HIPNOSEDATIF ILA

1
HIPNOSEDATIF ILAÇLAR IIBARBITÜRATLAR VE
DIGERLERI

• Kimyasal yapilarina göre 7 gruba ayrilirlar
• 1. Barbitüratlar,
• 2. Aldehidler,
• 3. Piperidindionlar,
• 4. Kinazolinler,
• 5. Alkoller ve karbamatlar,
• 6. Antihistaminikler,
• 7. Diger hipnotik ve sedatifler.

2

3
Barbitüratlarin Siniflandirilmasi

• Barbitüratlar hipnotik ve/veya sedatif etki
  sürelerine göre dört gruba ayrilirlar
• 1. Uzun (6 saat veya daha fazla) etki süreli
  barbitüratlar,
• 2. Orta (3-6 saat) etki süreli barbitüratlar,
• 3. Kisa (3 saatten daha az) etki süreli
  barbitüratlar,
• 4. Çok kisa etki süreli barbitüratlar.

4
Farmakokinetik Özellikleri

• Sedatif ve hipnotik olarak genellikle agiz
  yolundan kullanilirlar.
• Barbitüratlar vücutta yaygin bir sekilde
  dagilirlar.
• Fötal dolasima ve süte kolayca geçerler.
• SSS'ne giris hizlari, etkilerinin baslamasi için
  geçen süreyi belirler.
• pKa degerleri plazmanin ve diger ekstrasellüler
  sivilarin pH degerine yakin bulundugundan bu
  sivilarin pH'sindeki ufak degismeler ilaçlarin
  iyonizasyon derecesinde belirgin degisiklik
  yapabilir.

5

• Barbitüratlarin eliminasyonlari
• i) Karacigerde mikrozomal enzimler tarafindan
  biyotransformasyon,
• ii) Böbreklerden itrah,
• iii) Redistribüsyon.
• Barbitüratlar (özellikle fenobarbital)
  karacigerde bazi mikrozomal enzimleri
  indüklerler. Bunun sonucu iki durum ortaya çikar,
• i) Barbitüratlara karsi biyokimyasal tolerans
  olusmasi ve
• ii) Mikrozomal enzimler tarafindan inaktive
  edilen diger ilaçlarin etkilerinin azalmasi.

6
Farmakolojik Etkiler

• Sedatif ve hipnotik etki Küçük dozlarda
  sedasyon, yeterli dozda uyku olustururlar.
• Antikonvülsan etki Bilinci ileri derecede bozan
  dozlarda verildiklerinde konvülsiyonlari
  geçirirler.
• Anestezi Yüksek dozda, doz ile orantili bir
  derinlikte genel anestezi olustururlar.
• Solunum merkezi depresyonu Hipnotik dozda
  verildiklerinde solunum hizinda hafif azalma
  yaparlar.
• Kardiyovasküler etkiler. Sedatif veya hipnotik
  dozda verilen barbitüratlar kardiyovasküler
  sistemi pek etkilemezler. Genel anestezi yapan
  dozda kan basincinda belirgin düsme
  yapabilirler.Tiyobarbitüratlar damar büzücü
  etkileri vardir.

7

• Hipnotik ve anestezik dozlarda beyin kan akimini
  azaltirlar.
• Düz kasli organlar üzerine etki Hipnotik dozda
  barsak motilitesini, genel anestezi yapan dozda
  uterusun kontraksiyon gücünü ve kontraksiyon
  sikligini azaltirlar. Yenidoganin solunumunu
  deprese ederler.
• Biyotransformasyon yapan enzimler üzerindeki
  etkileri Karaciger hücrelerinde bazi mikrozomal
  enzimleri indüklerler. Fenobarbital glüküronil
  transferaz enzimini indükler, ayrica bilirubin
  baglayan Y proteini düzeyini yükseltir.
  6-ALA-sentetaz enzimin indükleyip porfirin
  sentezinde artmaya neden olurlar. Bu gruptan
  sadece Sekobarbital enzim indüksiyonu yapar.
• Diger etkiler Sedatif ve hipnotik dozlarda
  santral etki sonucu çizgili kaslarda biraz
  gevseme yapabilirler. Anestezi olusturan dozlarda
  hipotermi olusturabilirler.

8
Barbitüratlarin Kullanilis Yerleri

• Barbitüratlar esas olarak, sedatif, hipnotik,
  antikonvülsan ve genel anestezik olarak
  kullanilirlar.
• Ayrica, asagidaki indikasyonlarda da
  kullanilirlar
• i) Kafa travmasi, beyin ödemi ve intrakranyal
  basinç yükselmesinin tedavisi,
• ii) Yenidoganlarda hiperbilirubinemi ve
  kernikterusun tedavisi,
• iii) Hemolitik sarilik ve kolestaz tedavisi.

9
Barbitüratlara Tolerans ve Bagimlilik

• Her gün hipnotik dozun üst sinirinda barbitürat
  alanlarda tolerans ilk iki hafta içinde
  gelisebilir.
• Barbitüratlara tolerans olusumunda biyokimyasal
  tolerans ile farmakodinamik tolerans fenomenleri
  birlikte rol oynarlar.
• Psisik bagimlilik yaninda belirgin fiziksel
  bagimlilik da olustururlar.
• En fazla suistimal edilen barbitürat türü
  sekobarbital ve pentobarbitaldir.
• Bagimlidan ilacin kesilmesi yoksunluk sendromuna
  neden olur.
• Bagimlilik kazanmis kimselerde detoksifikasyon
  yaparken ilaç birden kesilmez

10

• Barbitüratlarin Yan Tesirleri
• 1. Uyusukluk hali ve artik-etki,
• 2. Bagimlilik olusumu,
• 3. Rebound uykusuzluk,
• 4. Alerjik reaksiyonlar Ciltte çesitli tipte
  döküntüler ve anjiyoödem.
• 5. Solunum depresyonu,
• 6. Paradoksik eksitasyon Nadir görülür.
• 7. Porfiria'nin siddetlenmesi,
• 8. Lokal agri Özellikle boyun ve omuz
  bölgesinde myalji ve eklem agrisi görülür.

11

• 2-ALDEHIDLER
• Aldehid türevi ilaçlar hipnotik dozlarda fazla
  yan tesirleri olmayan ve artik etkileri en az
  olan orta etki süreli ilaçlardir.
• Kloral hidrat ve türevleri
• Kloralin yaptigi uykudan sonra kisi oldukça zinde
  uyanir,uyusukluk hali asgari derecededir.
• Karacigerde mikrozomal enzimleri indükler.
• Hipnotik dozlarda solunum ve kardiyovasküler
  sistem üzerinde belirgin bir etki göstermez.
• En önemli sakincasi mideyi tahris etmesi ve
  lezzetinin kötü olmasidir.

12

• Triklofos sodyum Kloral hidrata benzer. Ona
  göre üstünlügü tadi daha iyidir ve mideyi daha
  az tahris eder.
• Paraldehit Hipnotik dozda, solunum merkezi ve
  kardiyovasküler sistemi etkilemez. Uyandiktan
  sonra artik-etki birakmaz. Belirgin antikonvülsan
  etki gösterir. Alinan dozun 10-30'unun
  akcigerlerden degismeden itrah edilmesi nedeniyle
  nefesin kokmasina neden olur. Bebeklerin febril
  konvülsiyonlarina karsi diazepamin ucuz ve etkin
  bir alternatifidir.
• 3. DIFENILMETAN TÜREVLERI
• Hidroksizin
• Anksiyolitik etkinligi zayiftir. Antiemetik,
  antihistaminik ve antikolinerjik etkisi vardir.
  Bu nedenle preanestezik medikasyon, tasit tutmasi
  ve kasintiya bagli anksiyete de kullanilabilir.

13

• 4. PIPERIDINDIONLAR
• Glutemid, Metiprilon
• 5. KINAZOLINLER
• Metakalon ve meklokalon hipnotik ilaç olarak tek
  baslarina veya bir antihistaminik ilaçla kombine
  kullanilirlar.
• 6. ALKOLLER VE KARBAMATLAR
• Bu gruptaki hipnotikler etklorvinol, klorbutanol,
  amilen hidrat ve etinamat'tir.
• 7. PROPANDIOL KARBAMAT TÜREVLERI
• Meprobamat Belirgin sedatif ve kas gevsetici
  etkisi vardir. Petit mal epilepside antiepileptik
  etki gösterir. Hipnotik olarak ta kullanilabilir.
  

14

• 8. DIGER SEDATIF VE HIPNOTIK ILAÇLAR
• Sedatif etkisi fazla antihistaminiklerden
  doksilamin, difenhidramin, metapirilen ve
  prometazin tek baslarina veya diger ilaçlarla
  kombine sekilde sedatif-hipnotik olarak
  kullanilir.
• Klormetiazol edisilat Yarilanma ömrü en kisa
  olan uyku ilaçlarindan biridir (yaklasik 4 saat).
  Karaciger mikrozomal enzimlerini indüklemez.
  Artik-etki sorun olusturmaz. Belirgin
  antikonvülsan etkide gösterir. Ayrica alkol
  yoksunluk sendromunu önlemek için kullanilir.
  Bagimlilik ve suistimal potansiyeli olan bir
  ilaçtir.

15

• Antikolinerjik ilaçlar Bazi antikolinerjik
  ilaçlar (skopolamin ve skopolamin-N-oksid)
  sedatif etkileri için kullanilabilirler.
• Antidepresan ilaçlar depresif hastaliklarda sik
  görülen uykusuzlugu düzeltebilirler. Ayrica
  "sedatif" antidepresanlar denilen opipramol
  amitriptilin, doksepin, trazodon ve trimipramin
  gibi ilaçlar yatmadan önce alinirlarsa primer
  uykusuzluga karsi da etkili olabilirler.
• Nöroleptik ilaçlardan sedatif etkinligi belirgin
  olanlar (fenotiazinler gibi) yatmadan önce
  alindiklarinda uykusuzlugu düzeltebilirler.
• Melatonin "Jet lag" sendromunun tedavisi için ve
  diger tür uyku bozukluklarinda kullanilir.