Zehirli Maddeler

1
Zehirli Maddeler

• Irem Birol 090070244
• Begüm Horuluoglu 090070232
• KIM 324 Adli Kimya
• Prof.Dr.Süleyman Akman
• Doç.Dr. Mustafa Özcan

2
Zehir nedir?

• Hücrelere ve yasayan dokulara kimyasal,
  biyokimyasal ya da radyoaktif nitelikte zararlar
  veren her türlü maddedir. Zehrin en tipik
  özelligi bu zararli etkisini en küçük dozlarda
  bile göstermesidir.
• Agiz yoluyla alinma ya da bir sekilde emilmeyle
  biyolojik sistemlerde hasar veya ölüm olusturan
  maddeler zehir ya da Toksin, bu maddeleri
  inceleyen bilim dalina ise Toksikoloji denir.
• Belirli bir dozda alinan her maddeye zehir
  gözüyle bakilabilir.Önemli olan alinan
  miktardir.Fazlasiyla içilen suyun insan
  vücudundaki elektrolit dengesini bozdugu
  bilinmektedir.Paracelsusun dedigi gibi zehiri
  ilaçtan ayiran temel öge dozdur.

3
Öldürücü Doz Nedir?

• Uluslararasi tanimi LD(Lethal Dose)
• LD50 Bu tanim, üzerinde deney yapilan
  canlilarin yarisinin ölmesi için yeterli olan
  madde miktarini belirtir (agirlik)
• LC50 Bu tanim, üzerinde deney yapilan
  canlilarin yarisinin ölmesi için yeterli olan
  derisimi belirtir (konsantrasyon)
• LCt50 Bu tanim, üzerinde deney yapilan
  canlilarin yarisinin ölmesi için yeterli olan
  derisimi ve gerekli maruz kalma süresini belirtir
  (konsantrasyon ve süre)

4
Öldürücü Doz Tablosu
Madde Canli, Maruz kalma yolu LD50
Water rat, oral 90 mL/kg (90,000 mg/kg)
Sucrose (table sugar) rat, oral 29,700 mg/kg
Vitamin C (ascorbic acid) rat, oral 11,900 mg/kg
Grain alcohol (ethanol) rat, oral 7,060 mg/kg
Table Salt rat, oral 3,000 mg/kg
Paracetamol (acetaminophen) rat, oral 1,944 mg/kg
THC (main psychoactive substance in Cannabis) rat, oral 1,270 mg/kg males 730 mg/kg females
Aspirin (acetylsalicylic acid) rat, oral 200 mg/kg
Caffeine rat, oral 192 mg/kg
Nicotine rat, oral 50 mg/kg
Strychnine rat, oral 16 mg/kg
Sodium cyanide rat, oral 6.4 mg/kg
Aflatoxin B1 (from Aspergillus flavus) rat, oral 0.048 mg/kg
Dioxin (TCDD) rat, oral 0.020 mg/kg
Batrachotoxin (from poison dart frog) human, sub-cutaneous injection 0.002-0.007 mg/kg (estimated)
Polonium 210 human, inhalation 0.00001 mg/kg (estimated)
Botulinum toxin (Botox) human, oral, injection 0.000001 mg/kg (estimated)
5
Zehir Tarihi

• 1.Antik Zamanlar ve Karanlik Çaglar
• a. Karanlik çaglar
• Güney Amerika yerlileri avlanmak için
  tubocurarine maddesini oklarinin ucuna sürelerdi.
• b. Antik zamanlar
• -Hindistan
• Zehirle ilgili savas taktikleri ve zehre
  batirilmis silahlar yaygindi.
• -Misir
• M.Ö. 3100 yilinda firavun Menesin zehirli
  bitkiler ve hayvansal zehirler üzerine çalismalar
  yaptigina inaniliyor.
• M.Ö 100 yilinda arsenik tiroksit yakici zehir
  olarak Agathodiamon tarafindan adlandiriliyor.
  Özellikleri belirleniyor.
• Kelopatra hizmetkarlari üzerinde güzelavrat otu
  (atropa belladonna), banotu (henbane) ve
  kargabüken (strychnos nux vomica) zehirlerini
  deniyor. Kendisi de engerek yilani zehriyle
  intihar etti.
• -Roma
• M.Ö. 54 yilinda Romaya hükmetmeye baslayan
  Neron ve annesi Agrippina dönemin ünlü
  zehirleyicileri. Neron akrabalarini en sevdigi
  zehir siyanürle öldürürken annesi Agrippinanin
  kocasi Claudiusu zehirleyerek öldürdügü
  düsünülmektedir.

6

• 2. Ortaçag
• -Iksir ve zehir saticilari eczaci olarak
  adlandiriliyor.
• -Zehrin tedavi edici özellikleri bilinmesine
  ragmen faydali amaçlarla kullanilmiyordu.
• -Arap dünyasinda gelisen teknoloji ile renksiz,
  kokusuz ve tatsiz arsenik üretildi.
• -Edebiyatta Shakespeare gibi kurgulamanin yani
  sira The Book of Venoms gibi gerçek anlatilar
  da yer aldi.
• -Zehir kullanimi halktan saklanmadigindan halkta
  paranoyaya sebep oldu. yeterli miktarda
  kullanilan ilacin ölümcül etkileri bu paranoyaya
  destek saglamisti.
• -Ticarette yeni pazarlar olustu. Örnegin zehir
  etkisini azaltici mücevherler
• 3. Asyada geç imparatorluk dönemi
• -Sirlarin Sirlari kitabinin Iranli yazari
  Rhazes kimyasal bilesiklerin, minerallerin ve
  bunlarin kullanimiyla ilgili bu kitabi yazmis,
  ayrica alkol damitip bunu antisaptik olarak
  kullanan ilk insan olmustur.

7

• 4. Rönesans
• -Borgia Ailesi
• Papa Alexander VI evlilik disi olan 5 oglunu
  yüksek mevkilere getirmek için elinden geleni
  yapmisti. Oglu Cesare Borgia ondan daha da
  kötüydü. Herkes Borgialarin verdigi davetlerde
  yemek yemekten kaçinirdi. Kendilerine ait La
  Cantenella adinda zehirleri oldugu söylenirdi.
  Papa yanlislikla kardinal için hazirlattigi
  zehirli yemekten yiyince ölüyor.
• -Council of Ten
• Belirli bir paraya birinin kökünü kurutmak için
  planlar, oylamalar yapip bunu isleme sokan bir
  grup. Genellikle zehir kullanarak amaçlarina
  ulasirlardi.
• -Neopoliani Magioe Neturalis
• 1589da Giovanni Battista Porta tarafindan
  yazilmis sarabi zehirlemek gibi zehirleme
  örnekleri içeren bir kitap. Içinde veninum
  lupinum adli zehrin reçetesi de bulunuyor.
• -Toffana
• 17.yyda kadinsal sorunlar için Aqua Toffana
  adinda Giulia Toffana tarafindan satilan çok
  güçlü bir zehir. Bu zehrin genellikle erkek olmak
  üzere 600den fazla insanin ölümüne sebep oldugu
  tahmin ediliyor.
• -Hieronyma Spara
• 1659 yilinda Hieronyma Spara adli cadinin evinde
  bulusup istedikleri zehir ve onun kullanim
  talimatina erisebilen bir grup kadin yakalaniyor.

8

• 5. 16-17-18. yy
• -Zehirler Italyadan Fransaya yayilmaya
  basliyorlar.
• -Zehirleri tatlilarin ve yemeklerin içine
  koyduran kraliçe Caterina De Medici Fransayi
  zehirle tanistiran kisi. Suç ortagi Bianco ona
  istedigi her türlü zehri saglamakla sorumluydu.
• -1676da Marquise de Brinvilliersnin zehirlenme
  ile ilgili durusmasiyla bu konudaki toplumsal
  bilinç artti. Markiz sevgilisi Sainte-Croix ile
  zehirler üzerine denemeleriyle ünlenmis. En
  sonunda babasi ve iki kardesini öldürdükten sonra
  durusmaya çikmisti.
• -1662de Louis XIV eczanelerde arsenik ve baska
  zehirlerin satisini yasaklamis ve Chambre
  Aredentei olusturmustu.
• -Kocalarindan kurtulmak isteyen kadinlara zehir
  satan Catherine Deshayes La Voisin, krala
  suikast plani yaparken Chambre Ardente tarafindan
  yakalaniyor.
• -Ingilterede Anne Boleyn Henry VIIIyi
  zehirleme girisiminde bulunmustu. Kizi kraliçe
  Elizabethe de birkaç basarisiz zehirleme
  girisiminde bulunulmustu.
• -Ispanya kraliçesi Marie Louise (Carlos II of
  Spain in esi) arsenik zehirlenmesinden ölmüs.
  Ölmeden önce tirnaklarinin düstügü fark edilmis
  ancak bu halktan gizlenmisti.
• -18.yy baslarinda Thomas Wainewrighta striknin
  sayesinde bolca para miras kaliyor.
• -18. yy sonlarinda ise Sir Theodosius Boughton
  arsenik zehirlenmesinden ölüyor.

9

• 6. Viktorya dönemi
• -Bu dönemde özellikle arsenik ve striknin
  zehirlenmeleri çok ünlü.
• -Marsh (1836) ve Riensch (1841) arsenik
  tayininde önemli yöntemlere imza atmislar.
• -Madeleine Smith Glasgowda asigini arsenikle
  öldürürken (Scottish verdict not proven),
  karisini hyosine ile öldürüp sekreteriyle kaçmayi
  planlayan Dr. Harvey Crippen idam cezasina mahkum
  ediliyor (1910).
• -19.yyda yasamis olan ünlü toksikoloji uzmani
  Mathieu Orfila, döneminde öncelikli olarak
  kullanilan zehir arsenigin kesin bir tayin metodu
  yok. Orfila var olan metodlari gelistirerek ve
  yeni teknikler olusturarak arsenik saptanmasinin
  kesinligini arttirmis. 1840da Marie LaFarge
  kocasini arsenikle öldürmek suçundan yargilanmis
  ancak yemekte arsenik bulunurken cesette arsenige
  rastlanmamis. Mahkeme tarafindan arastirmaya
  dahil olan Orfila yaptigi incelemelerde Marsh
  Testin yanlis uygulandigini ortaya çikartarak
  LaFargein suçunu ortaya çikartmistir.

10

• 7. 20.yy
• -20.yyda daha saf daha temiz zehirler
  hazirlanmaya baslanmis. Zehir hazirlama ve
  zehirleme gittikçe daha egitimli kisilerin eline
  geçiyor.
• -Yeni zehirler ortaya çiktikça toksikoloji de
  ilerledi. Buna bagli olarak ilaçlar daha az
  zehirli hale geldi.
• -Cinayetlerde yine siklikla arsenik
  kullaniliyor. 1911de Fredrik Seddon bir
  misafirini arsenikle öldürüyor.
• -Arsenik disinda siyanür (1974 yilinda
  Amerikada sigorta parasi için kendi oglunu
  üldüren Ronald OBrien zehir olarak kullanmis),
  risin-keneotu (daha çok politik zehir olarak
  bilinen bu zehirle 1977 yilinda Georgi Markov
  öldürülmüs), Thalium (Graham Young adli
  toksikoman tarafindan 1972de kullanilmis) ve
  morfin, diamorfin (Dr. Harold Shipman 200 kadar
  hastasini öldürmüs) de o dönemde kullanilan
  zehirler arasinda sayilabilir.

11
(No Transcript)
12
(No Transcript)
13
(No Transcript)
14

• Ilaçlarin mitler ve sihirle beraber gelismis
  tuhaf bir geçmisi vardir.Antik zamanlarda
  insanlar ölüm ve hastaliklara karsi olan
  korkularini yenmek ve bu olaylari anlamak için
  çaresiz denemelerde bulunmuslardir.Örnegin, eger
  bir kisi öldügünde kalbi kararmis ise bu zehirden
  öldügü anlasilirdi.

15
Zehirli Maddeler Su Basliklar Altinda
Toplanabilir

• Pestisitler
• Ilaçlar
• Uyusturucular
• Katki maddeleri
• Mantarlar
• Alkoller
• Deterjanlar
• Kozmetik ürünleri

16
Pestisitler

• Insanlar Üzerine Etkileri  
• Pestisitlerin insanlarda belirli
  miktarlarda toksik olmalari nedeniyle savasimda
  çalisan herkesin bunlarin kullanimi sirasinda
  meydana gelebilecek potansiyel zarardan
  sakinmalari gerekir. Insanlarin pestisitlere
  maruz kalmasi mesleki zehirlenmeler veya kaza ile
  meydana gelebilmektedir.
• Bir hiyar üreticisi ilaçlama yapiyor.
  Pestisit olarakFosforin M kullaniyor.Etkili
  maddesi Parathion methyl ve etki süresi
  sebzelerde 28 gün. Ve bu insektisit sistemik.
  Daha da vahim, LD 50 degeri çok düsük 3 mg/kg.
• Ne anlama geliyorHiyar Akdeniz
  Bölgesinde 2-3 güne bir hasat edilir.
  Insektisitin etki süresi 28 gün. Yani adamin
  hasat ettigi hiyarlarin üçte ikisi zehirli olarak
  insanlara ulasmis olur. Tüketici ise güzelce
  yikasa, hatta kabugunu soysa yine zehir yemekten
  kurtulamiyor. Çünkü insektisit hiyarin tüm
  dokularinda dolasiyor.

17
(No Transcript)
18
(No Transcript)
19
Deterjanlar

• Çok amaçli temizleyiciler
• Bu tür temizleyicilerin birçogu
  amonyak ve klor içerir ve birlikte
  kullanildiklarinda ölümcül amonyumklorür gazini
  olustururlar. Amonyak akcigerlerimiz için tehlike
  olustururken, klorla karistirildiginda kansere
  yol açan bilesikler olusturabiliyor
• Ovarak temizleyenler
• Ovarak temizleme için kullanilan
  tozlarin neredeyse tümü, beyazlatici ve leke
  çikarici etkisi olan klorlu çamasir suyu içerir.
  Toz halindeki klor suyla karistiginda, göz,
  burun, bogaz ve cigerler için tahris edici
  olabilen klor gazini olusturur. Kloru asla
  amonyakla (tuvalet temizleyicisi ya da
  kullandiginiz diger temizlik malzemelerinin
  içinde bulundugu gibi) karistirmamalisiniz,
  ortaya çikacak gazlar öldürücü olabilir!
  Kullandiginiz tozlarin içinde deterjan ile
  karisik olarak "hidratli dogal magnezyum" da
  bulunabilir ve bunlarin kanserojen asbest ile
  kirlenmis olma olasiligi vardir.

20

• Dezenfektanlar
• Dezenfekte edici temizlik
  maddeleri, solunursa tehlikeli olacak birtakim
  uçucu kimyasallar içerirler. Deri ve solunum
  sisteminin iç zarlari yoluyla kolayca emilebilen
  kresol, bu kimyasallarin en sik
  kullanilanlarindan biridir. Kresol, karaciger,
  böbrek, akciger, pankreas ve dalakta hasara neden
  olabildigi gibi, merkezi sinir sistemini
  etkileyerek depresyon, sinirlilik ve
  hiperaktiviteye de yol açabilir. Dezenfektanlarda
  bulunabilecek diger maddeler ise fenol, etanol,
  formaldehit, amonyak ve klordur.
• Bulasik deterjanlari
• Piyasada satilan bulasik
  deterjanlarinin çogunda yüksek düzeyde fosfat ve
  klor bulunur. Yanlislikla yutulursa çok önemli
  saglik sorunlarina yol açar. Bu nedenle
  bulasiklarinizin çok iyi durulanmasi gerekir.
  Düsük düzeyde klor gazlari tehlikesiz kabul
  edilse de bulasik yikama süreci boyunca, küçük
  miktarlarda disari verilen klorun etkisiyle
  olusan solunum zorlugu, göz yanmasi, yorgunluk,
  bas agrisi gibi semptomlara yol açabilir. Bunun
  yaninda klor, kanalizasyon sistemine karistiginda
  organiklerle birleserek son derece tehlikeli bir
  kimyasal madde olarak bilinen trihalometani
  meydana getirir. Klor ayni zamanda kanalizasyon
  sistemindeki maddeleri parçalama fonksiyonu olan
  yararli bakteri ve mikroorganizmalari da çabucak
  öldürür. Bulasiklar için kullanilan deterjanlarin
  da ana maddeleri petrol kaynakli ve bu sebeple
  bakterilerce ayristirilip dogaya tekrar
  kazandirilamiyor, genellikle de çesitli kimyasal
  katki maddeleri, sentetik esanslar, kokular ve
  renklendiriliciler içeriyor.

21

• Kozmetiklerde kullanilan bazi zararli ve zehirli
  maddelerSiradan bir el kreminde bulunan kimyevi
  maddeler su sekildedir Su, stearik asid,
  sorbitol, gliserin, C-12-15 alkil benzoat, sodyum
  borat TEA, alkol, dimetikon, aloe vera, phenoksi
  etanol, propilen glikol, quins ekstrakt,
  tokoferil asetat, potasyum sorbat, EDTA,
  alantoin, metil paraben, propil paraben, butil
  paraben, mentol.Kozmetik maddelerden saç
  spreyleri, parfümler ve pudralar solunum yoluyla
  rujlar ve sprey tarzinda kullanilan bazi
  parfümler yutularak göz çevresi için pazarlanan
  ürünler o bölgedeki ince deri ve mukoza
  tarafindan emilerek yine saç boyalari, kremler
  ve benzeri sekilde cilde uygulananlari da deriden
  vücuda girmektedir. Yukarida belirtildigi gibi
  kozmetiklerin üretiminde kanser yapici ve alerjik
  özelligi öne çikan yüzlerce madde
  kullanilmaktadir. Her kimyevî maddenin bir veya
  daha fazla yan tesirinin olabilecegi
  unutulmamalidir.

22
Uyusturucular
Uyusturucular Eroin Kodein Morfin
Sakinlestiriciler Benzadiazopin Barbitüratlar
Halüsinojenler Esrar LSD Psilosibin
Uyaricilar Amfetamin Kokain
23

• EroinMorfinin 3,6-diasetil türevidir ve onun
  asetilasyonu ile sentezlenir.Karacigerde tümüyle
  morfine dönüsmesi birkaç saat sürer

Uyusturucu maddeler arasinda en etkilisi
dolayisiyla da en tehlikelisi olup morfinden iki
ila on defa daha kuvvetlidir. Eroin var olan
uyusturucu maddeler arasinda en çabuk bagimlilik
olusturan maddedir, bir-iki deneme kisiyi eroin
kurbanlari arasina almaya kafi gelir.
24

• MorfinÇok etkili bir opiat agri kesici ilaç
  etken maddesidir. Saf morfin beyaz, billuri bir
  tozdur, suda çözünmez. Solunum ve öksürük
  merkezini uyusturur. Kusma merkezini uyarir, göz
  bebeklerini ileri derecede daraltir, en büyük
  etkisi merkezi sinir sisteminde görülür. Geçici
  bir uyarilma devresinden sonra, sinir merkezleri
  felce ugrar ve kisi aciyi duymaz hale gelir.
  Morfin, kolaylikla aliskanlik yapabilen bir
  maddedir.

25

• BarbitüratlarUyku ilaçlarinin yapiminda
  kullanilan kimyasal bir madde olan barbitüratlar,
  eroin ve morfin gibi fiziksel bagimliliga neden
  olabilir.Tipta barbitüratlar üç degisik amaçla
  kullanilir.Kisa etkili anestezi amaçlidir.Orta
  etkili Ameliyat öncesi sakinlestirici, uyku
  verici veya çirpinma nöbetlerinde verilir.Uzun
  etkili Sürekli ve günlük sakinlestirme amaciyla
  verilir.

26
(No Transcript)
27

• Esrar (Marijuana), kenevir bitkisinin Cannabis
  indica türünün çiçekleri ve tohum yataklarindan
  elde edilen, vücutta kullanildiginda sarhosluk ve
  keyif veren bitki parçalarinin ve uyusturucunun
  halk arasindaki adidir.

28

• LSD yasadisi halüsinojen bir uyusturucudur.
  Kimyasal ismi D-Liserjik Asid Dietilamid
  (D-lysergic acid diethylamide) olan bu madde
  genelde LSD veya LSD-25 olarak anilir.Çavdar
  mahmuzu denilen bir çavdar mantarindan
  sentezlenir. Sivi halde veya kagida emdirilmis
  halde, ayrica seyrek de olsa jel, toz veya hap
  seklinde olabilir.
• Psilosibin(Zehirli Mantarlar)Mantarlar
  kurutularak ya da çig olarak tüketilmektedir.
  Büyülü/sihirli mantar (magic mushroom), hem çig
  olarak besinlerle karsilastirilarak yenebilir hem
  de sivilastirilarak yutulabilir. Büyülü mantarin
  birkaç degisik tipi vardir. Özgürlük mantari adi
  verilen tipi Ingilterede en fazla bulunanidir ve
  psilosibin isimli aktif maddeyi içerir.
  Etkileri Psilosibin dogada bulunan ilk fosforlu
  indol bilesigidir. Kimyasal yapisi beyin
  tarafindan salgilanan serotonin maddesine çok
  benzer

29
(No Transcript)
30
Alkoller

• Etanol Zehirlenmeleri
• -Suur bulanikligi (doza bagimli)
• -Duyarsizlik, anestezi, narkoz
• -Koma, solunum yetmezligi ve ölüm
• -Bulanti ,kusma ve mide kanamasi
• -Etanol buhari suur bulanikligi ve göz ile üst
  hava yollari tahrisi yapar.
• -Hamilelerde çocuga geçer, yeni doganin akut
  zehirlenmesi veya genetik bozukluklara yol açar.
• Metanol Zehirlenmeleri Metanol ilk defa 1661de
  odunun kuru kuruya damitilmasiyla elde
  edildi.Metilalkolün kendisi zehirli degildir.
• Vücutta asil zehirli olan atilamayan ürün Metil
  Alkol degil vücutta Metil Alkolün metabolize
  olmasi sonucu meydana gelen formaldehit ile
  formaldehitinde çok kisa sürede metabolize olmasi
  ile meydana gelen formik asittir. Formik asit
  önce göz sinirlerine etki ederek körlüge neden
  olur sonra metabolik asidoz sonucunda ölüme neden
  olur.
• Izopropil Alkol Zehirlenmelerien önemli kullanim
  alani dezenfektasyon olan alkol türü.
  izopropanol olarak da bilinir. renksizdir,
  yanicidir ve agir bir kokuya sahiptir.

31
Mantarlar

• Dogal alanlarda yetisen ve yapisinda
  zehirli madde bulunan sapkali mantarlarin taze,
  kurutulmus veya konserve olarak çig veya
  pisirilerek yenmesi sonucunda gelisen ve ölümle
  de sonuçlanabilen ciddi bir zehirlenmedir.
  Mantarin yenmesini takiben 2 saat gibi kisa bir
  sürede zehirlenme belirtilerine sebep olan
  mantarlarin yenmesi durumunda
• Sersemlik,
• Uykuya meyil,
• Tansiyon düsüklügü,
• Bulanik görme,
• Yüz ve boyunda kizarma,
• Nabizda artis,
• Agizda metal tadi,
• Bulanti ve kusma ile
• Terleme görülebilir.

32

• Adli toksikolojist, öncelik olarak insan
  vücudunda otopsi sirasinda veya yasayan kisilerde
  kan ve idrarda bulunan zehirin tespiti ve
  miktarinin belirlenmesiyle ilgilenir

33
Toksikolojistler tarafindan incelenen ölümler

• 1.Zehirlenme
• Çogunlukla evde çocuklarin merakindan
  kaynaklanan ölümler.Temizlik malzemeleri
  ,ilaçlar, pestisitler
• Endüstride toksik malzemelerle
  çalisanlarinda ayni sekilde dikkatsizlik
  kaynaklanan hatalari istenmeyen sekillerde
  ölümlere neden olabiliyor.

34
Zehirlenme Tipleri

• Akut zehirlenme
• Zehirli bir maddeye kisa süreli maruz kalma
  durumudur. Zehirlenme belirtileri kisa sürede
  gözlenir. (Örnek Sodyum mono kloro asetat (SMCA)
  deri ile temasi LD50 zehirlenmeye yeterli)
• Kronik zehirlenme
• Zehirli bir maddeye uzun ve tekrarlanan
  sürelerde maruz kalma durumu. Belirtiler her
  maruz kalmada gözlenmeyebilir. Bu tip zehirlenme
  genelde civa veya kursun gibi maddelerin
  biyolojik birikimi seklindedir. Sonuçta kisi
  zaman içerisinde hastalanir.

35

• 2.Uyusturucu Kullanimi
• Ilaçlarin kötü amaçla kullanilmasini
  keyif vermek veya ruh halini degistirmek amaciyla
  kullanilan yasal veya yasal olmayan ilaçlar ve
  kimyasallar olustururlar.Ve bu ilaçlar
  zehirlenmelerin ana kaynagini olustururlar.
  Genellikle eroin ,fenisiklidin,
  kokain,barbütüratlar,ve amfetamin gibi
  maddelerden olusur.1960 da uyusturucu kültürünün
  bir hayli gelismesi ile bu nedenle gözlenen
  ölümlerde de artislar gözlenmistir.Tablo 8.1 de
  ölüm vakalarinda en çok görülen uyusturucular
  verilmistir.

36
(No Transcript)
37

• 3.Intihar Vakalarinda
  Zehirler
• Intihar, zehirlenme vakalarinda
  oldukça görülen bir olaydir. Intihar olaylarinda
  kadinlarin iki kati kadar erkek basarili
  olmustur. Fakat erkeklerin iki kati kadar kadin
  ise zehirlenme ile intihara tesebbüs etmistir.
  Intiharlarda kullanilan en bilindik kimyasal
  karbonmonoksittir. Siyanür ,arsenik ve diger
  bilindik zehirler bir yana daha çok asiri dozda
  kullanilan ilaçlarin neden oldugu intiharlar
  görülmektedir. Duygusal anlamda aci çeken,
  depresyondaki veya diger baska ruh hastaliklarina
  sahip insanlar hastaliklari dolayisiyla eger
  istenirse ölüme yol açabilecek miktarda ilaç
  stokuna sahiptirler. Günümüzde daha çok 3 ile 7
  arasinda farkli ilaç karistirilan zehirlenmeler
  görülmektedir. Gastrik asit yani mide özsuyunun
  analizi ve kan ,idrar ve vücuttaki ana organlarin
  analiziyle toksikolojistler ölüme kadar gidebilen
  dozda alinan ilacin yanlislikla alinmis
  olamayacagini ve olayin intihar oldugunu
  anlayabilmektedirler.

38

• 4.Cinayet Amaçli Zehirlenmeler
• Kaza ve intihar olaylarinda görülen
  zehirlenmeler günümüzde yaygin olmasina karsin
  cinayetlerde pek kullanimazlar.Cinayet
  kurbanlarinin zehirle öldürüldükleri davalar
  kanitlanmasi ve arastirilmasi en zor olan
  davalardir.Patolojistler otopside belli basli
  zehirleri ayirt edebilirler.Kuvvetli asitler ve
  alkaliler agiz ve çevresinde yaniklara, veya
  vücut yüzeyinde doku zedelenmelerine neden
  olurlar.Metalik zehirler mideye karacigere ve
  böbreklere ciddi zararlar verir.Fakat bazi
  zehirler vücutta görülebilen zararlara neden
  olmazlar .Fakat bu durumlarda da ölümün dogal
  veya travmatik yaralanmalardan olmadigi görulünce
  zehirden baska bir sey olmayacagi kararina
  varilir.

39
Zehirlenme ile ölüm vakalarinda
toksikolojistlerin arastirmalari

• Arastirmalar 3 basamakta yapilir
• 1. Analiz edilecek kanitlarin seçilmesi(kan idrar
  vs)
• 2. Toksikolojik Analizler
• 3. Analiz Sonuçlarinin Yorumlanmasi

40
1.Numunelerin seçilmesi ve alinmasi

• Analiz edilebilecek madde tipleri
  sinirlidir. Bu nedenle analizlere baslanmadan
  önce dava hakkinda edinilecek kadar bilgi
  edinilmelidir. Analizci kurbanin
  yasini,cinsiyetini,kilosunu,saglik
  geçmisini,yasadi yeri ,ölmeden önce gördügü
  tedavileri,otopsi sonuçlarini, ölümünden
  getirilisine kadar geçen süreyi bilmelidir.
  Kurbandan analiz için alinacak örnekler
  genellikle otopsi sirasinda alinir. Uyusturucu ve
  zehirler vücuttaki her organa esit miktarda
  yayilmazlar. Analizci zehirli madde miktari en
  çok olabilecek olan organi seçmeli ve alinan
  numuneler büyük miktarlarda olmalidir. Çünkü bazi
  analiz yöntemlerinde bazi maddeler diger
  maddelerin belirlenmesini engelleyebilirler.

41
(No Transcript)
42
2.Analiz yönteminin seçimi ve uygulanmasi

• Analiz türü seçilirken numune miktari,
  aranacak zehir ve zehirin dönüsmüs olabilecegi
  maddeler göz önüne alinmalidir.
• Renk Testleri
• Reaktifte renk degisimine neden
  olabilecek maddelerin püskürtülmesiyle uygulanan
  kimyasal bir prosedürdür.Renk testleri bazi
  spesifik maddelerin veya belirli gruplarin
  tayininde kullanilabilir.Bu islemler hizli ve
  kolaydir. Toksikolojide renk testlerinin
  sagladigi en büyük fayda idrar tahlillerindedir.
  Idrar tahlillerinde zaman kaybetmeden analiz etme
  sansi tanir. Renk testlerine örnek olarak
  Trinders Test verilebilir. Bu testte kandaki
  veya idrardaki salisilat(uyusturucu ve agri
  kesici özelligi olan aspirin veya ibuprofen gibi
  ilaçlarda bulunur)tayini yapilir. Demir(II)
  nitrat ve civa(II)klorür karsimi kan veya idrar
  örnegine eklenir.Eger salisilat varsa mor bir
  renk gözlenir.Diger bütün Toksikolojik
  analizlerde oldugu gibi salisilat varligi baska
  analiz yöntemleriyle de kanitlanmak
  zorundadir.Diabet hastalarinda bu test yanlis
  sonuç verebilmektedir ,çünkü hastalar yüksek
  dozda fenotiazin içeren ilaçlar kullanmaktadir.
  Analizci bu gibi yanlis sonuçlarin ve analiz
  limitlerinin farkinda olmalidir.

43

• Mikrodifüzyon testi
• Bu test türü uçucu zehirlerin hizli
  bir sekilde izolasyonu ve tayini için
  kullanilir.Küçük bir porselen tabakla ayrilmis
  iki farkli bölümden olusan basit bir
  mikrodifüzyon aparati ile yapilir Disaridaki kaba
  1-5 ml arasinda kan ,idrar ve doku örnegi
  konulur.
• Içerideki kaba absorblayici madde
  eklenir. Bu absorblayici madde genelde bizim
  uçucu mademiz içinde çözünen maddelerdir. Daha
  sonra kapak kapatilir Oda sicakliginda veya hafif
  isitilarak uçucu zehir iç kaptan aparatin
  içindeki havaya difüzlenir. Ve absorblayici
  çözelti sayesinde tutunur. Bu absorblayici
  çözücüler genellikle renklendirici maddelerdir.
  Analizci son asamada örnekte veya absorblayici
  maddede bir renk degisimi gözlemler.Asetaldehit,
  Karbon monoksit,siyanür,etanol,florür,halojenür
  içeren hidrokarbonlar ve metanol bu yöntemle
  analiz edilebilir.

44

• Kromatografi
• Kromatografi bir ayirma yöntemidir.
  Hareketli ve sabit faz olmak üzere iki faz
  vardir. Örnegi olusturan maddelerin iki faz
  arasindaki dagilimlarina göre hareketli faz ile
  sürüklenmesi veya sabit fazda tutunmasiyla ayirim
  yapilir. Tutunma zamani birkaç faktöre baglidir
  sabit ve hareketli fazin fiziksel ve kimyasal
  özellikleri ,deneysel kosullar(sicaklik veya
  basinç gibi).Bu nedenle standartlar bilinmeyen
  maddelerle ayni kosullarda analiz
  edilmelidirler.Bilinmeyen maddeler tutunma
  zamanlarini standart maddelerle
  karsilastirilmalariyla tayin edilirler.Bir çok
  kromatografik yöntem vardir fakat adli
  toksikolojide bunlardan en fazla kullanilan üçü
  sunlardirInce Tabaka Kromatografisi(TLC), Gaz
  sivi Kromatografisi(GLC) ve Yüksek Performansli
  Sivi Kromatografi(HPLC)

45

• Ince Tabaka Kromatografisinin kapsami
• 1. Bir ince tabaka plakasinin, bir cam
  levha yüzeyinin adsorblayici tabaka ile
  kaplanarak
• hazirlanmasi. Ticari olarak satin alinabilecek
  ince tabaka plakalarini (cam, plastik ya
• da alüminyum folyo destekli) kullanabilirsiniz.
• 2. Uygun çözücüde çözülmüs, ayrilacak
  maddelerin küçük miktarlarda plakaya
• uygulanmasi.
• 3. Kromatogramin gelistirilmesi (yürümenin
  gerçeklestirilmesi).
• 4. Ayrilan maddelerin UV lambasi yardimi
  ile ya da boyar maddeler ile boyanarak
• gözlenir hale getirilmesi.
• Ince tabaka kromatografisinde adsorblayici madde
  olarak en sik silika jel (SiO2 x H2O) ve
• alüminyum oksit kullanilir. Silika jel
  kullanildiginda, organik çözücü ya da su
  içerisindeki
• adsorblayici madde bulamaci cam (yaklasik 4x10 cm
  ebadinda) yüzeyine düzgün ve ince bir
• tabaka (0.1-5 mm kalinlikta) olusturacak sekilde
  kaplanir. Çözücü uçurularak plaka kurutulur.
• Ticari adsorblayici maddeler, çogunlukla
  cam yüzeye daha iyi yapismasi için baglayici
• (genelde CaSO4) içerir. 
• Bazi ilaçlar için renklendirici spreyler
  kullanilabilir. Mesela idrar örneginde uyusturucu
  analizi yapilirken
• kromatograma ninhidrin sikilirsa primer aminlerle
  kirmizi-pembe bir renk elde edilir(amfetamin veya
  
• efedrin) .Sonra sülfürik asit içinde etanol
  uygulanabilir bu ise fenotiazin uyusturuculari ve
  türevleri ile
• parlak renkler(pembe, turuncu, mavi, yesil )
  olusturur.

46
(No Transcript)
47
(No Transcript)
48
(No Transcript)
49

• GLC-Gaz Sivi Kromatografisi
• Helyum yada azot gibi inert bir tasiyici
  gaz mobil fazini olusturur. Mikroskopik boyutta
  kolon dolgusuna sahiptir ve sivi sabit faz ile
  hareketli gaz fazi arasinda ayrim olmaktadir.
  Sicaklik kontrolü yapilabilmektedir ve tasiyici
  fazin buhar basincina bagli olarak fazlar
  arasindaki derisim farki degismektedir. Bu sayede
  istenilen ayrim gerçeklesmektedir. 
• 300 santigrat derecenin altinda
  buharlasabilen bilesikler teorik olarak nicel
  olarak tayin edilebilmektedir. Tuz içermeyen
  örnekler kullanilmalidir ( dolgu ve mobil faz
  özellikleri nedeniyle ). Birçok bozunmayan
  organik bilesik bu tip kromatografi ile tayin
  edilebilir. Örnegin C2 ile C40 arasi
  hidrokarbonlar.
• Alkol gibi uçucu maddelerin tayininde
  oldukça kullanisli bir yöntemdir.

50
(No Transcript)
51
(No Transcript)
52

• HPLC
• HPLC, Yüksek Basinçli Sivi Kromatografi
  veya Yüksek Performansli Sivi Kromatografi
  sahip oldugu gelismis pompa sistemiyle yüksek
  basinçlara çikarak, istenilen akis hizinda ayirma
  yapabilen bir kromatografi sistemidir. 
• Doldurulmus kapiler bir kolonda mobil
  fazin yürütülüp, ayrilmanin yapilabilmesi için bu
  kuvvetli pompaya gereksinim vardir. Üstünlükleri
  duyarliligi, dogru kantitatif tayinlere
  kolaylikla uyarlanabilir olmasi, uçucu olmayan ve
  sicaklikla kolayca bozulabilen maddelerin
  ayrilmasina uygun olmasi, ve endüstrinin ve
  birçok bilim dalinin ilgi alanina giren maddelere
  genis bir sekilde uygulanabilirdir. 
• HPLC nin analizinde kullanildigi
  biyoteknolojik ürünlere örnek olarak amino
  asitler, proteinler, nükleik asitler,
  hidrokarbonlar, karbonhidratlar, ilaçlar,
  terponoidler, pestisitler, antibiyotikler ve
  steroidler verilebilir.
•  

53
(No Transcript)
54
(No Transcript)
55
(No Transcript)
56

• Spektroskopik yöntemler 
• Absorbsiyonun gerçeklesecegi max
  dalga boyu maddenin içerdigi kimyasal gruplara,
  maddenin içinde çözündügü çözücünün pHina ve
  çözücünün sicakligina baglidir.Toksikolojistler
  genellikle sulu ve alkolik çözeltileri tercih
  ederler.Uyusturucularin büyük bir çogunlugu UV
  bölgesinde absorbsiyon yaparlar.. UV spektrumu
  maddenin tayini için karakteristik oldugundan
  uygundur. Fakat bazi maddeler ayni UV
  spektrumlarini verdiklerinden net sonuçlar elde
  edilemeyebilir. Mesela amfetamin, efedrin,
  metaamfetamin, feniletilamin, propoksifen, ve
  bunlar gibi bir çok uyusturucunun asidik
  çözeltide verdigi max dalga boylari 263,257 ve
  252 nm dir. Ayrica karisik örneklerde UV bölgede
  absorbans yapan maddeler bulunabilir.Bunu önlemek
  için karisim önce HPLC de ayrilir daha sonra UV
  spektrumu alinir.Uyusturucunun kuantitatif
  analizi standartlar sayesinde max dalga boylari
  karsilastirilarak yapilabilir.

57
(No Transcript)
58

• Kütle Spektroskopisi 
• Toksikolojik analizlerde genellikle
  zehirler veya uyusturucular önce gaz
  kromatografisi yöntemleriyle ayrilirlar.
  Maddeler kolondan elüe olurken kütle
  spektorskopisinin bombardiman odasina
  tasinirlar.Bir bilgisayar sistemi kütle
  spektroskopisinin sonuçlarini otomatik olarak
  bilinen maddelerle karsilastirip maddeleri
  tanimlar.

59
(No Transcript)
60
(No Transcript)
61
(No Transcript)
62

• Immünlojik Testler
• Bir maddenin serum, idrar gibi biyolojik
  bir sivi içindeki konsantrasyonunu antikor ve
  onun antijeni arasindaki reaksiyona dayanarak
  ölçen biyokimyasal bir testtir.
• Tahlil bir antikorla onun antijeni
  arasinda gerçeklesen özel baglanmadan yaralanir.
• Adli toksikolojide çokça kullanilan 3
  tipi vardir
• Enzyme multiplied immunoassay
  technique (EMIT),
• Fluorescent polarization immunoassay
  (FPIA), Radioimmunoassay (RIA)

63
3.Analizin Yorumlanmasi

•   Analizler bittikten sonra analizci
  sonuçlari yorumlamalidir .Kurbanda bulunan
  zehirlerin bulundugu orandaki konsantrasyonlarinda
  kurbanin üzerindeki psikolojik etkilerini de
  yorumlamalidir.
• Zehirin konsantrasyonun ölüme yol
  açabilecek miktarda olup olmadigina veya
  kurbanin hareketlerini degistirmek için verilip
  verilmedigi sorulari cevaplandirilmalidir.Adli
  toksikolojist için en büyük problem analiz
  sonuçlarinin psikolojik anlamlaridir.

64
Bazi Uyusturucular için Özel Analiz Yöntemleri
65
Gerçek olaylar

• Robert Buchanan
• Yil1892
• YerNew York City
• Dr.Robert Buchanan Iskoçya dogumlu
  egitimini burada tamamliyor. Nova Scotiada
  evlenip New York a tasiniyorlar. Çok çapkin.
  Geceleri kumar oynuyor.Helen,karisi daha fazla
  dayanamayip bosaniyor. Bunu üzerine Dr Robert
  hastasi olan çok zengin ve kendinden 20 yas büyük
  Anna ile evleniyor. Fakat Anna kocasinin geceleri
  kumar oyanamasindan ve disari çikmasindan çok
  rahatsiz oluyor. Dr. Robert egitimi için kendi
  basina Edinburgha gitmesi gerektigini söyleyince
  Anna giderse onu vasiyetinden çikaracagini
  söylüyor bunun üzerine Robert vazgeçiyor.Bunun
  üzerinden 24 saat geçmeden Anna hastalaniyor ve
  çok geçmeden ölüyor. Doktorlar beyin kanamasi
  oldugu kararina variyorlar.Fakat Annanin eski
  sevgilisi Robert in onu öldürdügünü ve kaçtigini
  savunuyor. Bir gazeteci Eski sevgilisinin
  söylediklerine inanip arastirmaya baslayinca
  Robertin eski karisiyla yeniden evlendigi ortaya
  çikiyor.Asiri dozda morfinden kaynaklanan ölümler
  genellikle göz bebeklerindeki hasardan
  belirlenir. Fakat Robertin Anna nin hastaligina
  süreki olarak gözlerine bir sey damlattigi ortaya
  çikinca Annanin cesedi mezarliktan çikarilip
  laboratuvara ikinci bir otopsi için gönderiliyor.
  Ve ikinci otopside ölümün asiri doz morfinden
  kaynaklandigi net bir sekilde görülüyor. Kanitlar
  birlestirilince Robert suçlsu bulunyor ve ölümle
  cezalandiriliyor
• Sonuç Modern toksikolojik analiz metotlariyla
  Robert in kullandigi tipteki göz damlalarin yani
  atropin in gözden kaçirilmasi artik
  imkansiz.Ayrica yeni renk testleri, ince tabaka
  kromatografisi ve gaz kromatogrqafisi binde 5
  oraninda bulunan zehirleri bile tayin etmede
  kullanilabiliyor.

66

• John Armstrong
• YIl1955
• YerGosport, Ingiltere
• John Armstrong 3 çocuklu bir hemsiredir.En
  büyük çocuklari Stephen 1954 Martinda ölüyor.
  Bundan iki ay sonra 2 yaslarindaki Pamela ani bir
  hastalik geçiriyor fakat iyilesiyor.5 aylik
  bebekleri de hastalaninca John Dr. Bernard
  Johnsoni ariyor. Fakat doktor daha eve gelmeden
  bebek ölüyor. Doktor bebegin biberonu ve daha
  önceden kusmus oldugu battaniyeyi analiz için
  aliyor.Içinde buldugu kirmizi kabuklari
  formaldehit içerisine koyup sakliyor. Bir süre
  sonra kabuklarini yok oldugunu görüyor yerine
  misir nisastasi ve kirmizi renkli bir boya olan
  eozin kaliyor.Bebegin defne meyvesine maruz kalip
  kalmadigini arastiriyor.Armstorgun söyledigine
  göre bebegin pusetinin defne agacinin altinda
  bulundugunu söylüyor.içinde çözünen kabuklar
  bulunan formaldehit sisesini analiz için
  laboratuvara gönderiyor.laboratuvar sonuçlari
  defne meyvesi zannedilen maddenin seconal adinda
  bir kimyasal oldugunu gösteriyor(seconal bir
  barbitürattir).Bu sirada Armstrong un çalistigi
  hastaneden 5 kapsül Seconal eksik oldugu haber
  veriliyor.Doktor bu barbitürat türevi olan
  Seconali formaldehit içinde çözüyor ve sonuç tam
  beklenen gibi misir nisastasi ve eozin.Fakat
  yeterli kanit bulunamadigi için Armstorng
  suçlaanmiyor.Bir kaç yil sonra kocasindan ayrilan
  Janet evde seconal bulundugunu itiraf
  ediyor.Bunun üzerine Armstorng utuklaniyor. Bir
  süre sonra Janet ilk çocuklarina kendisinin
  Seconal verdigini itiraf ediyor.Her ikiside ölüm
  cezasina çarptiriliyor.
• SonuçBugünkü analiz yöntemleriyle barbitürat
  türevlerinin Gaz kromatografisi ve HPLC ile
  tayinleri çok kolay bir sekilde
  gerçeklestirilmektedir. Yani böyle zehirle
  yapilan cinayetlerin kanitlanmasi günümüzde çok
  kolaydir.

67

• Napoleon Bonaparte
• Yil 1821
• Yer St. Helena
• Fransanin ünlü imparatoru Napoleon Bonaparte
  Ingilizler tarafindan 1815te yakalandiginda St.
  Helena Adasina sürgüne gönderiliyor. Muhtesem
  güvenlik önlemleriye korunan, kaçma olasiliginin
  düsünülmesinin mümkün dahi olmadigi adada Ingiliz
  muhafizlar tarafindan gece gündüz gözetim altinda
  tutulan Bonapartein psikiolojik ve fiziksel
  sagligi bozulmaya basladiginda yil 1816ydi.
  Ingilizler tarafindan atanan Dr. Barry OMeara
  uykusuzluk, basagrisi ve gut gibi rahatsizliklar
  disinda halsizlik nöbetleri ve manik
  hiperaktivite patlamalari gibi rahatsizliklala da
  ugrasmistir. 1817de bu sikayetler daha
  belirginlesince karninin sag tarafinda bir
  agridan sikayet etmeye baslamisti. OMeara
  hepatit teshisi koyduktan sonra civa klorürden
  elde edilen kuvvetli bir ilaç olan kalomel
  tedavisine baslandi. 1819da hastaligi birçok
  kisiyi en kötüsünü düsündürecek sekilde tekrar
  edince Dr. John Stokoe Napoleonun hastalipinin
  hepatit oldugunu ve numara yaptigini söyledi.
  Francesco Antommarchi (bir baska doktor)
  Napoleonun karaciger hastaligi oldugunu öne
  sürdü. 1820nin ortalarina dogru agri
  beraberinde ates, öksürük, bacaklarinda üsüme,
  dönüsümlü olarak kabizlik ve ishal karninin sag
  tarafindan omzuna dogru tekrarladi.

68

• 19.yyin baslarinda eger hastalik kisiyi
  öldürmezse tedavi öldürürdü. Vücudundaki bütün
  toksinleri atmak amaciyla agir tedaviye (tartar
  emetic) baslamislar ki bu hastanin direncini daha
  da düsürdü. 1821de yüksek dozda kalomel verilen
  Napoleonun bu tedaviye cevabi önce kan kusmak
  sonra da bir daha çikamayacagi komaya girmek
  oldu. Yapilan otopside Antommarchi kanserden
  öldügü sonucuna ulasti. Ancak Napoleonun
  zehirlendigini düsünenler de oldu, çünkü
  ölümünden önce tipik arsenik zehirlenmesinin
  belirtilerini gösteriyordu. Arsenik
  zehirlenmeleri dizanteri, gida zehirlenmesi,
  kolera ve diger hastaliklarin belirtilerini
  gösterir. 1960 yilinda Napoleonun sadik arkadasi
  Marchandin alabildigi saç teli nötrn aktivasyon
  analiziyle incelenmis ve 10 ppm arsenik
  bulunmustur. Ikinci analizde 52.2 ppm arsenik
  bulunmustur. Napoleon arsenigin bilinen 34
  belirtisinden 30unu göstermesine karsin en
  karakteristik belirtileri göstermemistir. Deride
  yagmur damlasi seklinde renk pigmentasyonu, Mees
  çizgileri, hiperkeratoz, kilo kaybi
  belirtilerinden hiçbiri otopside görülmemistir.
  Düsünülen bir baska zehir de siyanürdür. Ancak
  siyanür çok hizli bir sekilde ölüme gönderir ve
  deriyi kirmizi yapar. Bütün bu belitriler
  Napoleonun zehirlenmeden degil de kötü ilaçtan
  ölmüs olabilecegini akla getiriyor.

69

• Sir Thomas Overbury
• Yil 1615
• Yer Londra, Ingiltere
• Thomas Overbury yakin arkadasi Robert Carrin
  yeni esi Essex Kontesinden hoslanmamis, kadinin
  ne kadar geçimsiz biri oldugunu gördükten sonra
  arkadasini bu kadindan korumak istemisti. Ancak
  bunu fark eden kontes, Rochester lordu olan
  Carrin kendisine olan düskünlügünü bildiginden
  onu kullanarak Overburynin kuleye
  hapsedilmesini saglamistir. Kulede kaldigi 4 ay
  boyunca yedigi yemeklerde kontesin anlastigi
  eczacilarin katkilariyla beyaz arsenik,
  süblimlesmis civa ve bir arsenik bilesigi olan
  rosalger bulunmaktaydi. Baslangiçta Overburynin
  ölüm sebebi frengi sanilmis ancak daha sonra
  zehirlendigi anlasildiginda eczacilar, kontes ve
  Rochester yargilanmis, suçlu bulunmustur.
  Eczacilara idam cezasi uygulanirken kralin
  emriyle kontes ve Rochesterin önce idam cezalari
  kalkiyor ardindan tam afla 4 sene sonra saraya
  geri dönmeleri saglaniyor.

70

• Georgi Markov (Semsiye Suikasti)
• Yil 1977
• Yer Londra, Ingiltere
• Bulgar komünist parti lideri Zhivkov Todor BBCde
  çalisan Bulgar asilli gazeteci Markovun
  susturulmasi gerektigine karar vermisti. Bunun
  için iki basarisiz olmak üzere üç kez hayatina
  kastedildi. Ilki bir yemek daveti sirasinda
  içkisine katilan zehirdi, ikincisi Sardiniadaydi
  ve basarisiz oldu. Sonuncusu Zhivkovun dogum
  günü olan 7 eylül günü basarildi. BBCde o gün
  çift vardiya çalisacak olan Markov ilk vardiyadan
  sonra dinlenmek için evine döndü. Ise geri
  dönerken arabasini Waterloo Köprüsünün güneyine
  par edip otobüs duragina dogru yürümeye basladi.
  Otobüs için sira bekleyen insanlara yanastigi
  sirada sag kalçasinda bir agri hissetti. Bunun
  üzerine o yöne dogru dönen Markov, baska bir yöne
  bakan adamin egilip bir semsiyeyi yerden aldigini
  gördü. Adam yabanci bir aksanla özür dileyerek
  aceleyle bir taksiye bindi. Daha sonra bu adami
  40li yaslarinda kalin biri olarak
  tanimlayacakti. Agri içindeki Markov otobüse
  bindi ve is arkadaslarina bu olaydan bahsetti.
  Kotundaki kan lekesini ve sag kalçasindaki
  sivilceye benzer kirmizi noktayi bir arkadasina
  gösterdi. Eve döndügünde çok hastaydi ve yüksek
  atesi vardi. Ertesi gün Markov St. James
  Hastanesine yatirildi ve sag kalçasinda yapilan
  incelemede etrafinda iltihap olan 2mm yariçapina
  sahip bir yara tespit edildi. Yüksek akyuvar
  sayisindan dolayi kan zehirlenmesi teshisi
  konuldu ve Markov olaydan sonraki üçüncü gün
  öldü. Yapilan post-mortem incelemede topluigne
  basi büyüklügünde zehir zerk etmeye uygun metal
  küre çikti. Belirtiler ve oldukça küçük doz
  olmasindan dolayi Dr. David Gall kullanilabilecek
  tek uygun zehrin risin olabilecegini öne sürdü.
  Sovyet Birliginin düsüsünden sonra KGB
  laboratuvari The Chamber-Oda da zehirli küreler
  içeren semsiye mekanizmalarinda risin oldugu
  ortaya çikti.

71
Kaynaklar

• 1.Intorduction to forensic sciences 2nd
  edition,edited bu William G. Eckert
• 2.The Science of Sherlock Holmes ,E.J.Wagner
• 3. Practical Skills In Chemistry - Wiley Sons
• 4. Analytical Chemistry - Oxford University Press
• 5. http//www.apsu.edu/oconnort/3210/3210lect05.ht
  m
• 6. http//www.asmalldoseof.org/historyoftox/Milest
  ones.poster.02.03.06.pdf
• 7.Forensic Drug Analysis,Frederick P. Smith
• 8.http//en.wikipedia.org
• 9.www.gata.itu.edu.tr
• 10.www.kimyasal.net
• 11.www.lokman.cu.edu.tr
• 12.www.saglikbakanligi.com
• 13.www.uyusturucular.com
• 14. www.portfolio.mvm.ed.ac.uk/studentwebs/session
  2/group12/contents.htm
• 15. http//en.wikipedia.org/wiki/History_of_poison
  
• 16. http//en.wikipedia.org/wiki/Mathieu_Orfila

72
Dinlediginiz için Tesekkürler!
73

• Fensiklidin ilk kez 1950lerde sentez edilmis,
  1963 yilinda intravenöz yolla kullanilmis cerrahi
  anestezik olarak tibbi kullanim alanina
  girmistir. Fakat hastalarin anesteziden uyanirken
  orientasyon bozuklugu, ajitasyon ve delirium
  göstermesi sebebiyle tibbi kullanimdan
  kaldirilmistir. Ilk defa 1967 yilinda yasadisi
  madde olarak kullanilmaya baslanmis, 1970li
  yillarda kullanimi yayginlasmistir. Çok basit ve
  ucuz imal edilip, çok pahaliya pazarlanmaktadir.
• Görünüs ve Kullanim Beyaz kristal toz seklinde
  olup, tabletler, kapsüller ve renkli tozlar
  seklinde görülür. Degisik sekillerde kullanilir.
  Agiz yoluyla, damardan, enfiye seklinde ya da
  sigara ile içe çekilerek kullanilabilir. En sik
  kullanim sekli sigara ile içilmesidir. Etkiler
  Sigara ile 2-3 mg içildiginde 5 dakika içinde
  etkisi baslar ve 30 dakikada etkisi en üst düzeye
  ulasir. 5 mgdan az düsük, 10 mgdan fazla
  yüksek doz olarak nitelendirilir. Etkisi 2-6
  saat arasinda sürebilir. Kesin etki mekanizmasi
  bilinmemekle birlikte, asetil kolin blokaji,
  seretonin inhibisyonu ve dopamin serbestlesmesi
  yaptigi düsünülmektedir. Kisinin ruh hali,
  alinan doz miktari etkinin degismesine yol açar.
  Sessizlik ve yogun fantezi içine girilir. Vücudun
  agirligi kaybolur, hissizlik meydana gelir.
  Isitme ve görme halüsinasyonlari görülebilir.
  PCPnin etkisini genellemek oldukça güçtür çünkü
  kisiden kisiye farkli etkilere yol açar. Kimi
  insani daha sosyal, konuskan, pozitif yaparken
  bir baskasini daha saldirgan, bir digerini pasif
  yapabilir. Sonuçlar PCP ile ciddi yan etkiler
  ortaya çikar. Maddeden kaynaklanan toksikasyon
  psikozlara, akut zihinsel sendromlara veya komaya
  yol açabilir. Sikinti, korku, zihin bulanikligi,
  ajitasyona sebep olur. Hipertansiyon, ataksi, yüz
  ve boyun bölgesinde adale rijiditesi, hipertermi,
  hipersalivasyona neden olmak