Biznesi nd

1
Biznesi ndërkombëtar

• Prof. Dr. Besim BEQAJ

2
Domosdoshmëria e Biznesit Ndërkombëtar
Objektivat e të mësuarit

• ? Të kuptojmë historinë dhe rëndësinë e biznesit
  global.
• Të mësojmë definicionin e biznesit ndërkombëtar.
• Të njohim (mësojmë) rritjen e lidhjeve globale të
  sotshme.
• Ti vlerësojmë mundësitë dhe sfidat e ofruara nga
  biznesi ndërkomëtar.

3
Sferat e biznesit ndërkombëtar
4
Definimi i Biznesit ndërkombëtar

• Biznesi ndërkombëtar paraqet të gjitha
  transakcionet komerciale (private dhe qeveritare)
  në mes të dy apo më shumë vendeve.
• Biznesi ndërkombëtar përbëhet prej transaksioneve
  të cilat lindin, kryhen dhe zhvillohen përtej
  kufijve të vendit me qëllim të plotësimit të
  objektivave të individëve dhe organizatave.
• Qëllimi i biznesit privat është rritja ose
  stabilizimi i profitit i cili parcijalisht mvaret
  nga
• Shitjet e jashtme dhe
• Resurset e jashtme

5
Arsyet e bërjës së BN

• Zgjerimi i shitjes
• Kërkimi i resurseve
• Divesifikimi i burimeve të shitjes dhe furnizimit
• Minimizimi i rrezikut konkurues
• Cilat janë bizneset më te globalizuara në botë?
• Sporti dhe rendësia e tij si biznes lojtarët,
  tifozet, trajneret
• Bizneset jolegale

6
Format e BN

• Exporti i mallrave dhe shërbimeve
• Importi i mallrave dhe shërbimeve
• Investimet e huaja të drejtëpërdrejta
• Investimet portofol
• Kontratat menaxheriale
• Aleancat strategjike
• Joint veture
• Veprimet tjera

7
Faktorët e rendësishëm në BN

• Rritja dhe zgjerimi i shpejtë i teknologjisë
• Liberalizimi i politikave qeveritare për levizjen
  midis vendeve të produkteve dhe burimeve
• Zhvillimi i institucioneve të nevojshme për të
  mbështetur dhe lehtësuar tregtinë ndërkombëtare
• Rritja e konkurrencës globale
• Konsumatorët i njohin dhe dëshirojnë produktet
  dhe shërbimet e jashtme
• Raportet politike në mes fuqive të mëdha
  ekonomike janë përmirësuar
• Rritja e bashkëpunimit ndër-nacional

8
Globalizimi

• Transportimi është më i shpejtë
• Komunikimi mundëson kotroll të aktiviteteve nga
  largësitë
• Shpenzimet e transportit dhe komunikimit nuk janë
  të larta për biznesin ndërkombëtar
• Barrierat e ulëta qeveritare ndaj levizjës së
  mallrave, sherbimeve dhe resurseve iu mundëson
  ndërmarrjeve shfrytëzimin e përparësive të
  biznesit ndërkombëtar
• Globalizimi është proces i rritjës së
  ndervashmërisë së vendeve
• Prodhimi i automobilave
• Prodhimi i ushqimit

9
Funksionimi i BN

• Kur funksionohet jashtë, ndërmarrjet duhet të
  përshtasin metodat e tyre të zakonshme biznesore.
  Kjo ndodh për shkak se kushtet e jashtme shpesh
  diktojnë përdorimin e metodave të përshtatëshme
  dhe sepse menyra e funksionimit të biznesit
  ndërkombëtar dallon nga metodat dhe menyrat e
  funksionimit të biznesit vendor.
• Si shpjegohet ndikimi i jashtëm në biznes?
• Shkencat politike studiojnë marrëdheniet në mes
  biznesit dhe shtetit
• Shkencat ekonomike pse levizin të mallërat,
  shërbimet, kapitali dhe monedhat nga një vend në
  tjetrin

10
MJEDISI OPERATIV
OPERACIONET

• FAKTORËT FIZIK DHE SHOQËROR
• Poitikat dhe praktikat ligjore
• faktorët kulturor
• forcat ekonomike
• ndikimi gjeografik

• OBJEKTIVAT
• Rritja e shitjeve
• kërkimi i resurseve
• minimizimi i rrezikut

STRATEGJIA

• FAKTORËT KONKURUES
• Përparësitë kryesore ne çmime, marketing,
  inovacion, apo faktorë të tjerë
• Përparësitë dhe aftësitë komparative të
  konkurrencës
• Dallimet konkurruese sipas vendeve

MJETET

• Format
• Importi dhe exporti
• Turizmi dhe transporti
• Licencimi dhe franshiza
• Projektet me çelës në dorë
• Menaxhimi i kontratave
• Investimet direkte dhe portfolio

• Funksionet
• Marketingu
• Prodhimi global dhe zingjiri furnizues
• Kontabiliteti
• Financat
• Resurset humane

• Alternativat
• Zgjedhja e vendit
• Organizimi dhe mekanizmat e kontrollit

Biznesi ndërkombëtar Funksionimi dhe ndikimet
Daniels/Radebauch/Sullivan
11
Pyetjet kyçe para se të lëvizet drejt tregjeve
ndërkombëtare

• Si do të përshtatet ideja, produkti, ose shërbimi
  jonë në tregun ndërkombëtar?
• A do të ishte më mirë të kyçemi në një treg
  përmes tregtisë apo përmes investimeve?
• Cilat janë ndryshimet e nevojshme në produkt në
  mënyrë që produkti ti përshtatet kushteve të
  tregut të jashtëm?
• Çfarë kërcënimesh mund të na paraqiten nga
  konkurrenca (e brendshme/globale)?
• Si mund të neutralizohen këto kërcënime?

12
Vlera e lidhjeve globale

• Sot, lidhjet globale e ndërlidhin tregtinë,
  tregjet financiare, teknologjinë, dhe standardet
  jetësore së bashku në një mënyrë të paparë!
• Investimet globale i shtyejnë kompanitë të
  rishikojnë dhe të luajnë me rregulla të reja në
• praktikat biznesore
• kërkesat ligjore
• etikë

13
Tregtia

• ? Një ngricë në Brazil dhe efektet e saj në
  prodhimin e kafës do të kenë pasoja negative të
  cilat do të manifestohen me pamjaftueshmëri të
  këtij produkti dhe si pasojë e kësaj çmimet do të
  rriten.

14
Tregjet financiare

• ? Një rrënie e vlerës se Pezos Meksikane u
  manifestua me ndryshime negative në tregjet
  financiare të të gjitha ekonomive ne rritje dhe
  kishte efekte të mëdha në Poloni, Hungari dhe
  Republikën Çeke.

15
Teknologjia krijon lidhje të fuqishme individuale

• ? Teknologjia kompjuterike, komunikimet
  satelitore, dhe telekomunikacioni u mundëson
  qasje në kohë reale të njerëzit dhe informatat në
  nivel global.

16
Njerëzit...

• Dëgjimi i muzikës botërore
• Përcjellja e programeve ndërkombëtare të
  trensmetuara nga CNN etj.
• Veshja e xhinseve të kaltërta dhe vallëzimi i
  valleve të njëjta
• Ushqimet si hamburger, tacos, dhe pica
• Rezultati është që investimi ndërkombëtar
  është në shkallën më të lartë të paparë deri me
  tani.

17
Ndikimet makroekonomike të Biznesit Ndërkombëtar

• Tregjet globale e rrisin numrin e konsumatorëve
  potencial.
• Ndërmarrjet mund të rrisin aftesine e mesimit më
  shpejt dhe të prodhojnë produkte me shpenzime më
  të ulëta shumë më shpejt.
• Ndërmarrjet mund të përmirësojnë aftësitë e tyre
  konkurruese.

18
Biznesi Ndërkombëtar krijon ndryshime
ndërkombëtare

• Çmimet e produkteve të teknologjisë së lartë bien
  si pasojë e konkurencës globale
• VCRs nuk prodhohen më në SHBA
• Vetëm një përqindje e vogël e motoçikletave
  prodhohen në SHBA
• Industria e këpucëve në SHBA është duke u shuar.

19
Përparësitë e mundshme për një ndërmarrje
ndërkombëtare

• ? Qasje në teknologjinë e avancuar
• Aftësia për të kapitalizuar zhvillimin e
  produktit
• Fuqia superiore financiare
• Thellësia dhe gjerësia e talentit për të
  menaxhuar
• Rreziku politik i reduktuar

20
Ndikimet e jashtme në BN

• Veprimi i ndërmarrjes në rrethinë kërkon jo
  vetëm njohuri menaxheriale për funksionimin e
  biznesit, por gjithashtu kërkohet njohuri bazë
  për shkencat shoqërore
• shkencat politike,
• ligjshmerinë,
• antropologjinë,
• sociologjinë,
• psikologjinë,
• makroekonominë, dhe
• gjeografinë.

21
Evoluimi i strategjive në procesin e
ndërkombëtarizimit

• Qasja pasive në aktive në drejtim të mundësive të
  reja
• Veprimet ndërkombëtare krahas atyre vendore në
  biznes
• Drejt qasjeve të palimituara në menyrat e
  veprimit
• Lokacionet pakta të jashtme drejt atyre të shumta
  dhe të palimituara
• Ngjajshmëritë drejt jongjajshmërive në ambient

22
Forcat kundërthenëse

• Standardizimi global vs. Praktikave nacionale
• Praktikat e standardizimit global tentojnë të
  zvogëlojnë shpenzimet. Praktikat nacionale iu
  mundësojnë ndërmarrjeve të adaptohen në kushtet
  unike lokale.
• Konkurenca e vendeve vs. Konkurencës së
  ndërmarrjeve
• Vendet moderojnë plotësimin e kushteve globale
  të efikasitetit dhe qëllimeve biznesore sepse ka
  rivalitet me vendet tjera.
• Sovraniteti vs. Raportet ndër nacionale
• Vendet janë të gatëshme të lejojnë prekje të
  sovranitetit me qëllim
• Arritjes së reciprocitetit
• Qasja e përbashkët ndaj problemeve
• Ballafaqimi me shqetësimet extrateritoriale

23
Përmbledhje

• Biznesi ndërkombëtar ka ekzistuar që nga formimi
  i kufijve nacional
• Biznesi ndërkombëtar i ka dhënë formë historisë
  botërore
• Lidhjet globale janë çelës i mundësive dhe
  sukseseve të biznesit ndërkombëtar

24
Pyetje për të diskutuar

• - Krahasoni dhe ballafaqoni biznesin vendor dhe
  atë ndërkombëtar.