ETKILI

1

• ETKILI
• ILETISIM
• Çigdem SAHIN BASFIRINCI

2
Insan Iliskilerinde Beceri Kazanmak

• Kimi insanlar, insan iliskileri konusunda oldukça
  becerikli iken, birçogu bu konuda sorun yasamakta
  ve çaresizlik hissine kapilmaktadir.
• Bununla birlikte insan iliskilerinde beceri
  kazanmak ögrenilebilir bir yetenektir.

3
Insan Iliskileri Becerisi Nedir?

• Kendi egonuzla diger kisilerin
• egosunu dengede tutma becerisidir.

4
Insan Iliskileri Becerisi Ne Degildir?

• Kendi istek ve arzularinizi digerlerine kabul
  ettirmek,
• Diger insanlarin, arzulariniza itiraz etmelerini
  önlemek veya
• Kendinin ezilmesine izin vermek
• degildir.

5
Insanlarla Iyi Iliskiler Kuranlarin Temel
Benzerlikleri Nelerdir?

• Her Insan Degerlidir düsüncesini tasirlar.
• Dengeli ve adaletli davranmaya çalisirlar.
• Güven yaratirlar.
• Sorun çözme ve verici olma egilimindedirler.
• Insanlara samimiyetle ama mesafeyi de koruyarak
  yaklasirlar.
• Olumlu bir havalari ve gülümseyen bir ifadeleri
  vardir.

6
Insan Iliskilerinde Beceri Kazanmak Için Ne
Yapmak Gerekir?

• Insan iliskilerinde beceri kazanmak, iki temel
  faktör ile yakindan iliskilidir
• Etkili iletisim
• Duygusal Zeka (Emotional Quotient)

7
Iletisim Nedir?

• Iletisimin tanimlari Ingilizce ve Fransizca da
  karsiligi olan communication,Latincede
  communis yani ortak kelimesinden gelmektedir.
• Iletisim insanlarin,toplu halde yasamaya
  baslamalarindan itibaren, toplumsal
  etkilesimlerde rol oynayan, sembolik mesajlarin
  karsilikli ulastirilmasiyla bazi anlamlari
  aralarinda paylasmalari sürecidir.

8
ILETISIM YÖNTEMLERI

• Insanlar arasindaki iletisim sözlü ve sözsüz
  olmak üzere iki sekilde yürütülür.
• SÖZLÜ ILETISIM
• A-KONUSMA Uyudugumuz zamanin disinda kalan süreç
  içinde konusmanin,yasamimizda önemli bir yeri
  isgal ettigini görüyoruz.
• Konusma insanlar için günlük gereksinimdir.Konusma
  nin etkili olmasinda birçok faktör
  vardir.Bunlarses tonu,sözcüklerin
  seçimi,vurgu,içerik ,simgesel dil ve mizahin
  kullanimi,hiz telaffuz,ses perdesi,hedefe yönelik
  konusma,üslup-tarz,anlamlilik,zihinsel etkinlik
  ve kaliplardir.bunlarin birkaçina sirayla bakalim.

9

• Sözü bilen kisinin, yüzünü ak ede bir söz Sözü
  pisirip diyenin isini sag ede bir söz Söz ola
  kese savasi, söz ola bitire basi Söz ola agulu
  asi, yag ile bal ede bir söz  
  Kisi bile söz demini, Demeye sözün
  kemini Bu cihan cehennemini, Sekiz cennet ede
  bir söz Yunus simdi söz yatindan, söyle sözü
  gayetinden Pek sakin o sah katindan, Seni irak
  ede bir söz
  
  
  YUNUS EMRE

10

• Insanda dilince degisir kader,
• Ya yurda bas olur,
• Ya basi gider.
•                             Kutadgu Bilig 

11
"AKILLI INSAN, DÜSÜNDÜGÜ HERSEYI SÖYLEMEZ AMA
HER SÖYLEDIGINI DÜSÜNÜR." ARISTOTELES
12
"AKILLI KONUSUR, ÇÜNKÜ SÖYLEMEK ISTEDIKLERI
VARDIR APTAL KONUSUR, ÇÜNKÜ KENDISININ BIR
SEYLER SÖYLEMEK ZORUNDA OLDUGUNU SANIR." PLATON
13

• 1- SES TONU
• Konusmanin temelinde dogal olarak ses bulunur.
  Çünkü vericiden aliciya mesaji ulastiracak olan
  sestir.Konusmada sesin yüksek veya alçak
  olusu,tonlama,vurgulama,akicilik,isitilebilirlik,t
  inlama,gibi farkliliklar mesajin anlasilmasinda
  olumlu veya olumsuz rol oynar.
• Ses tonu konusmanin içerigine de isaret
  eder,kizginlik,sevinç gibi duygulari dinleyene
  aktarir.
• Iletisim alaninda çalisan uzmanlar,sesin yüksek
  ve alçak tonlarda beraber kullanilmasiyla daha
  etkili olacaginin altini çizerler.Çünkü monoton
  bir ses makine gibidir,yasami aksettirecek
  duygulari içermez.Cümlelerin sonuna dogru yapilan
  vurgular bu konuda daha çok yardimci olur.
• Konusma sirasinda,solunum sistemi gerektigi gibi
  kullanilmalidir.Bunun için dogru soluk almasini
  ögrenmek gerekir.

14

• 2-SÖZCÜKLERIN SEÇIMI
• Sözcükler,insanin içinde dogdugu kültürün (aile
  kültürü,sokak kültürü vb.)sahip oldugu dilin
  tekrar tekrar duyulmasiyla ögrenilir.iki insanin
  iletisim kurmalari için ayni sözcük kaliplarina
  sahip olmalari gerekir. Bu da ayni dili
  konusmayan kisilerin iletisim kurmalarini
  engeller ve ortak olan beden dili kaliplarina
  basvurmalarina neden olur.
• Etkili sözlü iletisimde kullanilan sözcüklerin
  anlamlarinin açik olmasina dikkat edilmelidir.
• Konusmalarda teknik sözcükler veya jargon
  kullanilmasi farkli mesleklerden veya alanlardan
  olan kisilerin konuyu anlamamalarina sebep
  olabilir.
• Türkiyede sik rastlanilan durumlardan biri bati
  kaynakli sözcükleri Türkçeye uyarlayarak
  kullanmaktir. Bu tür sözcüklerle olusturulan
  tümceler özellikle bu yabanci dili kullanmayan
  kisilerin verilen mesaji anlamalarinda zorluk
  yasamalarina neden olabilir.

15

• 3- VURGU
• Konusurken veya sesli okurken bazi sözcüklerin
  veya sözcüklerdeki bazi hecelerin daha baskili ve
  siddetli olmasina vurgu denir(Önen,1998).
• Örnegin,yer adlarinda vurgu genellikle ilk
  hecelerde bulunur. Vurgu sayesinde mesaj
  belirginlesir.
• 4-KONUSMANIN IÇERIGI
• Etkili sözel iletisim için,daima açik sözcükler
  kullanilmalidir.Fazla teknik veya farkli cümleler
  kullanilmamalidir.Dinleyicinin yas,egitim,kültür
  seviyesine mutlaka dikkat edilmeli ve uygun
  konusma içerigi hazirlanmalidir. Eger
  dinleyiciler konuya yabanci iseler,örnek olay ve
  detaylar verilerek anlamalari saglanabilir.

16

• 5-SIMGESEL DILIN KULLANILMASI
• Mecaz,tesbih(benzetme),abartma,alay ve buna
  benzer simgeler konusmaya renk katar ve anlami
  kuvvetlendirir.Mecaz,bir sözcügü gerçek anlami
  disinda kullanmaktir.Kültürle yakindan
  iliskilidir.Örnegin,Türk kültüründe kizilan bir
  insana domuz demek bir baska kültürde ayni
  degerlendirmeyi vurgulamaz.
• 6-KONUSMADA MIZAHIN KULLANILMASI
• Konusmadaki espriler dinleyenlerin dikkatlerini
  toplayabilir ve konusmaya renk katar. Ama zorla
  yapilmis,dinleyenlere uymayan veya onlarin
  anlamadigi bir mizah konusmanin tüm etkisini yok
  edebilir. Bu nedenle mizah kullanilacagi zaman
  dinleyicilerin durumu,konusmanin içerigi dikkate
  alinmalidir.

17

• 7-KONUSMA HIZI
• Konusmada farkli hiz kullanilarak dinleyenlerin
  dikkatlerini sürdürmeleri saglanabilir.
• Etkili bir konusmada,konusma hizinin dakikada
  140-150 kelimeyi geçmemesi gerekir.
• Bundan daha hizli konusmada,insanlar söyleneni
  anlamak yerine konusmacinin ne kadar hizli
  konustuguna yogunlasirlar.Ancak etkili bir
  konusma biçiminde ana mesajin verilmesine
  dogru,hiz biraz artirilir.Ana mesaj verilir
  verilmez,hiz kesilerek birkaç saniye bu mesajin
  sindirilmesine izin verilir.Konusmada,çok hizli
  konusmak kadar,çok yavas konusmak da etkililigi
  azaltacaktir.
• Ayrica eeeee gibi sesler çikararak veya hiç
  ses çikarmadan donup kalmak gibi araliklari
  doldurmayi saglayan duraksamanin da olmasi
  dinleyiciyi sikacaktir.

18

• SÖZSÜZ ILETISIM
• Sözsüz iletisim sözcüklerle degil,hareket ve
  davranislarla gerçeklesen bir iletisim
  sürecidir.Gündelik yasamda çok sayida uyaranin
  etkisinde olan insan,bilinçli ya da bilinçsiz
  olarak beden diline sik sik basvurulur.

19
Beden Dili

• Beden dili insanlik tarihi açisindan en eski
  iletisim aracimizdir.

20
Etkili Iletisimde Ilk Adim

• Etkin Dinleme.....

21
(No Transcript)
22
(No Transcript)
23
Etkili Biçimde Dinlendigini Düsünen Kisiler

• Kisiler yargilanmadiklari için baslangiçta
  söylemeyi düsündüklerinin daha fazlasini söyler,
• Kendileri ile ilgili temelde yatan esas sorunun
  farkina varabilir,
• Kendi sorunlarina çözüm bulabilir,
• Yasanmis ve bitmis bir olay ile ilgili olarak
  çözümsüzlügü kabullenir,

24
Etkili Biçimde Dinlendigini Düsünen Kisiler

• Anlasildim duygusunu yasar, karsisindaki kisiye
  olumlu duygular besler,
• Amaçlari asan bir sey söylediklerinde, bunu fark
  edip kendilerini düzeltebilir,
• Karsisindaki kisiyi dinlemeye ve anlamaya hazir
  duruma gelir.

25
Iyi Bir Dinleyici Olmak Için Temel Ilkeler

• 1. Susun
• Iyi bir dinleyici olmanin temeli susma yi
  becerebilmeye dayanir.

26
Iyi Bir Dinleyici Olmak Için Temel Ilkeler

• 2. Konusani Rahatlatin
• Karsinizdaki kiside konusabilecegi duygusunu
  uyandiran bir atmosfer yaratin.

27
Iyi Bir Dinleyici Olmak Için Temel Ilkeler

• 3.Dinlemek Istediginizi Gösterin
• Ilgi duydugunuzu gösterin.
• Karsi çikmak yerine anlamak için dinleyin.

28
Iyi Bir Dinleyici Olmak Için Temel Ilkeler

• 4. Dikkat Dagitici Ögeleri Uzaklastirin
• Elinizde anahtarlik sallamak, kagitlari
  karistirmak gibi dikkat dagitici davranislardan
  kaçinin.

29
Iyi Bir Dinleyici Olmak Için Temel Ilkeler

• 5. Karsinizdaki Kisiye Empati Gösterin
• (Duygusunu anlayin ve kabul edin.)
• Kendinizi karsinizdakinin yerine koyun ve onun ne
  hissettigini anlamaya çalisin.

30
Iyi Bir Dinleyici Olmak Için Temel Ilkeler

• 6. Zaman Taniyin
• Karsinizdakinin sözünü kesmeyin,
• Kendisini ifade etmesine imkan verin.

31
Iyi Bir Dinleyici Olmak Için Temel Ilkeler
7. Öfke ve Olumsuz Duygularinizi Kontrol edin
Kizgin bir insan çogunlukla karsisindakini
yanlis anlar ve kendini güç durumda birakacak
tepkiler verir. Bu sebeple hemen karsilik
vermeyin.
32
Iyi Bir Dinleyici Olmak Için Temel Ilkeler

• 8. Soru Sorun
• Soru sormak konusan kisiye ilgi duydugunuzu
  gösterir ve onu konusmayi sürdürmek konusunda
  cesaretlendirir.

33
Iyi Bir Dinleyici Olmak Için Temel Ilkeler

• 9. Yargilayici Olmayin
• Elestirici ve tartismaci bir tutum, konusani
  savunucu olmaya yöneltir ve öfkelendirir.

34
Insan Iliskilerinde Beceri Kazanmak Için Ne
Yapmak Gerekir?

• Insan iliskilerinde beceri kazanmak, iki temel
  faktör ile yakindan iliskilidir
• Etkili iletisim
• Duygusal Zeka

35
Duygusal Zeka
Duygusal Zekanin Gelistirilmesi Kullanilmasi
36
Zeka Nedir?

• Bilgiyi elde etmeyi, ögrenmeyi ve problem çözmeyi
  saglayan bilissel yetenekler bütünüdür.

37
Çoklu Zeka

• Sözel / dilsel zeka
• Mantiksal / matematiksel zeka
• Görsel / mekansal zeka
• Bedensel / kinestetik zeka
• Müzikal / ritmik zeka
• Kisilerarasi / sosyal zeka
• Benlik zekasi

38
Beyin

• 1.5 kg agirligindadir
• Yaslanmaz. Ögrenme yoluyla beslenip
  çalistiginda daha da gelisir
• Yaklasik 12 trilyon nöron (sinir hücresi) vardir
• Her hücre, 100.000 hücreyle baglantilidir.
• Düsünme, beyin hücreleri arasindaki kimyasal
  iletilerdir. Bir bezelye büyüklügündeki hücre
  dokusunda, tüm dünyadaki iletisim agindan daha
  karmasik bir baglantililik vardir.

39
Beyin

• Sol Beyin
• Sözcükler
• Mantik
• Sayilar
• Analiz
• Listeleme
• Degerlendirme
• Kontrol
• Bedenin sag yarisi

• Sag Beyin
• Ritim
• Bütünü görme
• Hayal gücü
• Yaraticilik
• Renk ve desenler
• Boyut
• Insanlar ve duygular
• Bedenin sol yarisi

40
Duygu

• Duygu yürekten gelen, manevi bir olusum degil,
  tümüyle maddesel ve bedensel bir olgudur.
• Hormonlarin bedenimizde ve beynimizde ortaya
  çikan etkileridir.
• Hislerde ve zihinsel tutumda fizyolojik ve
  açiklayici davranislarla ortaya çikan bir
  eylemdir.

41
Duygular

• Duygularimiz, bireysel olarak nasil mutlu
  olacagimiz ve toplumu nasil mutlu edecegimiz
  konusunda bize yön gösterir
• Duygular insanlara yardim edecek gizli güce
  sahiptir.
• Duygular iyi kararlar almanin temelidir.Duygular
  kisinin sinirlarini kurmasina yardim eder.Beden
  dili duygulari yansitir. Beden dilimiz insanlarla
  iletisim kurarak onlara neye ihtiyacimiz oldugunu
  söyler.Kisi duygularini ne kadar iyi
  iletebilirse, kendini o kadar iyi hisseder.
  Duygular insanlari birbirine baglama gücüne
  sahiptir

42
(No Transcript)
43
DUYGUSAL ZEKA Uzun zamandir insanlarin basarili
olmalarinin derecesi IQ(Intelligence Quotient )
ile ölçülmektedir. Yapilan arastirma sonuçlari
Duygusal Zekanin EQ(Emotional Quotient)
insanlarin kisisel ve mesleki alanda basarili
olmalarini önemli ölçüde etkiledigini
göstermektedir.
44
Çogunlukla duygusal zeka ile sezgisel zeka
birbirine karistirilir.Içime dogdu,bu is olacak
dedirten sey sezgisel zekadir ve genellikle
altinci his,ön sezi yada telepati gibi isimlerle
anlatilir. His her hangi bir seye karsi
zihinde veya bedende olusan ve yogunlugu yüksek
olmayan bir duygusal tepkinin farkina varma
isidir.
45
Duygusal Zeka

• Duygusal zeka duygular çerçevesinde, bilinç ile
  hisler arasindaki pozitif etkilesim süreci olarak
  ele alindiginda, günümüzde basarili bir yasam
  için gelistirilmesi gereken önemli bir zeka
  türüdür.

46
Duygusal Zeka

• Insani insan yapan niteliklerin çogu duygusal
  zekadan gelmektedir.
• Kararlar,salt mantiga dayanarak alinamaz
  kisinin güdülerine ve geçmis deneyimlerden
  derlenmis duygusal bilgelige ihtiyaç vardir.
• Kisisel açidan dogru kararlar verebilmenin
  anahtari, duygulara kulak vermektir.

47
Duygusal Zeka

• Duygusal zeka, bireyin çevresindeki sorunlarla,
  beklentilerle ve baskilarla basa çikmasini
  saglayan kabiliyet, yeterlik ve ustaliktir.
• Duygusal zeka, kisinin ne hissettigini bilmesi,
  güçlü ve zayif noktalari konusunda emin olmasi ve
  bu duygulari saglam kararlar almada kullanmasi
  gibi çesitli yeterlikler içeren bir kavramdir.
• En basit anlamiyla duygusal zeka, duygulari
  tanima ve onlardan akillica yararlanmadir.

48
Neden Duygusal Zeka?
49
Neden Duygusal Zeka?
IQ test sonuçlari ve kisilerin kariyerlerindeki
basarilar karsilastirildiginda
IQ (Entellektüel Zeka)
EQ (Duygusal Zeka)
???
???
50
Neden Duygusal Zeka?
IQ test sonuçlari ve kisilerin kariyerlerindeki
basarilar karsilastirildiginda
IQ (Entellektüel Zeka)
EQ (Duygusal Zeka)
???
4 - 25
51
Neden Duygusal Zeka?
IQ test sonuçlari ve kisilerin kariyerlerindeki
basarilar karsilastirildiginda
IQ (Entellektüel Zeka)
EQ (Duygusal Zeka)
75 - 96
4 - 25
52
Duygusal Zeka Yetkinlikleri

• Duygusal zeka, temelde iki tür yetkinligin
  bileskesidir.
• Bunlardan biri, kisisel yetkinlikler, digeri de
  sosyal yetkinliklerdir.

53

• A. Kisisel Yetkinlikler
• 1. Kendini tanimak a) Duygusal farkindalik
  b) Kendini degerlendirme c) Özgüven

54
A. Kisisel Yeterlikler

• 2. Kendini yönetmek a) Kendini kontrol b)
  Güvenirlik c) Vicdanli olma d) Yeniliklere
  açik olmak e) Uyum yetenegi
• 3. Motivasyon a) Basari güdüsü b) Baglilik
  c) Girisimcilik d) Iyimserlik

55

• B. Sosyal Yetkinlikler
• 4. Empati a) Diger insanlari anlama b)
  Baskalarini gelistirme c) Hizmete yönelik
  olma
• 5. Sosyal beceriler a) Iletisim b) Etki
  yaratma ve etkileme c) Çatisma yönetimi d)
  Isbirligi e) Ekip çalismasina yatkinlik f)
  Liderlik g) Iliski kurmak

56
Kisisel yetkinlik
Sosyal yetkinlik
Kendini tanimak Duygusal farkindalik Kendini
degerlendirme Özgüven
Sosyal farkindalik Empati Örgütsel
farkindalik Hizmet odaklilik
Tanimak
Kendini yönetmek Kendini kontrol Açiklik Uyumlulu
k Basari istegi giriskenlik
Iliskileri yönetmek Ilham verici
liderlik Baskalarini gelistirme Etkileme Degisim
ajanligi Çatisma yönetimi Takim çalismasi
isbirligi
Yönetmek
57
Duygusal Zekayi Kullanmak
Kendini Yönetmek
Kendini Tanimak
Empati
Baskalarini Anlamak
Baskalarini Etkilemek
58
1. Kendini tanimak
KISISEL YETERLILIK

• Kisinin kendi iç dünyasini tanimasi, tercihlerini
  yapabilmesi, sahip oldugu kaynaklarin ve gücün
  farkinda olmasidir.
• Kisinin, kendisini gerçekçi bir sekilde görmesi
  ve olumlu bir tutumla degerlendirmesidir.
• "Duygularini, daha o duygular olusurken fark
  edebilen insanlar, yasamlari hakkinda daha
  saglikli kararlar alirlar. Gerçek duygulari fark
  edememek kisiyi, o duygunun insafina birakir"
• Bu farkindaligi gelistiren kisiler, daha sonra
  çevrelerini de gelistirmeye baslarlar.

59
a) Duygusal farkindalik
KISISEL YETERLILIK

• Kisinin kendi duygularini ve bunlarin dogurdugu
  sonuçlari fark etmesi ve dile getirmesidir.
• kisinin "kendi kendisiyle konusmasini" izleyerek
  içinden gelen olumsuz mesajlari yakalamasi
  bunlarin nedenlerinin farkina varmasi korku,
  kaygi, üzüntü ve öfkeyle bas etmenin yollarini
  bulmasidir.
• Kaygilardan, karamsarliktan ve alinganliklardan
  kurtulma yetenekleri gelismis olan bireyler,
  hayatin sürprizlerini daha iyi karsilayabilmekte
  ve olumsuz deneyimler sonrasinda kendilerini daha
  kolay toparlayabilmektedir.

60
a) Duygusal farkindalik
KISISEL YETERLILIK

• Duygusal farkindaligi yüksek insan
• Hangi duyguyu hissettigini ve nedenini bilir.
• Kendi duygulari ile düsünceleri, yaptiklari ve
  söyledikleri arasinda baglar kurar.
• Duygularinin performansini nasil etkiledigini
  anlar.
• Kendi degerlerini ve amaçlarini fark edebilir.

61
b) Kendini degerlendirme
KISISEL YETERLILIK

• Kisinin kendi gücünü, zayifliklarini ve
  sinirlarini bilmesi ve bunlari kabullenmesidir.
• Bu yeterlige sahip kisi Kendi güçlü ve zayif
  yönlerinin farkinda olur. Yasam
  deneyimlerinden dersler çikarir. Yeni bakis
  açilarina, ögrenmeye, kendini gelistirmeye ve
  geribildirimlere açik olur. Kendisi hakkinda
  mizah anlayisina sahiptir.

62
c) Özgüven
KISISEL YETERLILIK

• Kisinin yeterliklerinin farkinda olmasi ve bu
  yeterliklerle "degerli olduguna" inanmasidir.
• Bu yeterlige sahip kisi, Baskilar ve
  tereddütlere ragmen etkili kararlar alabilir.
  Kendisini, baskalarina özgüveniyle sunar.
  "Varim, önemliyim" duygusunu yasar. Dogru
  olduguna inaniyorsa, hos olmayan görüsleri de
  söyler.

63
2. Kendini yönetme
KISISEL YETERLILIK

• Kisinin sahip oldugu dürtüleri, istekleri kontrol
  etmesi ve yönlendirmesidir

64
a) Kendini kontrol
KISISEL YETERLILIK

• Kisinin dürtülerini ve içinden gelen olumsuz
  duygulari kontrol edebilmesidir. Kisinin duygusal
  tepkileriyle bas edebilme yetenegidir.
• Bu yeterlige sahip kisi Içinden gelen hisleri
  ve aci veren duygulari iyi bir sekilde
  yönetebilir. Zorlandigi anlarda bile, olumlu ve
  sakin kalabilir. Açik olarak düsünebilir ve
  baski altinda bile duruma odaklanabilir.

65
b) Güvenirlik
KISISEL YETERLILIK

• Ahlakli, dürüst ve tutarli olmaktir. Dogruluk ve
  dürüstlük standartlarini korumaktir.
• Bu yeterlige sahip kisi, Etik kurallara
  uyar. Güvenirliligi ile çevreye de güven
  saglar. Kendi yanlislarini kabul eder ve
  baskalarinin etik olmayan davranislarina karsi
  koyar.

66
c) Vicdanli olma
KISISEL YETERLILIK

• Kisinin ortaya çikan sonuçlarla ilgili sorumluluk
  üstlenmesi, baskalarini suçlama yerine kendini
  sorgulamasidir. Bu özellik, içsellesmis
  sorumluluk anlayisinin temelini olusturur.
• Bu yeterlige sahip kisi Daima verdigi sözleri
  tutar, vaatlerine uyar. Amaçlarina ulasmada,
  sorumluluklarinin bilincindedir. Islerinde
  dikkatli ve düzenlidir.

67
d) Yeniliklere açik olmak
KISISEL YETERLILIK

• Kisinin yeni bilgi, yaklasim ve fikirlere karsi
  açik ve rahat olmasidir.
• Bu yeterlige sahip kisi Genis kaynak
  çesitliliginden taze ve yeni fikirler arar.
  Problemlere orijinal çözümler bulur. Yeni
  fikirler ortaya koyar. Kendi düsüncelerinde
  yeni bakis açilari ve risk alir.

68
e) Uyum yetenegi
KISISEL YETERLILIK

• Degisiklikleri idare etmede esnek olmaktir.
• Bu yeterlige sahip kisi Karmasik ve çesitli
  istekleri, degisen öncelikleri ve hizli
  degisiklikleri uygun olarak yönetir. Olaylara
  bakis açisinda esneklik gösterir. Karsilastigi
  çesitli durumlarda uygun davranis gösterebilmek
  için, kendi tepki ve taktiklerini duruma
  uydurabilir

69
3. Motivasyon
KISISEL YETERLILIK

• Kisinin amaçlarina ulasmak için duygularini
  yönlendirebilmesidir. Amaca ulasmada duygulari
  kullanabilme, sikintilara ragmen umutlu kalabilme
  becerisidir.

70
a) Basari güdüsü
KISISEL YETERLILIK

• Kisinin mükemmellige ulasmayi hedeflemesi ve
  sürekli gelisim çabasi içinde olmasidir.
• Bu yeterlige sahip kisi Sonuç odaklidir,
  kendi amaçlarina ve standartlarina ulasmada
  kendini motive eder. Hesaplanmis risk alir ve
  kendini zorlayici amaçlar koyar. Kararsizligi
  azaltmak için bilginin pesinden kosar ve daha
  iyisini yapmanin yollarini arar. Kendi
  performansini nasil gelistirecegini ögrenir.

71
b) Baglilik
KISISEL YETERLILIK

• Kisinin içinde bulundugu ekibin ve kurumun
  amaçlarindan heyecan duymasidir. Kararlarinin ve
  eylemlerinin sorumlulugunu üstlenmesi, verdigi
  sözleri sonuna kadar yerine getirmesidir.
• Bu yeterlige sahip kisi Daha büyük kurumsal
  amaçlara ulasmada bireysel ve ekip
  fedakarliklarina hazirdir. Kurumunun misyonu
  içinde kendi amaçlarini bulur. Karar alma ve
  seçimleri ortaya koymada grubun öz degerlerini
  kullanir. Ekip misyonunu yerine getirmek için
  firsatlari harekete geçirir.

72
c) Girisimcilik
KISISEL YETERLILIK

• Kisinin firsatlari fark etmesi ve zorluklari bir
  firsata dönüstürmek için eyleme geçmesidir.
  Firsatlari kullanmaya hazir olmasidir.
• Bu yeterlige sahip kisi Firsatlari yakalamak
  için hazirdir. Ihtiyaç duyulan veya kendinden
  beklenen amaçlarin pesinden kosar.
  Gerektiginde isi tamamlayabilmek için,
  sinirlari zorlar ve kurallari yeniden düzenler.
  Alisilmadik ve tesvik edici çabalarla diger
  insanlari organize eder.

73
d) Iyimserlik
KISISEL YETERLILIK

• Kisinin engeller ve güçlükler karsisinda amacina
  ulasmak konusunda kararli olmasidir. Engellere
  karsin amaçlara ulasmada sabirli ve israrli
  olmasidir.
• Bu yeterlige sahip kisi Engel ve aksiliklere
  karsin, amaçlari gerçeklestirme yönünde israr
  eder. Basarisizlik korkusu yasamak yerine,
  basari umudu besler. Durumlari yönetebilmek
  için kisisel hatalara degil, durumdaki
  aksiliklere bakar.

74
Yüksek Duygusal Zeka Sahibi Bireyler

• "Korku, kizginlik, suçluluk, utanç, zorunluluk,
  hayal kirikligi, çaresizlik, güçsüzlük,
  bagimlilik, aldatma, cesaretsizlik" gibi olumsuz
  duygularin esiri olmaz.
• Sözsüz iletisimi de kavrayabilir.
• Yasaminda duygularinin kendisine yol göstermesine
  izin verir.
• Duygularini sebep, mantik ve gerçeklik ile
  dengeler.
• Bagimsizdir ve kendine güvenlidir.
• Kendi kendisini motive edebilir.

75
Yüksek Duygusal Zeka Sahibi Bireyler

• Duygusal olarak esnektir.
• Iyimserdir. Basarisizligi içsellestirmez.
• Diger insanlarin duygularina ilgi gösterir.
• Duygulari hakkinda konusurken rahattir.
• Korku veya kizginlik onu hareketsiz birakmaz.
• Birden fazla duyguyu bir arada tanimlayabilir.

76
Yüksek Duygusal Zeka Sahibi Bireyler

• Yüksek duygusal zekali insanlar, daha mutlu,
  saglikli ve iliskilerinde daha basarilidirlar.
• Yüksek duygusal zekali bireyler, su davranislari
  sergilerler- Duygu ve neden arasinda denge.-
  Kendi duygulariyla ilgili farkindalik.- Empati
• - Insanlara karsi sevecenlik, sefkat.- Yüksek
  özgüven.

77

• DÜSÜK DUYGUSAL ZEKA

78
Düsük Duygusal Zeka

• Duygulari için sorumluluk almaz, aksine diger
  kisileri sorumluluklari yüzünden suçlar.
• "............hissediyorum" sözcüklerinden olusan
  iki kelimeyi bir arada kullanamaz.
• Niçin o sekilde hissettigini açiklayamaz veya
  bunu baska bir kimseyi suçlamaksizin yapamaz.
• Saldirir, suçlar, emreder, elestirir, araya
  girer, hor görür, azarlar, ögüt verir, herkesi
  yargilar.
• Duygularinizi ifade ettiginiz zamanlarda sizi
  çözümlemeye kalkar.
• Cümlelerine sik sik "Sanirim sen.........." diye
  baslar.
• Sizin üzerinizde suçluluk duygusu olusturmak
  ister.

79
Düsük Duygusal Zeka

• Bilgiyi saklar veya duygulari hakkinda yalan
  söyler. (Duygusal sahtekarlik)
• Duygularini abartir veya saklar
• Olaylarin gelisip daha sonra da yok olmasina
  seyirci kalir veya kendisine oranla küçük
  olanlara karsi güç kullanarak karsilik verir.
• Uyum sikintisi ve bilinç eksikligi gösterir.
• Kin tutucu ve acimasizdir.
• Onunla gerçekten anlastiginiz konulari bile
  anlatmaz.
• Ortalikta olmaktan huzursuzluk duyar.
• Duygulari hakkinda konusmaktansa onlari eylemleri
  ile açiga vurur.

80
Düsük Duygusal Zeka

• Oyun oynar kaçamak ve aldatici davranir.
• Baskalarinin duygularina karsi hassas degildir.
• Empati kurmaz, sevecen ve hosgörülü degildir.
• Dik kafalidir ve esnek degildir. Kendini güvende
  hissetmesi için kurallara ve kaliplara gereksinim
  duyar.
• Duygusalliktan yoksundur.
• Eyleme geçmeden önce duygularinizi göz önüne
  almaz. kendisinin ileriye dönük duygularini bile
  hesaba katmaz.
• Güven telkin etmez ve savunucudur.
• Yanlislarini kabullenmek, pismanlik duymak veya
  samimiyetle özür dilemek zoruna gider.

81
Düsük Duygusal Zeka

• "Ne yapmami bekliyordunuz ki?", "Baska sansim
  yoktu." gibi ifadelerle sorumluluktan kaçar.
• Kötümserdir ve çogu zaman dünyanin adaletsiz
  olduguna inanir.
• Sik sik kendini yetersiz, hayal kirikligina
  ugramis, hüzünlü ve aldatilmis olarak görür.
• Genel olgulara karsi gelmeye kendini mecbur
  hisseder veya tehlike aninda gemiyi terk eden ilk
  kisi olur.
• Insanlarla dost olmaktan kaçinir ve onun yerine
  evcil hayvanlar, bitkiler veya hayali seylerle
  kendisine alternatif olusumlar seçer.

82
Düsük Duygusal Zeka

• Bir olayin detaylarindan ve diger kisilerin bu
  olay hakkindaki düsüncelerinden söz edebilir
  ancak kendi duygularini ifade edemez.
• Mantiksal gücünü digerlerini yargilamak ve
  elestirmek için kullanir. Bunu yaparken emredici,
  yargilayici ve elestirel davranir ve
  hareketlerinin, karsisindaki insanlarin
  duygularini nasil etkilediginin farkinda
  degildir.
• Kötü bir dinleyicidir. Sözünüzü keser. Hor görür.
  Iletisim halindeki duygulari görmez.
• Duygulardan ziyade "gerçekler" üzerine yogunlasir

83
DUYGUSAL ZEKANIZI GELISTIRMEK

• 1) Düsük duygusal zeka sizin suçunuz degil
• 2) Kendinizi tanirsaniz baskalarini çözersiniz
• 3) Yasadiklarinizdan ders alin
• 4) Dinleyebilmek konusmaktan daha zordur
• 5) Düsmanca duygulardan kurtulun
• 6) Sinirlar nerede baslar, nerede biter, tartin
• 7) Macerali yollari degil, güvenlileri seçin
• 8) Empati gücünüzü gelistirin
• 9) Mucize beklemeyin, hiçbir sey birden degismez

84
Duygusal Zekayi Kullanmak ve Gelistirmek

• Duygusal zeka için genetik yeterlikler söz
  konusudur. Ancak, egitimin de duygusal zekada
  genetik kadar önemli bir rol oynadigi
  bilinmektedir.
• Duygusal zeka ögrenilebilir ve gelistirilebilir.
• Duygusal zeka yasla birlikte artmaktadir.
• Bireysel olarak insanlar duygusal bilgiyi
  anlamlandirma ve kullanmada farkli kapasitelere
  sahiptir.

85
Duygusal Zekayi Kullanmak ve Gelistirmek

• Bir kisinin duygusal zekasinin gelistirilmesi,
  samimi bir istek ve çaba olmadan gerçeklesemez.
  Yalnizca bir kitap okumak veya bir seminere
  katilmak yardimci olamayacaktir.
• Etkili motivasyon (istek) ve çabayla duygusal
  zekanin yetkinliklerini gelistirmek ve beceriler
  kazanmak için pek çok sey yapilabilir.

86
Isyerinde Duygusal Zeka

• Bazi bulgular
• Insanlarin 50'den fazlasi, isi ögrenme ve
  gelistirme motivasyonu eksikligi çekmektedir.
• 10 kisiden 4'ü is arkadaslariyla birlikte çalisma
  becerisine sahip degildir.
• Yeni ise baslayanlarin yalnizca 20si is
  aliskanliklarina iliskin kendini disiplin etme
  gücüne sahiptir.
• Liderlik egitimlerine yapilan harcamalarin
  getirisi beklenenin çok altinda kalmaktadir.
• Degisim girisimlerinin 70'i insanlarin,
  liderlik yetenegi, ekip çalismasi, inisiyatif
  alma, degisime ayak uydurabilme gibi çesitli
  sorunlari yüzünden, beklenen sonuçlari
  vermemektedir.

87
Isyerinde Duygusal Zeka

• Eger bir kurumda çalisanlar, görüs ve
  düsüncelerini birbirlerine rahatça
  açabiliyorlarsa, birbirlerini elestirebiliyor ama
  bundan kimse incinmiyorsa, kurumda isbirligi ve
  dayanisma duygusu varsa, çalisanlar girisimde
  bulunabiliyor ve bu yönde destekleniyorsa, yani
  kurumda "biz" bilinci varsa o zaman bu kurum
  duygusal zeka boyutunda çalisiyor diyebiliriz.

88
Isyerinde Duygusal Zeka

• Duygusal zeka, kendini ve diger insanlari
  anlamanin bir yoludur. Insan iliskileri sirketler
  için, zihinsel özelliklerden daha fazla hayati
  öneme sahiptir. Günümüz yönetim anlayisinda
  bireysel üstün özellikler ve basarilar degil,
  ekiplerin üstünlükleri ve basarilari önem
  kazanmaktadir.
• Ekipte birlikte çalisabilmenin, basarili ve
  verimli olabilmenin yolu da, ekip üyelerinin
  duygusal zekaya sahip olmalariyla yakindan
  iliskilidir.

89
Isyerinde Duygusal Zeka

• Iyi iliskiler, dinleme becerilerinin gelisimiyle
  baslar.
• Dinlemede basarisizlik, "sen önemli degilsin, ama
  ben önemliyim" mesajini gönderir. Dinleme
  becerileri olmayan bir çalisan, duygusal zekanin
  bir yönü olan, çalisma arkadaslarini anlama ve
  empati kurmada basarisiz olur.
• Çalisanlar öncelikle, hem birbirlerini, hem de
  kendi duygularini açik olarak anlamayi
  basardiklarinda, sirketlerin gelisiminde gerekli
  olan yetenegi yapici elestirilerle saglamis
  olurlar.

90
Isyerinde Duygusal Zeka

• Günümüz IK yöneticilerine göre, bir kisinin sahip
  oldugu zeka düzeyi (IQ), onun ise alinmasini
  saglarken, duygusal zekasi kisinin terfisini
  belirlemektedir.
• Günümüzde, en iyi performans gösterenler, IQ ya
  da teknik becerileri yüksek olanlar degil, is
  arkadaslariyla saglikli iletisim kurabilen, ekip
  çalismasina yatkin duygusal zekasi yüksek
  kisilerdir.

91
Isyerinde Duygusal Zeka

• Duygusal zeka, is hayatinin geregi olan ve
  kurumun basarisini etkileyen asagidaki faktörler
  üzerinde önemli bir farklilik olusturmaktadir.
• Karar alma
• Liderlik
• Stratejik ve teknik atilimlar
• Açik, dürüst iletisim
• Güvenilir iliskiler ve ekip çalismasi
• Iç ve dis müsteri bagliligi
• Yaraticilik ve yenilik

92
Isyerinde Duygusal Zeka

• Bir kurumda rekabette basarili kilan, insanlarin
  digerlerinin performansini artirma becerisi ve
  hem çalisanlarin, hem de liderlerin duygusal
  zekalarinin yüksek olmasina baglidir.
• Duygusal zekayi kullanan liderler daha sonra
  astlarinda da duygusal zekayi gelistirecek
  etkileyici bir is ortami olusturacaktir.

93
Duygusal Zeka Kadin - Erkek

• kadinlarin duygusal zekalarinin erkeklerden çogu
  zaman daha üstün oldugu gözlenmistir.
• kadinlar, duygulari okumakta erkeklerden daha
  basarililar. Ancak kadinlar arasinda duygusal
  sorunlar yasayanlar sayisi erkeklerden daha
  fazladir.
• Kadinlar sorunlarini akillarindan atamazken
  erkeklerin bunu yapmakta daha basarili olduklari
  gözlenmistir.

94
Bazi sonuçlar

• Insanlar duygusal olarak esit yaratilmamislardir.
  
• Hepimiz farkli mizaca sahibiz.
• Duygularimizi ortaya koyma, açiklama ve kullanma
  yollarimiz önemli ölçüde degisebilir.
• IQ'nun tersine duygusal zeka önemli ölçüde
  yükseltilebilir.