KADIN SAGLIGI AILE PLANLAMASI

1
KADIN SAGLIGI AILE PLANLAMASI
2
Gebelikten Korunma
Yöntemleri

• Gebelikten korunmak için herhangi bir yöntem
  kullanmadan cinsel iliskide bulunan kadinlarin
  80-90'i bir yil içinde gebe kalir.  Bu nedenle
  eger bir süre ya da bundan sonra hiç bebek
  istenmiyorsa  mutlaka etkili bir gebelikten
  korunma yöntemi kullanilmalidir.

3
A. Genel Korunma Yöntemleri

• 1.  Hap ve Mini Hap
•  Genel Özellikler 
•   Her gün düzenli alinmasi gerekir.
•   Kadinda  yumurtlama ve döllenmeyi
  engeller.   Dogru kullanildiginda çok
  etkilidir.
•   Adetin ilk bes günü içinde, tercihen ilk
  günü alinmaya baslanmalidir.
•   Adet öncesi gerginligi ve adet sancilarini
  önler.
•   Rahim ve yumurtalik kanserlerine karsi
  koruyucudur.
•   Adet kanamalarinin miktarini azalttigindan
  bu nedenle olusabilecek kansizliga karsi koruyucu
  etkileri vardir.
•   Cinsel yolla bulasan enfeksiyonlardan
  (HIV/AIDS, hepatit-B, frengi, bel soguklugu,
  klamidya gibi) korumaz

4

• Hap
•   Kadinda dogal olarak bulunan kadinlik
  hormonlarindan ikisini  (östrojen ve progesteron)
  içerir.
•   35 yas ve üstünde olup, sigara içen
  kadinlar hapla korunacaksa sigarayi birakmalidir.
•   Anne sütünün miktarini azalttigi ve
  yapisini degistirdigi için emzirirken kullanilmaz.

5

• Mini Hap
•   Kadinda dogal olarak bulunan kadinlik
  hormonlarindan yalnizca birini (progesteron)
  içerir.
•   Anne sütünü etkilemedigi için emziren
  kadinlar da kullanabilir.

6

• 2. Aylik Igne
• .Düzenli olarak ayda bir kez, kas içine
  enjeksiyonla uygulanir.
• .Kadinda dogal olarak bulunan kadinlik
  hormonlarindan ikisini  (östrojen ve
  progesteron)içerir.
• .Yumurtlama ve döllenmeyi engeller.
• .Dogru kullanildiginda çok etkilidir.
• .Adetin ilk yedi günü içinde tercihen ilk günü
  uygulanir.
• .35 yas üstünde ve sigara içen kadinlar
  sigarayi biraktiklarinda kullanabilirler.
• .Anne sütünün miktarini azalttigi ve yapisini
  degistirdigi için emzirirken kullanilmaz.
  
• .Cinsel yolla bulasan enfeksiyonlardan
  (HIV/AIDS, hepatit-B, frengi, bel
  soguklugu,klamidya gibi)  korumaz.

7

• 3. Üç Aylik Igne
• .Düzenli olarak üç ayda bir, kas içine
  enjeksiyonla uygulanir.
• .Kadinda dogal olarak bulunan kadinlik
  hormonlarindan yalnizca birini (progesteron)
  içerir.
• .Yumurtlama ve döllenmeyi engeller.
• .Dogru kullanildiginda çok etkilidir.
• .Adetin ilk yedi günü içinde tercihen ilk
  günü uygulanir.
• .Ara kanamalari olabilir ve uzun
  kullanildiginda kullanim sirasinda adet
  görülmeyebilir.
• .Anne sütünü etkilemedigi için emziren
  kadinlar da kullanabilir.
• .Igneler kesildikten sonra, tekrar gebe
  kalmak, ortalama dokuz ay gecikebilir.
• .Cinsel yolla bulasan enfeksiyonlardan
  (HIV/AIDS, hepatit-B, frengi, bel
  soguklugu,klamidya gibi) korumaz.

8

• 4. Rahim Içi Araç (Spiral)
• .Rahim içine yerlestirilen küçük plastik bir
  araçtir. Bakir ve hormon içeren tipleri vardir.
• .Döllenmeyi önler.
• .Çok etkilidir.
• .10 yila kadar koruyan bakirli tipleri
  vardir.
• .Kadinin gebe olmadigindan emin olunan
  herhangi bir zamanda uygulanabilir. Uygulama
  sirasinda adetli olmak gerekli degildir.
• .Çikartildiginda hemen gebe kalinabilir.
• .Ilk aylarda lekelenme, adet miktarinda artma
  veya adet süresinde uzamaya, adet sancisina neden
  olabilir.
• .Anne sütünü etkilemedigi için emziren
  kadinlar da kullanabilir.
• .Cinsel yolla bulasan enfeksiyonlardan
  (HIV/AIDS, hepatit-B, frengi, bel soguklugu,    
  klamidya gibi) korumaz.
• .Kurallarina göre uygulandiginda enfeksiyona
  neden olmaz.

9

• 5. Kondom (Prezervatif, Kilif, Kaput)
• .Erkekler tarafindan kullanilmak üzere bir
  çesit lastikten yapilmis çok ince ve esnek bir
  kiliftir.
• .Cinsel iliski sirasinda, meni içindeki erkek
  tohum hücrelerinin (sperm) kadinin vajinasina
  geçmesini engeller.
• .Dogru kullanildiginda oldukça etkilidir.
• .Her cinsel iliski için YENI, KULLANILMAMIS
  BIR KILIF kullanilir. Kilif sertlesmis erkeklik
  organina, kadinin vajinasina HIÇ TEMAS ETMEDEN
  ÖNCE takilir. Bosalma sonrasi organ gevsemeden
  çikartilmalidir.
• CINSEL YOLLA BULASAN ENFEKSIYONLARDAN
  (HIV/AIDS, HEPATIT-B, FRENGI, BEL  SOGUKLUGU,
  KLAMIDYA GIBI) KORUR.
• .Hiçbir yan etkisi yoktur.

10

• 6. Spermisitler (Sperm Yok Ediciler)
• .Kadinin vajinasina konularak uygulanan jel,
  fitil  ve köpüren tabletlerdir. Tabletlerin
  erimesi için cinsel iliskiden 10 15 dakika önce
  vajinanin derinine uygulanmalari gerekir.
  Etkisini tam gösterebilmesi için cinsel iliskiden
  sonra da en az 6 saat vajina hiçbir sebeple
  yikanmamalidir. Vajinanin doktor tarafindan
  önerilmedikçe, herhangi bir sebepten yikanmasi
  dogal korunmasini bozarak enfeksiyonlarin olusma
  riskini artiracagindan kesinlikle önerilmez.
• .Erkek tohum hücrelerini vajina içinde etkisiz
  hale getirerek gebeligi önler.
• .Dogru kullanildiginda oldukça etkilidir.
• .Her cinsel iliski için uygulama
  tekrarlanmalidir.
• .Anne sütünü etkilemedigi için emziren
  kadinlar da kullanabilir.
• .Bazi cinsel yolla bulasan enfeksiyonlara
  karsi koruyucudur.

11

• 7. Kadinda Tüplerin Baglanmasi
• (Tüp Ligasyonu)
• .Artik çocuk istemeyen çiftlerde, kadinlarin
  yumurtalik kanallarinin/tüplerin ameliyatla 
  baglanmasidir.
• Tüpler baglandigi için yumurta, erkek tohum
  hücresi (sperm) ile karsilasmaz. Böylece 
  döllenme engellenir.
• Gebelik süphesi olmayan herhangi bir
  zamanda, kadin evli ise kendisinin ve esinin
  yazili onayi ile yapilir.
• Çok etkilidir.
• Cinsel arzu, yeterlilik ve doyumda, adet
  kanamalarinda hiçbir degisiklige yol açmaz.
• Hastanede yatmayi gerektirmez.
• Cinsel yolla bulasan enfeksiyonlardan
  (HIV/AIDS, hepatit-B, frengi, bel soguklugu,
  klamidya gibi) korumaz

12

• 8. Erkekte Kanallarin Baglanmasi (Vazektomi)
• .Artik çocuk istemeyen çiftlerde, erkeklerin
  tohum (sperm) kanallarinin baglanmasidir.
• .Kanallar baglandigi için erkek tohum
  hücreleri (spermler)  bosalma sivisina geçmez.
  Böylece döllenme engellenir.
• .Koruyuculugun baslamasi hemen gerçeklesmez.
  Ilk 20 bosalmada ya da yaklasik 3 ay süreyle
  kondom (prezervatif, kilif) gibi ek bir yöntem
  kullanilmalidir.Çok etkilidir.
• .Cinsel arzu, yeterlilik ve doyumda, erkeklik
  organinin sertlesmesinde hiçbir degisiklige yol
  açmaz.
• .Erkek evli ise kendisinin ve esinin yazili
  onayi ile yapilir.
• .Cilt kesilmeden ve dikissiz olarak
  yapilabilir. Hastanede yatmayi gerektirmez.
• .Cinsel yolla bulasan enfeksiyonlardan
  (HIV/AIDS, hepatit-B, frengi, bel soguklugu,
  klamidya gibi) korumaz.

13
ACIL KORUNMA

• Yine de korunmasiz cinsel iliskide bulunduysaniz
  ya da bir korunma yöntemi kullanirken beklenmedik
  bir durumla karsilasirsaniz ve gebe kalmak
  istemiyorsaniz acil önlem alabilirsiniz. Bunun
  için cinsel iliskiden sonraki ilk üç gün (72
  saat) içinde aile planlamasi hizmeti sunan bir
  saglik kurulusuna basvurmalisiniz!!!

14
GÜVENLI ANNELIK

• Anne ve babanin çocuk sahibi olmak istemesi
• Eslerin birbirleri ile uyumu
• Annenin yasi ve fiziksel durumu 18 yasindan
  küçük ve 35 yasin üzerindeki gebeliklerde
  karsilasilabilecek sorunlar

15
18 yasindan küçük gebelerde

• Düsükler
• Gebelik zehirlenmeleri
• Dogumun uzun sürmesi ve zor olmasi
• Dogumda zarar görmüs bebekler
• Dogum sonu kanamalar
• Erken dogumlar ve düsük dogum agirlikli bebekler
  gibi durumlarla karsilasilabilir.

16
35 yas üzeri gebelerde

• Hamilelik, dogum ve dogum sonrasinin daha
  problemli olmasi
• Kronik hastaliklar
• Down Sendromu riskinin artmasi gibi durumlarla
  karsilasilabilir.

17

• Dis gebelik
• Kan Grubu Uyusmazligi
• Kadin Rh - Erkek Rh

18
Cinsiyetin Belirlenmesi

• KADIN ERKEK
• ERKEK BEBEK KIZ BEBEK

19
HAMILELIKTE BESLENME

• Et ve Et ürünleri, kurubaklagiller
• Süt ve süt ürünleri
• Ekmek ve tahil grubu
• Sebze ve meyve grubu
• Yag ve seker grubu

20
EMZIRME DÖNEMI

• Emzirmenin anneye faydalari
• Emzirmenin bebege faydalari

21
CINSEL YOLLA BULASAN HASTALIKLAR

• AIDS
• Hepatit B
• Bel soguklugu
• Cinsel organ sigilleri
• Frengi
• Idrar yolu iltihabi
• Klamidya
• Herpes
• Pelvis iltihabi hastaligi

22
KANSER NEDIR?

• Düzensiz ve kontrolsüz çogalan ve esas hücreye
  benzemeyen hücrelere kanser hücresi denir.

23
Kanserden korunmak için alinabilecek önlemler

• Sigara içmemek
• Çok fazla ve uzun süre günes isiginda kalmamak
• Röntgen isinlarindan ve radyasyondan uzak kalmak
• Katran, asbest, benzen vb maddelerden uzak durmak
• Hormon ve fazla miktarda tarim ilaçlari
  kullanilarak yetistirilen gidalardan uzak kalmak
• Alkol kullanmamak
• Stresten uzak durmak

24
KANSERIN HABERCILERI

• Baslangiçta agrisiz sislikler
• Iyilesmesi geciken yaralar
• Benler ve sigillerde degisme
• Anormal kanamalar
• Büyük abdest ve idrar yapma düzeninde
  degisiklikler
• Yutma güçlügü
• Ses kisikligi
• Nedeni açiklanamayan ates ve zayiflama

25
GENEL RISK FAKTÖRLERI

• Aile öyküsü
• Hiç dogum yapmamis olmak
• Cinsel yolla bulasan hastaliklar geçirmis olmak
• Sigara kullanmak
• Kilolu olmak
• Jinekolojik muayenelere düzenli olarak gitmemek

26
EN SIK GÖRÜLEN KANSER TÜRLERI

• KADINLARDA Meme kanseri, rahim agzi ve rahim
  içi kanserleri
• ERKEKLERDE prostat ve akciger kanserleridir.

27
ÜREME ORGANLARI KANSERLERINDEN KORUNMA YOLLARI

• Dis üreme organi temizligine önem vermek
• Gebelik ve dogum sayisini sinirli tutmak
• Sigara ve alkol kullanmamak
• Üreme yollari iltihaplarini hemen tedavi ettirmek
• Cinsel yolla bulasan hastaliklardan korunmak
• Saglikli, güvenli ve tek esle cinsel yasama özen
  göstermek
• Erken yasta evlilik, cinsel iliski ve dogundan
  kaçinmak
• Dengeli, saglikli ve temiz beslenmek
• 35 yasina kadar 2-3 yilda bir 35 yasindan sonra
  yilda bir kez PAP SMEAR TESTI yaptirmak

28
MEME KANSERINDE ERKEN TANI YÖNTEMLERI

• KIMLER RISK ALTINDADIR?
• Yakinlarinda meme kanseri olanlar
• 50 yasin üzerindeki kadinlar
• Erken yasta dogum yapanlar
• Hiç evlenmemis ve çocugu olmayan ve emzirmeyenler
• Memelerinde iltihap veya kistik hastalik geçirmis
  olanlar

29
MEME MUAYENESI

• Banyo yaparken veya dus alirken
• Aydinlik bir odada, genis bir ayna karsisinda
  belden yukarisi çiplak olarak
• Sirt üstü yatarak