Marskosc watroby

1
Marskosc watroby

• Maria Korzonek
• Zaklad Pielegniarstwa Klinicznego i
  Rehabilitacyjnego PAM

2
Marskosc watroby - definicja

• Stanowi koncowe stadium przewleklej choroby
  watroby
• Redukcja czynnego miazszu watroby
• Dezorganizacja struktury zrazikowej i naczyniowej
  w wyniku postepujacego wlóknienia i regeneracji
  guzkowej
• Postepujaca dysfunkcja narzadu

3
Marskosc watroby -przyczyny

• Przewlekly alkoholizm
• 80g czystego alkoholu na dobe przez 5 lat
• u kobiet 40g ( mniej dehydrogenazy alc)
• u ok. 15-20 rozwija sie marskosc
• aldehyd octowy poteguje stres oksydacyjny
  powodujac wzrost ilosci wolnych rodników

4
Marskosc watroby - przyczyny

• Wirusowe zapalenie watroby
• typu B
• marskosc u ok. 2-3 po 15 latach
• dodatkowo superinfekcja wirusem D
• typu C
• marskosc 25-50 po 7-12 latach

5
Marskosc watroby - przyczyny

• Hemochromatoza triada objawów cukrzyca,
  marskosc, ciemne zabarwienie skóry
• zwiekszenie jelitowego wchlaniania zelaza
• przeladowanie zelazem hepatocytów, komórek dróg
  zólciowych i trzustki, kardiomiocytów, kom.
  nablonka powierzchni stawowych

6
Marskosc watroby - przyczyny

• Choroba Wilsona
• nieprawidlowe spichrzanie miedzi, glównie w
  komórkach watroby i mózgu
• Niedobór alfa1-antytrypsyny
• uszkodzenie komórek watroby i pluc - marskosc
  watroby i rozedma pluc

7
Marskosc watroby - przyczyny metaboliczne

• porfirie
• mukowiscydoza
• glikogenoza typi IV
• galaktozemia

• tyrozenemia
• hiperwitaminoza A

8
Marskosc watroby - przyczyny

• Autoimmunologiczne zapalenie watroby
• plec zenska
• wspólistnieje inna choroba z autoagresji
• wzrost gamma globulin glównie IgG
• wzrost przeciwcial przeciwjadrowych
• bóle stawowe
• zmienny przebieg

9
Marskosc watroby -przyczyny

• Pierwotna marskosc zólciowa watroby
• czesciej u kobiet
• poczatek podstepny, przebieg powolny
• osteopenia i bóle kostne
• cechy cholestazy, swiad
• obecnosc przeciwcial przeciwmitochondrialnych

10
Marskosc watroby - przyczyny

• Choroby dróg zólciowych ( atrezja dróg
  zólciowych, lagodne zwezenia, zapalenie, kamica)
• Leki i toksyny ( czterochlorek wegla,
  dimetylonitrozaminy, tetracykliny, verapamil,
  amiodaron, metotreksat, leki antykoncepcyjne,
  sulfonamidy, aspiryna, ketoprofen, izoniazyd,
  sole zlota)

11
Marskosc watroby - przyczyny

• Marskosc sercowa - zaciskajace zapalenie
  osierdzia, ciezka prawokomorowa niewydolnosc
  serca
• Zespól Budda-Chariego - przewlekla obturacja zyl
  watrobowych
• Operacja jelitowych by-passów w otylosci
  (stluszczenie watroby prowadzace do marskosci)

12
Marskosc watroby - podzial

• Marskosc alkoholowa
• Marskosc pozapalna
• Marskosc metaboliczna
• Marskosc autoimmunologiczna
• Marskosc zólciowa
• Marskosc sercowa
• Marskosc kryptogenna

13
Marskosc watroby - podzial

• Marskosc drobnoguzkowa
• Marskosc wielkoguzkowa ( guzki gt 3 mm)
• Marskosc wyrównana
• Marskosc niewyrównana

14
Marskosc watroby - patogeneza

• Uszkodzenie hepatocytów przez czynniki toksyczne,
  metaboliczne lub wirusowe
• Indukcja zmian zapalnych i martwiczych
• Nadmierna produkcja cytokin
• Proliferacja komórek Ito ( gwiazdzistych)
  produkujacych kolagen

15
Marskosc watroby - patogeneza

• Nagromadzenie kolagenu w przestrzeniach Dissego
• Zaburzenia wymiany metabolicznej z komórkami
  watroby
• Guzki regeneracyjne
• Postepujace wlóknienie miazszu

16
Objawy kliniczne marskosci watroby

• Poczatek podstepny
• oslabienie
• szybka meczliwosc
• brak laknienia
• ubytek masy ciala
• wzdecia
• pobolewania w okolicy prawego podzebrza

17
Objawy kliniczne marskosci watroby

• swiad skóry
• obrzeki konczyn dolnych
• powiekszenie obwodu brzucha
• samoistne krwawienia ( z nosa, jamy ustnej)
• oslabienie libido, impotencja
• nudnosci, wymioty

18
Objawy przedmiotowe

• stan odzywienia uposledzony- atrofia miesniowa
  (chude konczyny)
• stan podzóltaczkowy lub zóltaczka
• pajaczki na skórze klatki piersiowej
• rumien dloni, przykurcz Dupuytrena
• utrata owlosienia - feminizacja
• ginekomastia

19
Objawy przedmiotowe

• drzenie grubofaliste rak
• watroba poczatkowo powiekszona, o wzmozonej
  konsystencji, twarda, guzowata
• stopniowy zanik watroby, watroba marska
• splenomegalia i hipersplenizm
• wodobrzusze
• fetor hepaticus

20
Laboratoryjne testy diagnostyczne

• Bilirubina
• Aminotransferazy AspaT i AlAT
• Fosfataza alkaliczna, GGTP
• Proteinogram
• Morfologia krwi
• Uklad krzepniecia
• Jonogram

21
Laboratoryjne testy diagnostyczne

• Mocznik i kreatynina
• Zelazo, ferrytyna
• Miedz, ceruloplazmina
• Glukoza, HbA1C
• Antygen HBs i przeciwciala anty-HCV
• Przeciwciala przeciwjadrowe
• Przeciwciala przeciwmitochondrialne

22
Metody diagnostyczne marskosci watroby

• USG jamy brzusznej
• USG metoda Dopplera ( przeplyw wrotny)
• Tomografia komputerowa
• Rezonans magnetyczny
• Gastrofiberoskopia
• Przeskórna biopsja watroby
• Laparoskopia

23
Powiklania marskosci watroby

• Niewydolnosc watroby
• zóltaczka
• zaburzenia krzepniecia - skaza osoczowa
• hipoalbuminemia

24
Powiklania marskosci watroby

• Nadcisnienie wrotne
• krwawienie z zylaków przelyku
• wodobrzusze
• spontaniczne bakteryjne zapalenie otrzewnej ( E.
  coli i Klebsiella, gt 250 granulocytów
  wielojadrzastych / mm3

25
Powiklania marskosci watroby

• Encefalopatia watrobowa
• wzrost amoniaku, merkaptanów, krótkolancuchowych
  kwasów tluszczowych
• wywoluje krwawienie z g.o.p.p. , azotemia,
  hipowolemia, kwasica, nadmierna podaz bialka,
  zakazenia

26
Encefalopatia watrobowa

• I - brak swiadomosci, zaburzenia snu
• II ospalosc
• III sennosc, stupor
• IV spiaczka

• Zaburzenia koncentracji, euforia, lek
• dezorientacja w czasie i przestrzeni
• masywne zmiany osobowosci, ogólna dezorientacja

27
Powiklania marskosci watroby

• Zespól watrobowo - nerkowy
• postepujaca, odwracalna niewydolnosc nerek,
  zwiazana z oliguria
• poziom kreatyniny gt 1,5mg
• klirans kreatyniny lt 40ml/min
• niskie wydalanie sodu z moczem lt 10mEq/l
• stezenie sodu w surowicy lt 130mEq/l

28
Powiklania marskosci watroby

• Zespól watrobowo - plucny
• wewnatrzplucna dilatacja naczyn
• uczynnienie anastomoz tetniczo-zylnych
• wzrost przecieku tetniczo-zylnego
• zaburzenia wentylacyjno-perfuzyjne
• hipoksja pO2lt 70mmHg

29
Powiklania marskosci watroby

• Hipersplenizm
• trombocytopenia
• leukopenia
• niedokrwistosc

30
Powiklania marskosci watroby

• Rak watrobowokomórkowy
• u 60 chorych z rakiem stwierdza sie marskosc
• regularne monitorowanie chorych z marskoscia -
  USG j. brzusznej, alfa-fetoproteina jako skrining
• TK, NMR przy podejrzeniu guza

31
Zapobieganie i leczenie

• Leczenie choroby podstawowej
• Abstynencja alkoholowa
• Odstawienie toksycznych leków
• Zahamowanie krwawien zoladkowo-jelitowych
• Antybiotykoterapia podczas infekcji

32
Zapobieganie i leczenie

• Uzupelnienie niedoborów albumin, jonów, czynników
  krzepniecia
• Leczenie dietetyczne, odpoczynek, sen

33
Dziekuje za uwage