Verginin Yansimasi - PowerPoint PPT Presentation

About This Presentation
Title:

Verginin Yansimasi

Description:

Verginin Yans mas Tan m Vergi, her zaman konuldu u yerde, kanun koyucunun m kellef olarak belirtti i ki iler zerinde kalmayabilmekte, vergiyi deyen ki i ... – PowerPoint PPT presentation

Number of Views:36
Avg rating:3.0/5.0
Slides: 31
Provided by: Umu70
Category:

less

Transcript and Presenter's Notes

Title: Verginin Yansimasi


1
Verginin Yansimasi
2
Tanim
  • Vergi, her zaman konuldugu yerde, kanun koyucunun
    mükellef olarak belirttigi kisiler üzerinde
    kalmayabilmekte, vergiyi ödeyen kisi onu
    baskalarina devredebilmektedir. Bu durumda vergi,
    bir mükelleften alindigi halde baska birisi
    tarafindan ödenmis olmaktadir. Herhangi bir ürün
    üzerinden üreticisi tarafindan ödenmis olan vergi
    ürünün fiyatinin yükseltilmesi suretiyle onu
    tüketenlere devrolunmakta, tüketici yüksek fiyat
    içerisinde vergiyi ödemis olmaktadir.

3
Yansima Sekilleri
  • Ileriye Dogru Geriye Dogru Yansima
  • Verginin yüksek fiyat içerisinde tüketicilere
    transferine ileriye dogru yansima verginin
    üretim faktörlerine dogru transferine ise geriye
    dogru yansima denilmektedir.
  • Kanuni Fiili Yansima
  • Yasa koyucu, vergilerle ilgili yasal
    düzenlemeleri yaparken verginin mükellefi
    tarafindan baskalarina aktarilmasini uygun
    görebilir. Örnegin KDV ve BSMV gibi.
  • Ekonomik islemlerden yararlanmak suretiyle
    mükellefin vergi yükünü yasa koyucunun amaçlamis
    olmamasina ragmen baska kisilere devretmesine
    fiili yansima denilmektedir. Örnegin bina
    sahibinin kirayi artirmak suretiyle vergiyi
    kiraciya ödetmesi gibi.

4
  • Sinirli Sinirsiz Yansima
  • Sinirli yansima, yansimanin belirli bir yönde
    olacagini ve belirli iktisadi unsurlar ya da
    kisiler üzerinde toplanacagini, yansima sonucu
    verginin sonsuza kadar yayilmasindan söz
    edilemeyecegini ifade etmektedir.
  • Mansfield, Hamilton, Verri, Canard, Thiers gibi
    bazi yazarlar ve teorisyenler ise yansimanin
    sinirsiz olacagini, sirttan sirta yüklenmek,
    trasnsfer edilmek suretiyle vergi yükünün tüm
    topluma yayilacagini ve hissedilmeyecek hale
    gelecegini savunmuslardir.

5
  • Mutlak Yansima Diferansiyel Yansima
  • Mutlak yansima, belirli bir vergideki artisin
    gelir dagilimi üzerindeki etkisini ifade
    etmektedir. Devlet harcamalarinda ve diger
    vergilerde herhangi bir degisiklik olmadigi
    durumda, bir vergide yapilan degisikligin veya
    özel bir vergi uygulamasinin yarattigi etkilerin
    dagilimini inceleyen yansima seklidir.
  • Diferansiyel yansima, kamu harcamalari sabit
    varsayildiginda belirli bir vergi ile diger bir
    verginin degistirilmesi halinde, gelir
    dagiliminda meydana gelen degismedir.

6
DEVLET BÜTÇESI
7
BÜTÇE TÜRLERI
  • Klasik Bütçe hangi kuruluslarinhangi harcama
    kalemlerine ne miktar ödenek verilecegi tespit
    edilerek ve ödenekler parlamento onayindan
    geçirilmek suretiyle bütçeler olusturulur.
  • Torba Bütçe klasik bütçe sisteminde harcama
    kalemlerine ayri ayri ödenek verildigi halde,
    torba bütçe sisteminde ayrintiya inmeden
    ödenekler toplu olarak verilir. Bu bakimdan torba
    bütçelerde harcamaci kuruluslara verilen
    ödeneklerde harcama yerleri bakimindan herhangi
    bir sinirlama bulunmamaktadir.

8
Bütçe Türleri (Devam)
  • Klasik bütçe sisteminde her yil gerçeklestirilen
    artislar, uygulamada genellikle bir önceki yil
    verilmis olan ödeneklerin belirli yüzdeler
    seklinde artirilmasi seklinde olmaktadir. Sifir
    tabanli bütçe sisteminde, kurum bütçelerinin
    önceki yil bütçeleriile iliskileri tamamen
    kesilir.

9
Bütçe Türleri (Devam)
  • Plan-Program-Bütçe Sistemi çesitli asamalardan
    olusmaktadir. Ilki sistemin planlamaya dayanarak
    olusturulmasidir ikinci asama programlarin
    gerçeklestirilmesidir. Son asama kamu
    hizmetlerini fonksiyonel olarak siniflandirmadir.
    Bütçenin daha önce hazirlanan plan ve programlar
    dogrultusunda hazirlanmasi gerekir.

10
Bütçe Türleri (Devam)
  • Plan ve programlarin yasama geçme süresinin bir
    yildan daha uzun bir süreyi kapsamasi nedeniyle
    bütçeler yillik yapilsa dahi, yapilan hizmetin
    toplam maliyeti ile ülkeye saglayabilecegi sosyal
    yararin birlikte degerlendirilmesidir.
  • Performans Esasli Bütçeleme üç asamadan
    olusmaktadir. Birincisi bütçelerin yapilacak
    islere göre siniflandirilmasidir. Bu
    siniflandirma sirasinda hangi islerin
    yapilacaginin tespiti önemlidir. Ikinci asama
    tespit edilen islerin maliyetlerinin
    hesaplanmasidir. Üçüncü ve son asamada elde
    edilen çikti ve sonuçlarin ölçülmesi, basari ya
    da basarisizliklarin tespit edilmesidir.

11
Bütçe Türleri (Devam)
  • Dünya uygulamalarinda karsimiza çikan modelleri
    asagidaki gibi siralamak mümkündür
  • Stratejik plan ile bütünlestirilmis performans
    bütçe sistemi,
  • Performans sözlesmesine dayali modeller,
  • Bütçe formatina (kanun yapisina) dönüstürülmüs
    performans bütçe modeli.

12
Bütçeleme Ilkeleri
  • Genellik Ilkesi bütün gelir ve giderlerin
    bütçede yer almasi, bütün kamu gelirlerinin bütün
    kamu giderlerinin karsiligi olarak kabul
    edilmesidir.
  • Safi usul
  • Gayrisafi Usul
  • Adem-i Tahsis ilkesi (Hazine Birligi Ilkesi)
    devletin belirli gelirlerinin belirli giderlere
    ayrilamamasina denilmektedir.

13
Bütçe Ilkeleri (Devam)
  • Birlik ilkesi tüm gelir ve giderlerinin tek bir
    bütçede gösterilmesini öngörür.
  • Ön Izin Ilkesi mali yila girmeden önce bütçenin
    onaylanmis ve kanunlasmis olmasini öngörmektedir
    (izin ve yetki verilmesi).
  • Yillik Olma Ilkesi bütçe hemen her ülkede bir
    yil için geçerlidir.

14
Bütçe Ilkeleri (Devam)
  • Açiklik ve Alenilik Ilkeleri açiklik ilkesine
    göre bütçe herkes tarafindan anlasilabilir
    olmali alenilik ilkesi ise, bütçe ile ilgili tüm
    islem ve uygulamalarin, herkesin gözü önünde
    herhangi bir gizlenmeye basvurulmaksizin
    gerçeklestirilmesini öngörmektedir.
  • Dogruluk ve Samimilik Ilkesi bütçe öngörüleri
    elden geldigi ölçüde gerçek durumu yansitmali ve
    mevcut kosullari içtenlikle ortaya koymalidir.

15
Bütçe Ilkeleri (Devam)
  • Samimilik ilkesi, bütçe uygulamasi sonunda
    gerçeklesen gelir ve giderlerin bütçe
    tahminleriyle tutarli bir biçimde mali yilin
    ekonomik kosullarina göre uygunlugunu ifade
    etmektedir.

16
Türkiyede Kamu Mali Yönetimi
  • Kamu yönetimi reformunun mali ayagini olusturan
    5018 sayili Kanun 10 Aralik 2003 tarihinde
    TBMMce kabul edilmistir.
  • Kanun kamu mali yönetimini, Kamu kaynaklarinin
    tanimlanmis standartlara uygun olarak etkili,
    ekonomik ve verimli kullanilmasini saglayacak
    yasal ve yönetsel sistem ve süreçler olarak
    tanimlamaktadir.
  • Kanun uyarica genel bütçeli idareler, özel
    bütçeli idareler ve düzenleyici ve denetleyici
    kurum bütçelerinden olusmaktadir.

17
5018 Sayili Kanun ile Getirilen Yenilikler
  • Bütçe türleri, uluslararasi standartlarda
    benimsenen biçimde yeniden tanimlanmis ve
    siniflandirilmistir.
  • Bütçelerin kapsami genisletilmis döner sermayeli
    isletmeler ile fonlar ilgili olduklari idare
    bütçelerinin içine alinmasi saglanmistir.
  • Idarelerin tüm gelir ve giderleri bütçelerde yer
    almasi saglanmistir.

18
5018 Sayili Kanun ile Getirilen Yenilikler
  • Stratejik planlama ve performans esasli
    bütçeleme, yeni sistemin temel ayaklari olmustur.
  • Harcama öncesi kontrol yapma ve harcama sonrasi
    iç denetimi gerçeklestirme görevleriilgili kamu
    idarelerine devredilmistir.
  • Mahalli idareler ile sosyal güvenlik kurumlarinin
    bütçe büyüklükleri TBMM bilgisine sunulmasi
    saglanmistir.

19
5018 Sayili Kanun ile Getirilen Yenilikler
  • Vergi muafiyeti, istisna ve indirimleri ile
    benzeri uygulamalar nedeniyle vazgeçilen kamu
    gelirleri cetveli bütçe kanunlarina eklenmesi
    saglanmistir.

20
BÜTÇENIN HAZIRLANMASI
21
Bütçe Tahmin ve Gerçeklesmeleri
1999 1999 2000 2000 2001 2001 2002 2002 2003 2003
Bütçe   Bütçe   Bütçe   Bütçe   Bütçe  
Tahmini Gerç. Tahmini Gerç. Tahmini Gerç. Tahmini Gerç. Tahmini Gerç.
27.143.467 28.084.685 46.713.341 46.705.028 48.360.006 80.579.065 98.131.000 115.682.350 146.996.389 140.454.842
7.952.784 9.172.790 13.040.209 13.613.937 16.049.781 20.448.022 28.783.230 31.107.959 37.139.699 38.513.866
5.603.000 6.911.927 9.200.000 9.978.784 11.300.000 15.211.894 21.000.000 23.089.184 27.986.669 30.209.473
2.349.784 2.260.863 3.840.209 3.635.153 4.749.781 5.236.128 7.783.230 8.018.775 9.153.030 8.304.393
1.340.593 1.544.427 2.351.784 2.475.116 3.469.629 4.149.580 5.735.940 6.891.836 8.950.125 7.179.667
17.850.090 17.367.468 31.321.348 30.615.975 28.840.596 55.981.463 63.611.830 77.682.555 100.906.565 94.761.309
10.300.000 10.720.840 21.132.975 20.439.862 16.677.400 41.062.226 42.795.000 51.870.659 65.450.000 58.609.163
9.500.000 9.824.622 19.802.975 18.791.862 14.297.400 37.494.301 36.900.000 46.807.038 58.050.000 52.718.886
800.000 896.218 1.330.000 1.648.000 2.380.000 3.567.925 5.895.000 5.063.621 7.400.000 5.890.277
386.100 416.800 594.600 885.908 847.100 1.107.081 1.655.000 2.170.000 1.881.000 1.881.000
193.050 176.442 198.200 248.200 187.150 513.150 40.000 25.000 60.000 40.000
891.000 1.159.991 966.225 1.632.049 1.300.200 2.918.206 3.400.000 5.665.750 6.762.000 8.335.922
2.350.000 2.750.000 3.468.500 3.321.098 4.335.000 5.112.000 7.930.000 11.205.000 14.923.000 15.922.000
970.000 1.035.000 1.620.285 1.775.000 2.250.000 2.625.000 4.000.000 4.822.000 5.890.000 6.145.000
793000 1.105.000 822.530 400.000 430.000 730.000 1.670.000 3.180.000 4.589.000 4.505.000
587000 610.000 1.025.685 1.050.685 1.380.000 1.437.000 1.740.000 2.943.000 4.094.000 4.922.000
  0   95.413 275.000 320.000 520.000 260.000 350.000 350.000
845460 985.797 1.377.490 1.995.073 911.100 1.480.497 300.000 234.000 280.000 280.000
2.884.480 1.157.598 3.583.358 2.093.785 4.582.646 3.788.303 7.491.830 6.512.146 11.550.565 9.693.224
22
BÜTÇENIN HAZIRLANMASI
  • Bütçenin Hazirlanma Esaslari
  • Bakanlar Kurulu Mayis ayinin sonuna kadar
    toplanarak makro politikalari, ilkeleri, hedef ve
    gösterge niteligindeki temel ekonomik
    büyüklükleri kapsayacak orta vadeli programi
    onaylamasi ile baslar. Orta vadeli program,
    kalkinma planlari ve hükümetlerin öncelikleri ile
    uyumlu olmak zorundadir. Orta vadeli program DPT
    hazirlanir ve Bakanlar Kurulunun onayi ile resmi
    gazetede yayimlanir. Orta vadeli planin süresi
    kanunda belirtilmemekle birlikte 3 ilâ 5 yildir.

23
  • Ikinci önemli belge orta vadeli mali plândir.
    Orta vadeli mali plân orta vadeli program ile
    uyumlu olmalidir. Söz konusu plân 3 yil süre için
    Maliye Bakanligi tarafindan hazirlanip YPKnca
    Haziran ayinin 15ine kadar karara baglanip Resmî
    Gazetede yayimlanir. Orta vadeli mali plân
    gelecek üç yila iliskin gelir ve gider
    tahminlerini içerir. Malî plân hedef bütçe
    dengesini ve açik varsa bunun ne sekilde finanse
    edilecegini, fazla varsa bunun ne sekilde
    kullanilacagini belirtir.
  • Orta vadeli mali plânin en önemli unsurlarindan
    birisi kamu idarelerinin ödenek taleplerine bir
    üst sinir getirilmesidir.

24
Gider Bütçesinin Hazirlanmasi
  • Gider Bütçesinin hazirlanmasi ile ilgili genel
    ilke ve standartlar Bütçe Çagrisi ve Yatirim
    Genelgesi ile belirlenmektedir. Bütçe Çagrisi
    Maliye Bakanligi tarafindan hazirlanir ve
    Basbakan tarafindan onaylanir. Yatirim genelgesi
    de yatirim programinin hazirlanmasi ile ilgili
    genel esaslari belirlemekte ve DPT tarafindan
    hazirlanir. Bu belgeler en geç Haziran ayinin
    sonuna kadar Resmî Gazetede yayimlanir. Kamu
    idarelerince hazirlanan gider bütçeleri Temmuz
    ayinin sonuna kadar Maliye Bakanligina Yatirim
    bütçeleri ilgili esaslar çerçevesinde yine Temmuz
    ayinin sonuna kadar DPT gönderilir.

25
Gider Bütçesinin Hazirlanmasi
  • Düzenleyici ve denetleyici kuruluslarin yatirim
    harcamasi niteligindeki harcamalarinin bilgi için
    ilgili yatirim programlarinda yer verilmesi
    öngörülmüs DPT belirleyici rolünün olmadigi ifade
    edilmistir.
  • Sosyal Güvenlik Kurumlari ile mahalli idarelerin
    yatirim harcamalarinda DPT belirleyici rol
    oynamaktadir.
  • Kamu yatirim projelerinin gerçeklesme ve uygulama
    sonuçlari, ilgili kamu idaresi tarafindan izleyen
    yilin Mart ayi sonuna kadar bir rapor halinde
    Sayistay Baskanligina, Maliye Bakanligina ve
    DPT Müstesarligina gönderilmektedir.

26
Gider Bütçesinin Hazirlanmasi
  • Kamu idarelerinin yetkilileriyle Agustos ayinin
    ikinci yarisindan itibaren bütçenin TBMM
    sunulmasina kadar geçen süre içinde görüsmeler
    yapilir.
  • Idarelerle ayri ayri yapilan görüsmelerde,
    teklifler ayrintili olarak irdelenir, açikliga
    kavusturulmasi gerekli hususlar idarelerin
    temsilcileri ile tartisilir ve ödenek tahsis
    edilecek faaliyet ve projeler en etkin kaynak
    kullanimi saglayacak sekilde belirlenir.

27
Gider Bütçesinin Hazirlanmasi
  • Düzenleyici ve denetleyici kurumlar, stratejik
    plân ve programlari hedefleri dogrultusunda
    hazirlayacaklari bütçelerinin Eylül ayi sonuna
    kadar dogrudan TBMM bir örnegini de Maliye
    Bakanligina gönderirler.
  • Makro göstergeler ve bütçe büyüklüklerinin en geç
    Ekim ayinin ilk haftasi içinde YPKnda
    görüsülmesinden sonra son sekli verilen ve Maliye
    Bakanligi tarafindan konsolide edilen bütçe mali
    yilbasindan en az 75 gün önce Bakanlar Kurulu
    tarafindan TBMMne gönderilir.

28
Gelir Bütçesinin Hazirlanmasi
  • Gelir Bütçesini hazirlama yetkisi Maliye
    Bakanligina verilmistir. Her yilin Ekim ayinin
    17sine kadar baglanmis olmaktadir.
  • Gelir Bütçesinin Hazirlanmasinda 3 temel yaklasim
    bulunmaktadir
  • Bir Önceki Yil Artis Usulü
  • Ortalama Artis Usulü (Geçmis 3-5 yilin
    ortalamasina göre artisin yapilmasi)
  • Dogrudan Dogruya Takdir Usulü

29
Bütçe Kanun Tasarisinin Görüsülmesi
  • Mali yil basindan 75 gün önce (17 Ekim) TBMM
    sunulan kanun tasarisi Plân ve Bütçe Komisyonuna
    sevk edilir (Anayasa madde 162).
  • Kirk üyeden olusan Plân ve Bütçe Komisyonunda
    Bütçe ve ekleri görüsülür. Elli bes gün içinde
    görüsülüp oylanmak zorundadir. Tasariya muhalefet
    edenler komisyon raporunda muhalefet nedenlerini
    belirtmek zorundadirlar. Komisyonun bütçe
    tasarisi üzerinde her türlü degisikligi yapma
    yetkisi bulunmaktadir.

30
Genel Kurulda Görüsülmesi
  • Anayasanin 162 maddesi uyarinca 55 gün içinde
    karara baglana bütçe mali yil basina kadar TBMM
    genel kurulunda görüsülüp karara baglanmak
    zorundadir.
  • Bölümler ve degisiklik önergeleri görüsme
    yapilmaksizin okunup oya sunulur. Üyeler gider
    artirici ve gelir azaltici öneride bulunamazlar.
    Genel Kurul bütçeleri, daireler ve bölümler
    itibariyle ayri ayri görüsür ve oylar.
Write a Comment
User Comments (0)
About PowerShow.com