Harta e Strategjive t

1
Harta e Strategjive të Kosovës

• Vlera Kastrati
• Konsulente Kombëtare e ETF

2
Strategjitë dhe aftësitë e së ardhmes

• Pyetja kryesore vizionin e aftesive
• Cilat aftesi nevojiten per 2020 dhe si do te
  ndertohen?
• Rishikim i strategjive nga kendveshtrimi i
  aftesive perspektive
• Identifikimi i nderlidhjes ne mes te sistemit te
  arsimit dhe trajnimit dhe tregut te punes /
  ekonomise
• Arsimi
• Ekonomia
• Puna
• Tregtia dhe Industria
• Bujqësia
• Administrata Publike
• Integrimi Evropian

3
Të arriturat

• Kornizë të strategjive të hartuar
• Strategjitë sektoriale
• Përkrahje nga donatorët (koordinim donatorëve)
• Konsultime
• Strukturat institucionale
• Keshilli Social -Ekonomik (ZK)
• Bashkepunim ndër-ministror
• Qeverisje të sistemit (Agjencioni AP)
• Organet/këshillat/qendrat ndër-ministrore

4
Te arriturat II

• Hapat/masat per krijimin e aftesive /aftesim per
  te ardhmen
• (deklaratat kundrejt praktikes)
• Krijimin e aftesive/aftesim sipas sektoreve
  (qendrat e kompetences orientim sektorial)
• Qendrat e Aftesimit Profesional
• Perpjekje te lidhshmerise ne mes te AAP dhe
  tregut të punës
• Korniza Kombëtare e Kualifikimeve
• Aftësitë sipërmarrëse / trajnim
• Gjithëpërfshirja / Kohezioni shoqëror
• Përpjekjet (masa) për të lidhur ofertën dhe
  kërkesat (aftësi per te ardhmen)
• Praktika profesionale /punëdhënësit (arsimin e
  larte, profesional)
• Promovimin e të mësuarit gjatë gjithë jetës
• Orientim te hulumtimit e punës shkencore nga
  tregu i punës
• Ngritja e kapaciteteve institucionale (IT,
  menaxhim, financa, buxhet, politika)
• Trajnim dhe aftësim të mësimdhënësve
• Edukimi dhe udhëzimi në karrierë

5
Arsimi

• PLANI STRATEGJIK PËR ARSIM I KOSOVËS 2011-2016
  (të gjitha nivelet e arsimit)
• Korniza e re e Kurrikulumit (të nxënit të bazuar
  në kompetencë)
• Zhvillimi i kapaciteteve të personelit mësimor
  për nivelet para-universitar
• (trajnimi i vazhdueshëm i mësimdhënësve)
• Mekanizmat e sigurimit të cilësisë
• Udhëzimi në karrierë dhe këshillimi
• Lidhjet në mes të tregut të punës, sektorit
  ekonomik dhe institucioneve të AAP-së
• Qendrat e kompetences
• Përfshirja sociale
• Mësimi gjatë gjithë jetës
• Arsimi i të rriturve dhe Arsimi Jo-Formal
• Arsimi i Lartë (kërkimi dhe puna shkencore,
  nevojat e tregut të punës)

6
Arsimi II

• STRATEGJIA PËR INTEGRIMIN E ROMËVE, ASHKALIVE DHE
  EGJIPTASËVE (RAE) NË KOSOVË (2007-2017)
  KOMPONENTA E ARSIMIT
• Përfshirja dhe integrimi në arsim i komunitetit
  RAE
• (qasja dhe pjesëmarrja, riintegrimi, nevojat e
  veçanta, kurrikula, arsimi dhe aftësimi i
  mësimdhënësve, rritja e përfshirjes në AAP)
• STRATEGJIA PËR ZHVILLIMIN E ARSIMIT TË LARTË NË
  KOSOVË (2005-2015)
• Integrimi arsimit të lartë të Kosovës në proceset
  e zhvillimit të arsimit të lartë Evropian dhe
  ndërkombëtar
• Harmonizimi i programeve mësimore në të gjitha
  nivelet me objektiva të procesit të Bolonjës
• Harmonizimi i kurrikulave dhe programeve mësimore
  me trendet e ekonomisë dhe tregut të punës.
• Puna shkencore dhe kërkimi
• Zhvillimi i Programeve për të mbështetur
  ekonominë me ekspert të nevojshëm

7
Arsimi, Puna, Rinia

• Draft Strategjia dhe Plani i Veprimit për
  Udhëzime në Karrierë dhe Këshillim (UKK)
• 2013-2016 MASHT, MKRS, MPMS 
• Qendra Kombëtare për Udhëzim ne Kariere
  (bashkëpunimi ndër-ministror)
• Udhëzimi në Karrierë dhe Këshillimi
• Futja e udhëzimit në karrierë dhe këshillimit në
  sistemin arsimor (trajnimi, caktimi i
  mësimdhënësve/ shkollave, lëndëve obligative
  9-12)
• Bashkëpunimi në mes të MPMS, MASHT, Agjensionit
  të Statistikave të Kosovës, Aleancës së bizneseve
  të Kosovës, Odës Ekonomike të Kosovës dhe IHE për
  krijimin e profileve të reja garuese në tregun e
  punës
• - Qendrat e Aftësimit Profesional (QAP-të)
  ofrojnë praktika për studentët në shkollat
  profesionale dhe të përgjithshme
• Qendrat e punësimit regjional, zyrat e punësimit
  komunale lidhja e punëdhënësve potencial dhe
  punëkërkuesve të regjistruar, udhëzimi në
  karrierë dhe këshillimi
• Qendrat rinore që ofrojnë informacion për të rinj
  për tregun e arsimit dhe tregun e punës
• MKRS krijon mundësi për punësimin e të rinjve
  MCYS
• (trajnimi, programet për mbështetje
  financiare për ndërmarrës të rinj)

8
Puna dhe Mirëqenia Sociale

• STRATEGJIA PËR PËRMIRËSIMIN E PRAKTIKËS
  PROFESIONALE NË KOSOVË 2013 2016 (MASHT, MPMS)
• Rritja e numrit të punëdhënësve duke siguruar
  vende për praktikën profesionale (mbështetja e
  punëdhënësve)
• Rritja e numrit të studentëve të AAP në praktikën
  profesionale
• Rritja e cilësisë së praktikës profesionale
• Plotësimi i standartëve profesionale në
  kurrikulë, meeting occupational standards in
  curricula, shëndeti dhe siguria profesionale,
  sistemi i informimit për vendet për praktikë
  profesionale
• Ofrimi i një kornize për punë koordinuse të
  akterëve lokal për të përmirësuar praktikën
  profesionale në ndërmarrje
• Partneriteti në mes të arsimit formal dhe
  jo-formal dhe sektorëve të aftësimit, bizneseve,
  akterëve vullnetar dhe komunitar në nivelin lokal
  dhe rajonal.

9
Puna dhe Mirëqenia Sociale II

• STRATEGJIA E ARSIMIT PROFESIONAL 2012 2014
• Rritja e punësimit dhe forcimi i aftësimit
  profesional sipas kërkesave dhe nevojave të
  tregut
• Diversitet ne aftësim dhe trajnim në AAP
• Përmirësimi i resurseve mësimore dhe prezantimi i
  një kornize të sigurimit të cilësisë
• Ngritja e kapaciteteve në nivel të menaxhmentit

10
Puna dhe Mirëqenja Sociale III

• PLANI STRATEGJIK ZHVILLIMOR SEKTORIAL 2012 -2014
  MPMS
• Rritja e nivelit të punësimit dhe zhvillimi i
  shkathtësive profesionale sipas kërkesës së
  tregut të punës
• Ri-organizimi i aftësimit profesional bazuar në
  nevojat e tregut të punës.
• Divizioni i Aftësimit Profesional të bëhet
  Agjenci (manaxhon aftësimin profesional me një
  ofrues privat)
• Organizimi i shërbimeve të punësimit nga
  Departamenti i Punës dhe Punësimit dhe ofrimi i
  shërbimeve të punësimit nga Agjencia Kombëtare e
  Punësimit.
•   
• Niveli i shërbimeve të ofruara nga MPMS në linjë
  me legjislacionin e BE-së, sistemet dhe
  standardet
• Futja e një menaxhimi të performancës dhe
  ngritjen e kapaciteteve të sistemit për
  menaxhimin e BNj
•  
•  Zhvillimi i bashkëpunimit me vendet fqinje
  (anëtare dhe jo-anëtarë të BE-së) për të rritur
  mundësitë e punësimit të fuqisë punëtore në
  Kosovës
•  

11
Ekonomi

• Strategjia për Energji e Republikës së Kosovës
  2009 2018
• Strategjia për Ngrohje e Republikës së Kosovës
  2011-2018
• Strategjia e Minierave e Republikës së Kosovës
  2012 -2025
• Zhvillimi i kapaciteteve njerëzore dhe
  institucionale
• Forcimi dhe zhvillimi i institucioneve
  ekzistuese
• Zhvillimi i Institutit Gjeologjik të Kosovës
  (përgaditja e specialistëve në gjeologjisë,
  minierave, ekonomi, mjedis, etj)
• Universiteti zhvillon programe arsimore
  pasuniversitare për minierat, në përputhje me
  kërkesat evropiane
• Ngritja e kapaciteteve në zbatimin e teknologjive
  moderne të komunikimit dhe informacionit.
• Krijimi i kushteve të përshtatshme për përtëritje
  të tregut të punës në minierat aktive.

12
Ekonomi II

• PLANI I VEPRIMIT PËR VIZIONIN EKONOMIK TË KOSOVËS
  2011 2014 (Zhvillimi i kapitalit njerëzor )
• Zhvillimi dhe përkrahja e të gjithë sistemit të
  arsimit gjithëpërfshirës për të siguruar qasje të
  barabartë në arsimim cilësor
• EMIS dhe formula e financimit në komuna
• Agjencia për Kurrikula dhe vlerësim
• Kurrikula të lidhur me zhvillimin ekonomik dhe
  social (kurrikulave në kompetenca, libër mësimi,
  vlerësimi, etj)
• Zhvillimi profesional i mësimdhënësve dhe
  drejtorëve të shkollave (trajnimi i vazhdueshëm)
• ICDL dhe infrastruktura për IT
• Kontrolli i cilësisë në arsimin e lartë
• Institucionet Kërkimore / Hapja e shkollave
  professionale
• Vendosja e sistemit të arsimit dhe aftësimit
  profesional gjatë gjithë jetës
• Akreditimi dhe licencimi i programeve të AAP-ve
  dhe të arsimit
• Koordinim më i mirë mes të arsimimit dhe
  punësimit
• Kërkesa për programet arsimore dhe programeve të
  mësimit gjatë gjithë jetës
• Decentralizimi - Autoriteti për shkollat ??AAP
• Rritja e përqindjes se punësimit dhe forcimin i
  aftësimit profesional në përputhje me tregun e
  punës
• Kapacitetet e zhvillimit profesional (qendrat
  mobile për zhvillimin e shkathtësive)

13
Bujqësia

• PLANI I VEPRIMIT PËR BUJQËSI DHE ZHVILLIM RURAL
  2009 2013
• Përmirësimi i përpunimit dhe marketingut të
  produkteve bujqësore
• Krijimi i punësimit (zonat rurale)
• Përshtatja e bujqësisë së Kosovës me BE-në
• Zhvillimi i arsimit profesional që të plotësojë
  nevojat rurale dhe për të mbështes iniciativat e
  diversifikimit rural
• Trajnimi për secilin nënsektor qumështit,
  kafshëve (TI, menaxhment)

14
Bujqësia II

• SEKTORI I ZHVILLIMIT TË PYLLTARISË 2010 - 2020
• Strategjitë për zhvillimin e aftësimit
  Profesional të Pylltarisë
• Krijimi i Shkollës profesionale të mesme
  të pylltarisë në nivel kombëtar.
• Qendra për arsim dhe aftësim profesional
  të pylltarisë (Rajonale-Perëndim të Ballkanit)
• Strategjia për zhvillimin e Aftësimit Profesional
  të pylltarisë
• Krijimi i Qendrave të Aftësimit Profesional të
  Pylltarisë për të rritur shkathtësitë e
  punëtorëve të pyjeve (për vetëpunësim,
  ndërmarrësi dhe për metoda të sigurta të punës)
• Strategjitë për organizimin e arsimit të lartë
  dhe kërkimit në pylltari
• Hapja e një fakulteti të pylltarisë në Prishtinë
  / studentët të studiojnë jashtë vendit.
• Krijimi i bashkëpunimit ndërministror, zhvillimin
  e kurrikules, vlerësimin e nevojave të trajnimit
  dhe sigurimin e fondeve për zbatimin e objekteve
  të përhershme për arsimin e lartë

15
Tregëtia dhe Industria

• STRATEGJIA E KOSOVËS 2012 2016 ZHVILLIMI I
  NVM-ve
• ofrimin e trajnimit informal dhe formal për të
  zhvilluar shkathtësitë e ndërmarrësisë dhe
• promovojë dhe të rris bashkëpunimin në mes
  shkollave dhe bizneseve
• - Të fus një Skema të ndërmarrëseve të diplomuar,
• - Rritjen e numrit të praktikantëve në NVM,
• - Të inkurajoj krijimin e inkubatorëve të
  biznesit në kuadër të universiteteve,
• - Zgjerimin e skemave të mentorimit për stërvitje
  të bizneseve fillestare dhe
• Promovimin e mirëkuptimit të ndërmarrësisë në
  mesin e mësimdhënësve, lektorëve, profesorëve dhe
  akademikëve.
• Promovimi dhe Zhvillimi i një Kulture Ndërmarrëse
• - kurrikulit të ndërmarrësisë në shkollat
  ??fillore, AAP, shkollat ??e mesme dhe
  institucionet e arsimit të lartë
•  
• Përmirësimi i pozitës së femrave ndërmarrëse, të
  rinjve, minoriteteve, grupe të veçanta dhe
  mbështetjen e sipërmarrësve në zonat e
  pafavorizuara (program trajnimi, skema voucher,
  të trajnimit të specializuar për të
  pafavorizuarit).

16
Tregëtia dhe Industria II

• Strategjia e Kosovës për Industri 2009 - 2013
• Ndërtimi i kapaciteteve institucionale për të
  hartuar dhe zbatuar një program të politikave dhe
  masave për Konsolidimin dhe përmirësimin e
  prodhimit dhe eksportit.
• Zhvillimi sistematik i programeve të trajnimit
  për eksportuesit.
• Ndërtimi i kapaciteteve të njohurive praktike,
  shkathtësive menaxheriale, përdorimin e
  teknologjisë së përparuar.

17
Rinia, Kultura dhe Sporti

• Strategjia e Kosovës për Rini 2013 2017
• Arsimi Jo-formal
• Punësimi dhe Rinia
• Programet e trajnimit dhe mbështetje financiare
  për ndërmarrësit e rinj.
• Punësimi dhe ndërmarrësia program ofrimin e
  trajnimeve për zhvillimin e shkathtësive jetësore
  (arsimit dhe aftësimit profesional, zbatimin e
  programeve të bashkëpunimit me institucionet
  relevante)
• Praktika në punë për të fituar përvojë në
  mjedisin e punës për rrugën e karrierës në
  përputhje me tregun e punës
• të rinjtë që hyjnë në tregun e punës
• të papunët
• Praktika profesionale dhe skema punës sezonale
• Publike, qeveritare dhe jo-qeveritare
• Organizimi i programeve trajnuese për
  ndërmarrësit e rinj (ideve të reja dhe të
  zhvillimit të bizneseve të reja).

18
Administrata Publike

• STRATEGJIA PËR REFORMË NË ADMINSTRATËN PUBLIKE
  2010-2013
• Ngritja e kapaciteteve
• Menaxhimi i Politikave
• Komunikimi me pjesëmarrjen e qytetarëve (Zyra e
  Komunikimit ZKM)
• Planifikimi i buxhetit
• Kontrolli i brendshëm dhe auditimi
• Menaxhimi dhe Zhvillimi i Burimeve Njerëzore

19
Integrimi në EU

• STRATEGJIA PËR INTEGRIMIN EVROPIAN 2020
• Zhvillimi Ekonomik
• - Përmbushur kriteret e Kopenhagës për të qenë
  të aftë për të përballuar forcat e tregut në BE
• Instituti i Kosovës për Administratë Publike
  (IKAP) të ofroj trajnime për grupe të ndryshme
  qëllimore dhe profileve specifike të zyrtarëve.
• Forcimi i kapaciteteve institucionale për të
  siguruar ekonominë funksionale të tregut dhe
  integrimin ekonomik me BE-në
• - Produktiviteti i punës do të rritet me rritjen
  e shkathtësive dhe aftësive të punëtorëve
• (sistemin arsimit cilësor, qoftë formal dhe
  informal, veçanërisht arsimi profesional)
• Përmirësimi i cilësisë së politikave të sistemit
  të arsimit të orientuara drejt zhvillimit
• kulturës ndërmarrëse dhe
• forcimin e bashkëpunimit mes sektorëve të arsimit
  dhe të biznesit.

20
SFIDAT

• Qasja sistematike në përputhjen e oferta dhe
  kerkesa (aftësite nga aspekti arsimit ekonomise)
• Lidhshmëri specifike (sektorë / nënsektorë)
• Sa specifike është përfshirja e sektorëve
  ekonomik / trendeve ekonomike (deklarata të
  përgjithshme)
• Niveli kombëtarë por edhe ndërajonal (aftësim
  punësim)
• Aftësitë - prezenca e sektorit ekonomik publik
  dhe privat në sistemin arsimor
• Mësuarit gjatë gjithë jetës
• Arsimi i lartë
• Drejtimet/Profilet orientim nga sektoret ekonomik
  
• Praktikë profesionale dhe aftësimi në profilet
  aktuale të arsimit të lartë
• Përputhja e profileve ekzistuese të arsimit te
  larte me nevojat ekonomike
  (kuantitativ/kualitativ)
• Hulumtimi per aftesite / kerkesat e tregut /
  tendencat ekonomike
• Gjithëpërfshirja dhe punësimi (grupet e
  margjinalizuara)
• Aftësitë ndërmarrëse (specifikuar)
• Lidhjet në mes të shkencës, inovacionit dhe
  ekonomisë

21
SFIDAT II

• Arsimi dhe aftësimi profesional
• Kurrikula në lidhje me arsimin dhe nevojat e
  tregut të punës (minierave, ngrohje, energji,
  turizëm, bujqësi)
• Qendrat e kompetencave të izoluara brenda
  sistemit të AAP
• Aftësitë praktike profesionale dhe aftësitë me
  cilësi të lartë profesionale
• Përfshirja dhe punësimi (grupet e
  margjinalizuara)
• Aftësitë per ndërmarrësi (specifikuar)
• Përfshirja e sektorit privat në hartimin e
  politikave dhe trajnim (të stazhit të punës,
  praktika etj)
• Qëndrueshmëria (vizionin e aftesive perspektive)
• Pronësia e akterëve të Kosovës (niveli
  qendror/lokal)
• Planifikimi Strategjik dhe Plani i Veprimit
• Buxheti (AM)
• Zbatimi i politikave (monitorimi, indikatoret,
  benchmarks/krahasimit në nivel kombëtar, rajonal
  dhe BE-së)
• Kapacitetet institucionale (hartimin, zbatimin
  dhe monitorimin)

22
Ju faleminderit per vemendjen