Title: Barbarij en blanken in slavernij.
1Barbarij en blanken in slavernij.
- Creatie van Claude Jacquemay
2Van 1500 tot 1800 was de Barbarijse kust van
Marokko tot Libië de thuisbasis van een der meest
bloeiende industrieën, die van de ontvoering van
blanke Europeanen rond de Middellandse Zee ter
aanvoer en uitbating van de handel in slaven.
Alle deskundigen ramen hun aantal op 1,250,000
tijdens deze periode.
3(No Transcript)
4De te zwakke Europese marines beschikten niet
over voldoende verdedigingsmiddelen. De
Noord-Afrikaanse en Turkse zeerovers, beschikten
naast de zeilen over de krachtige motor van vele
riemen bediend door galeislaven en konden zich
sneller bewegen, vooral wanneer de wind
verzwakte. De Britse marine alleen al erkende in
drie jaar 466 koopvaardijschepen verloren te
hebben. In aanvulling op de verleiding van
plundering verdubbelde de agressiviteit en
wreedheid van de islamitische leiders door het
religieuze fanatisme van de jihad tegen de
ongelovigen.
5Naast het onderscheppen van schepen, ontvolkte de
invallen van de Barbarijse slavendrijvers
duizenden kilometers kustlijn door de ontvoering
van mannen, vrouwen en kinderen. Ze vernielden de
kerken van dewelke de klokken als alarmbel voor
de nabijheid konden gebruikt worden.
6Het was Algerije, dat de meeste christelijke
slaven had, net voor Tunesië.
7Aankomst van van slaven in Algiers
8Raids leidden Corsicanen in slavernij
9Op 1300 km Italiaanse kustlijn deed de
frequentie van de invallen de bevolkingen van de
kust hun toevlucht nemen naar de steden in het
binnenland.
10(No Transcript)
11Deze piraten die de Middellandse "de zee van
angst" maakten zijn echt rijke lieden. Een
aantal van hen bezaten prachtige villa's en tot
3.000 christelijke slaven. Zij worden de Rais
genoemd. Hun gevangenen worden verkocht op de
markten van Tunis en Algiers als ze arm zijn.
De
rijken, adellijken, Joden en religieuzen kunnen
worden vrijgelaten tegen betaling van een
losgeld. De betrokkenheid van een groot aantal
tussenpersonen voedt een lucratieve handel die
alle niveaus verrijkt.
12De wrede Baba Arrouj, bijgenaamd Barbarossa, was
een van de beroemdste piraten en jagers op blanke
slaven en slavinnen. Miguel de Cervantes, auteur
van Don Quichotte, gevangen voor Rosas bij zijn
terugkeer van Napels werd samen met zijn broer
Rodrigo op 26 september 1575 gedeporteerd als
slaaf naar de galeien van Algiers.
13 Na vier pogingen om te
ontsnappen werd hij in september 1580 vrijgelaten
tegen losgeld, na vijf jaar van
gevangenschap.Bevoordeeld door het fortuin van
zijn familie die in staat om losgeld te betalen,
had hij het voorrecht om te overleven terwijl de
minder bedeelden tot 10 of 30 jaar in vreselijke
omstandigheden in gevangenschap bleven.
14De prijs van de vrouwen varieerde volgens hun
leeftijd en schoonheid.
15Kinderen van alle leeftijden en geslachten worden
ook geveild per opbod.
16De rijksten hebben het voorrecht van een kerker
17Gevangenis van christelijke slaven in Algiers.
18De meeste gevangenen dragen een ketting bevestigd
aan een ring rondom een van hun enkels.
19(No Transcript)
20De sterkste gevangenen worden galeislaven,
vastgeketend aan de riemen en hun lotgenoten. Zij
zijn onderworpen aan zweepslagen om de opgelegde
cadans te volgen.
21De gebruikelijke straf voor de ontvoerde
gevangenen was tussen 150 en 200 stokslagen. De
enige manier om de marteling te verzachten was de
tulband aan te nemen, en zich te bekeren tot de
islam.Aldus vrijgesteld van dienst op de
galeien, kon niemand hen voor een zoon van de
profeet onwaardige pesterijen laten ondergaan. De
angst om hun ziel te verliezen en lijden onder de
kwelling van de volwassen besnijdenis konden hun
aarzeling rechtvaardigen.
22Onder de minder rijken, konden maritieme
timmerlieden, metaalbewerkers of mensen met
speciale gaven toch genieten van bepaalde
voordelen.
23(No Transcript)
24 Om de invallen stoppen laat Lodewijk XIV in 1683
Algiers bombarderen door een grote vloot. Als
vergelding worden vader Le Vacher en 20 andere
Fransen de een na de andere geëxecuteerd
bevestigd aan de mond van een kanon.
25De gouverneurs van Beylik in het Turkse
regentschap ontvingen 10 van de slaven als een
vorm van inkomstenbelasting. Deze publieke slaven
bleven gedeeltelijk op de gevangenisschepen die
de galeien waren. De rest werd toegewezen aan de
bouw van dammen, vestingwerken, straten,
paleizen, evenals aan het kappen en het transport
van bouwstenen.
26Janitsaar van de Regentenraad enspahi lijfwacht
van de Dey van Algiers.
27De Janitsaren waren het elite korps van het
Turks- Ottomaanse regime en vormden een gevreesde
infanterie. Deze militie analoog aan de
Praetoriaanse garde in het oude Rome
terroriseerde haar vijanden.In Algerije gaven ze
door hun huwelijken met Arabische of
Berber-vrouwen de geboorte aan de gemeenschap van
Kouloughlis een aanzienlijk percentage van de
bevolking uitmakend in de buurt van Tlemcen.
28De geleerde Abdelkader Timoule specialist in de
maritieme Jihad in Marokko vertelt ons dat
religieuze christenen die hun leven gewijd aan de
vrijkoping van slaven zo succesvol waren geweest
in hun werk ten behoeve van deze handel, dat de
piraten hen het bouwen van kapellen toestond die
de groei van een bloeiende handel stimuleerde.
29De kruistochten waren slechts een reactie op de
expansie van de islam en de jihad in heel het
Midden-Oosten, Noord-Afrika en Spanje tot
Poitiers (732) In de zevende en achtste eeuw,
werden een aantal ordes gesticht om de door
moslims gevangen gemaakte christenen te bevrijden.
30De orde van St. Johannes van Matha (1160-1213)
Provençaal van Spaanse afkomst, stichter van de
Orde van de Heilige Drie-eenheid en de verlossing
van gevangenen, kocht tienduizenden slaven vrij
uit het Barbarijse Noord-Afrika, onder wie de
beroemde schrijver Cervantes. Een derde van de
inkomsten van scholen en ziekenhuizen die hij had
gesticht, werden besteed aan losgelden.
31St. Peter Nolasco (1189-1256) afkomstig van
Ricaud en priester van de Mas Saintes Puelles in
Aude was docent van de zoon van Jacques eerste
koning van Aragon. Het was met de steun van deze
laatste dat hij de Orde van Onze Lieve Vrouw van
Barmhartigheid voor de verlossing van
christelijke gevangenen in Barbarije oprichtte.
32(No Transcript)
33Onze Lieve Vrouw van Barmhartigheid
34(No Transcript)
35De mercédairen engageerden zich om indien nodig
zelf als gijzelaars te blijven om slaven uit de
handen van de moslims te bevrijden.
36Portaal en kerktoren van Mas-Saintes-Puelles.
37Bij elke terugkeer van gevangenen uit Barbarije,
organiseerden hun verlossers in de steden op hun
pad spectaculaire optochten, die hun uitgaven en
hun actie rechtvaardigden. De volksmassa's die
aanwezig waren konden, bij het ontdekken van de
schanddaden van de slavernij, niet anders dan
gevoelens van rebellie en medelijden ten opzichte
van deze ongelukkigen opbrengen.
38Condorcet, Montesquieu, Thomas Reynal, Viefville
van Essarts en vele andere intellectuelen van de
achttiende eeuw zijn nooit opgehouden om alle
vormen van slavernij te veroordelen.
39Onder andere is het op initiatief van pater
Gregorius dat voor de eerste keer de afschaffing
van de slavernij werd gestemd op 16 pluviose Jaar
II (1794).Welke historicus zou het Franse volk
als geheel echt durven beschuldigen
slavendrijvers te zijn, en zou zich veroorloven
hiervoor berouw te eisen?
40(No Transcript)
41Na de hoeder geweest te zijn van de kudde van
zijn familie nabij Dax in de Landes, werd
Vincentius a Paulo na zeven jaar studie tot
priester gewijd in 1600. Vertrekkend van uit
Marseille in 1605 waar hij een bescheiden erfenis
opstreek en zich over zee naar Narbonne begaf,
werd hij gevangen genomen door Barbarijse piraten
en verkocht als slaaf in Tunis.
42Na twee jaar van gevangenschap, slaagde hij erin
te ontsnappen en terug te keren naar Frankrijk.
Hij werd toen kapelaan van veroordeelden,
vondelingen en onwetende boeren. Stichter van
ziekenhuis instellingen werd hij heilig verklaard
in 1737.
43Slavernij in de islam is een algemeen erkend
historisch feit, inbegrepen door de islamitische
geschiedschrijvers.
44(No Transcript)
45Er dient echter te worden opgemerkt dat de
slavernij van de blanke Europese christenen werd
voorafgegaan en gevolgd door die van de zwarte
Afrikanen.
46(No Transcript)
47Alle deskundigen weten nu op basis van
wetenschappelijk vastgestelde statistische
gegevens dat van de 16e tot de 18e eeuw ongeacht
de mortaliteit het aantal blanke slaven (1 250
000) dat van de zwarte Afrikanen (800.000)
verkocht in Amerika ruimschoots overtreft. Van
400 IJslanders gevangen genomen in 1627 bleven 8
jaar later er slechts 70 over.
48(No Transcript)
49(No Transcript)
50Een poster uit 1785 van de drukkerij van de
weduwe Sibié, drukker van de koning in de stad
gecontroleerd door de ordes van de Drie-eenheid
en die van de Dankbaarheid heeft ons het een
overzichtelijk detail van 314 Franse slaven die
waren vrijgekocht in Algiers. Dit document is een
ware bron van informatie. Men vindt er een tabel
met de naam en de leeftijd van de slaven op het
moment van gijzeling, de duur van hun
gevangenschap en hun afkomst per parochie en
bisdom. Een snelle statistische berekening leert
ons dat de gemiddelde duur van de slavernij in
deze groep 9 jaar is. 25 van hen komen uit
Guyenne, 32 uit de Languedoc en 11 uit de
Roussillon.
51Thomas Nivet uit Montferrier (Perpignan), werd op
68 jarige leeftijd vrijgelaten na 35 jaar
slavernij. Jean Fillon 59 jaar van Beziers na 30
jaar gevangenschap. Pierre Tourron 46 jaar uit
Saint Vincent (Carcassonne) leed slechts 17 jaar.
Prosper Cathala 32 jaar uit Brousse (Narbonne)
verloor slechts 7 jaar van zijn leven. Nicolas
Faye 22 jaar uit Saintes werd slechts twee
maanden gevangen gehouden. Evenzo Baudire Michel
35 jaar uit Argelès (Perpignan) heeft slechts
twee maanden van slavernij gekend.
52Europa heeft lang getracht expedities te
organiseren om de invallen van piraten te
stoppen. Vanaf 1505 bezet Diego Fernandez de
Cordoba Mers-el-Kebir en nadien Oran in 1507.
Spanje vestigt zich ook op het eiland voor voor
Algiers en vervolgens in Bougie en Tripoli.
53Baba Aroudj sultan van Algiers geworden, werd in
1518 gedood nabij Tlemcen. Zijn broer-Kheir Eddin
die hem opvolgde vroeg om de bescherming van het
Ottomaanse Rijk om Spanje weerstand te bieden, en
om te strijden tegen de Berbers. In 1541 werd een
poging van Karel V tegen Algiers een regelrechte
ramp. In 1582 en 1583 had Lodewijk XIV tevergeefs
Algiers laten bombarderen door Duquesne om de
barbaarse invallen stoppen.
54In 1765 bombardeerde Suffren Salé in Marokko, en
tekent plannen van de kust voor Noord-Afrika.
Nadat 130 Amerikanen werden gevangen genomen
tussen 1785 en 1793 verklaarde de jonge republiek
de oorlog tegen Tripoli dat een vredesverdrag
ondertekende na drie bombardementen. In 1815
zette zij haar strijd tegen de Dey van Algiers
verder.
55(No Transcript)
56In 1816 slaagde de Brits-Nederlandse martieme
zeescheepvaart-expeditie van Lord Exmouth er in
tijdelijk de invallen te stoppen.In 1818
bespraken de Europese grootmachten op het Congres
van Aken de noodzaak om voor eens en altijd een
einde te stellen aan de epidemie, en roept
Chateaubriand Frankrijk op om het voortouw in
deze strijd te nemen.
57Frankrijk gemandateerd door het Congres poogt te
onderhandelenmaar zijn weigering omzich te
verontschuldigen veroorzaakt een ultimatum aan
de Dey in juni 1827
gevolgd door een blokkade tot 1830.
58 Na een zeeslag landde het Franse leger op Sidi
Ferruch op 14 juni 1830. Op 5 juli 1830 tekent
de Ottomaanse heerser Hussein-Dey zijn ontslag.
59Tijdens de verovering van Algiers restten er nog
130 Europese slaven gehouden door de Dey. Ze
werden onmiddellijk vrij gelaten. Vervolgens in
een geest van religieuze tolerantie tegenover
inwoners van Frankrijk werd hen een speciale
status verleend. Zelfs als slavernij van zwarten
verboden werd in steden, bleef dit onder nomaden
in afgelegen gebieden nog lang verder bestaan.
60Vanwege deze status bleef het bezit en het
gebruik van zwarte slaven op het platteland en
onder de nomaden bestaan. We kennen het verhaal
van de wapenstilstand met de Emir Abdelkader, die
een honderdtal slaven had laten onthoofden omdat
ze eerder hun toevlucht hadden genomen bij de
Fransen.
61Het duurde tot de publicatie van de wet genoemd
naar de afgevaardigde Victor Schoelcher in 1848
onder de Tweede Republiek en de hoge autoriteit
van de Franse regering, om deze schandalige
praktijken definitief te stoppen.
62Ahmed Bey waagde in 1846 een eerste poging om de
slavernij te verminderen, maar het was pas na het
Franse decreet van 1890 dat pest definitief
verdween uit Tunesië.
63Alleen het eerlijke herstel van de kennis der
echte historische feiten, laat toe de lasterlijke
agressie tegen mensen die dit niet verdienen te
vermijden.
64Barbarij en blanken in slavernij
- Creatie van Claude Jacquemay (Fr) in juni 2010.