Psychologische%20gevolgen%20van%20een%20hersenletsel

1
Psychologische gevolgen van een hersenletsel

• Korrie Beers
• Hoensbroeck Revalidatiecentrum

2
gevolgen van hersenletsel

• fysieke functies en vaardigheden
• psychische gevolgen
• cognitieve functies
• emoties
• gedrag
• sociale gevolgen

3
fasen van het herstel

• na het hersenletsel doorloopt de patiënt meerdere
  fasen
• de duur van de fasen hangt samen met de ernst van
  het letsel
• hoe sneller het herstel verloopt, hoe beter het
  uiteindelijk herstel.

4
indeling in fasen

1. coma
2. vegetatieve toestand
3. minimaal bewuste toestand
4. verwarde toestand (PTA)
5. herstelfase, toename zelfstandigheid
6. terugkeer van psychische en sociale vermogens

5
het coma - oorzaken

• directe beschadiging door
• kracht van buiten (ongeval)
• bloeding of infarct
• tumor
• zuurstoftekort
• vergiftiging
• bepaalde ziektes
• geneesmiddelden

6
het coma - fysiek

• belangrijke delen van de hersenen functioneren
  niet reticulaire formatie (regelt de aandacht),
  hersenschors (bewust kennen, denken)
• beademing en controle lichaamsfuncties nodig
• geen slaap/waakritme

7
coma wat zie je

• patiënt is bewusteloos
• heeft geen besef, ervaart geen prikkels of pijn
• reageert niet of met lichamelijke reactie op
  pijnprikkels, bekende stem e.d.
• spreekt niet
• ogen zijn gesloten

8
na het coma

• coma langer dan 3 à 4 weken ?
• vegetatieve toestand
• ?
• minimaal bewuste toestand
• ?
• PTA
• coma korter dan 3 à 4 weken ?
• PTA

9
vegetatieve toestand

• volgt als coma langer dan enkele weken duurt
• zelfstandige ademhaling, hartslag, bloedsomloop,
  temperatuurregeling
• slaap/waakritme
• oog(volg)bewegingen, slikken, grijpen enz
• geen bewustzijn
• deze toestand kan permanent worden

10
minimaal bewuste toestand

• patiënt is uit coma
• bewustzijn neemt toe
• enigszins doelgericht reageren
• dan wel, dan niet reageren op opdrachten
  (knijpen, ogen openen)
• geen spraak

11
verwarde fase, PTA

• post ( na) traumatische ( het letsel) amnesie
  ( geheugen werkt niet)
• patiënt kan spreken en bewegen maar heeft nog
  stoornissen en beperkingen
• cognitief
• emotioneel / gedragsmatig
• fysiek

12
PTA cognitieve kenmerken

• aandacht niet vasthouden, niet richten
• desoriëntatie in tijd, plaats, persoon
• geheugen werkt niet, houdt niets vast
• leervermogen alleen op automatisch niveau (door
  veel herhaling dingen leren doen)

13
PTA emotionele en gedragskenmerken

• angst, onrust en agitatie, agressie
• de patiënt is verward en onrustig, vertelt dingen
  die niet kloppen, gaat lopen dwalen

14
toename zelfstandigheid

• cognitief (zie ook bijgevoegde tekst)
• oriëntatie
• geheugen
• tempo, aandacht en concentratie
• planmatig handelen
• waarneming
• taal
• praktisch handelen

15
toename zelfstandigheid

• meer zelfstandig in dagelijkse verzorging
• meer in staat zich (voort te) bewegen
• meer communicatie, sociale interactie

16
tenslotte

• verdere toename van
• cognitieve vaardigheden
• sociale vaardigheden
• doelgericht gedrag
• persoonlijkheid
• terugkeer in de maatschappij, naar huis,
  opleiding, beroep, tijdsbesteding, sociaal leven,
  ...