik parkinson hastaligi
• Progressif supranükleer palsi
• Kortikobazal dejernerasyon
• Multipl sistem atrofi
• Postensefalitik parkinsonizm

29
Idiopatik parkinson hastaligi(paralizis ajitans)

• Toksik veya diger etiolojik nedenler olmadan
  ortaya ileri yasta çikan progresif hastalik
• Genellikle genetik geçis yok
• Nadiren oto.dom (a sinüklein gen mutasyonu)

30

• subs.nigrada dopamin miktarinda azalma
• tedavide L-dopa verilerek yerine koyma olur.
• Teadvi ile morfoloji degismez

31
Idiopatik parkinson hastaligi(paralizis ajitans)

• mak olarak substansiya nigrada solukluk
• Mik pigmentli nöronlarda azalma,gliozis
• Nöronlarda Lewy cismi intrasit. Eozinofifik
  merkezi koyu inkuluzyon
• IHK a sinüklein ve ubiquitin ile
• Lewy cismi Meynertin bazal nükleusunaki
  kolnerjik nöronlarda da bulunur.(anormal mental
  fonksiyon)

32
Huntington hastaligi

• Oto-dom, strial nöronlarda dejenerasyon progresif
  hareket ve demansla karekterli hastalik
• Korea benzeri kinetik bozukluk 15 yil içinde
  ölüm gerçeklesir.
• GABA içeren nöronlarda dejenerasyon
• HD geni üçlü tekrar mutasyon ile poliglutamin
  protein birikimi
• Potensiyel olarak huntington caspas 3 ile nöronal
  apoptozise neden olur

33
Huntington hastaligi

• Mak beyin atrofik,-putamen ve globus
  pallidus-,ventrikülller ise dilatedir..
• Mikstrial nöronlar ve kaudat nükleusda belirgin
  azalma (GABA veya substans P içeren)
• Gliozis.

34
Spinoserebellar dejenerasyonlarSpinoserebellar
ataksiler

• Serebellar korteks, spinal kord periferik
  sistemi etkileyen ataksi,spastisite ve
  sensorimotor periferal nöropati ile ortaya çikan
  hastaliklar

35

• Friedreich ataksisi oto-res, (kromozom
  9q13-frataksin) eklem bozukluklari kalp
  yetmezligiDM
• Morfpost. Kolumnada aksonlarda azalma ve gliozis
  kranial sinirlerden VIII,X ve XII,dendat nükleus
  ve purkinje hücreleri ile spinal kordda (Clarke
  kolumnada ) nöronlarda dejenerasyon

36
Ataksi telenjiektazi

• oto,res(11q22-23 ATM geninde mutasyon),erken
  çocuklukta ataksik diskinetik degisiklikler ile
  konjunktiva ve deride telenjektazi
• Serebellum purkinje ve granül hücrelerinde azalma
  ,dorsal kolumnada dejenerasyon
• Birçok organdaki nükleuslar(-schwann
  hücreleri,periferik sinirler,endotel hücreleri
  ,putiusit) 2-4 kez büyür ve bizar olur-amfisit
  denir. Lenf bezleri,gonad ve timus
  hipoplastikdir.
• Yavas ilerleyen hastalik 2. dekadda ölüm gelisir.
  T hücreli lösem/lenfoma,glioma ve meme ca
  gelisebilir.

37
(No Transcript)
38
Motor nöronlari etkileyen

• Sporadik veya kalitsal olabilir. üç grupta
  incelenebilir
• Alt motor nöron hastaligi-spinal korddda ön
  boynuz
• Alt motor nöron hastaligi kranial sinir
  nükleuslari
• Üst motor nöron hastaligi-motor korteks
• Amyotrofik lateral skleroz
• Bulbospinal atrofi
• Spinal muskular atrofi

39
Amyotrofik lateral skleroz

• Motor nöron hastaligidir.Spinal korddaki ön
  boynuzdaki kortikospinal yoldaki alt ve üst
  nöronlari tutar
• E sik 5.dekaddan sonra görülür.
• 5-10 kadari oto.-dom geçislidir.
• Etioloji ve patogenez ? Familyal olgularda
  21.kromozom SOD1 gen missense mutasyon

40
Amyotrofik lateral skleroz

• Makspinal kord ince ve atrofik
• Mikön boynuzdaki nöronlarda azalma ve gliozis
  benzer bulgular hipoglassal,ambiguus ve motor
  trigeminal kraniyal sinir nükleuslarinda da olur.
• Iskelet kasinda nörojenik atrofi
• Klinik bulgular asimetrik ellerde güçsüzlük
  eldeki maddeleri düsürme daha sonra
  fasikülasyonlar, kaslarda atrofi 1-2 yil içinde
  ilerleme

41
Bulbospinal atrofi (kennedy sendromu)

• X geçisli, jinekomasti, testikuler atrofi,
  oligospermi
• Mik Beyin sapi ve spinal kordda dejenerasyon
• Spinal muskular atrofi Çocuklarda alt motor
  nöron hastaligi

42
(No Transcript)