KURUMLAR VERGISI

1

• KURUMLAR VERGISI
• KANUNU
• Istanbul YMM Odasi
• 19 Ekim 2006
• A. Feridun GÜNGÖR
• Yeminli Mali Müsavir

2

• Transfer Fiyatlandirmasi
• Yoluyla Örtülü Kazanç Dagitimi

3
Neden Transfer Fiyatlandirmasi?

• Dünya ekonomisinde son yillarda yasanan
  gelismeler, küresellesme ve bu süreçte çok uluslu
  sirketlerin (MNE) artan ticari faaliyetleri
  önemli seviyelere ulasmistir.
• Bugün gayrisafi dünya hasilasini 75i, 30
  ülkeden kaynaklanmaktadir.
• Türkiye ekonomisi de dünya ekonomisindeki bu
  degisimlerden etkilenmektedir.
• 2005 yilinda 9.866 Milyon Dolar, 2006 yilinda
  12.407 Milyon Dolar DYY yapildi. Toplam DYY
  42.200 Milyon Dolara ulasti.

4
Neden Transfer Fiyatlandirmasi?

• Kendi vergi bazini korumak amaciyla transfer
  fiyatlandirmasi ile ilgili detayli düzenlemeleri
  yürürlüge koyan ülke sayisi giderek artmaktadir.
• Hem gelir idareleri hem de gümrük idareleri
  transfer fiyatlandirmasiyla ilgili konulara daha
  fazla kaynak ayirmaktadirlar.
• Çokuluslu sirketler açisindan transfer
  fiyatlandirmasi giderek daha önemli bir konu
  haline gelmektedir.

5
Çokuluslu Sirketlerin Vergi Direktörleri için En
Önemli Vergi Konulari
6
Transfer Fiyatlandirmasina Iliskin Detayli
Dokümantasyon Yükümlülügü Koyan Ülkeler
7
Çokuluslu Sirketlerde Transfer Fiyatlandirmasina
Iliskin Incelemelerde Incelenen Ana Konular
8
Çokuluslu Sirketlerde Yürütülen Vergi Incelemesi
Sonuçlari
9
Transfer Fiyatlandirmasi Yolu ile Örtülü Kazanç
Dagitimi

• Kurumlar Vergisi Kanununun temel yaklasimi
• Iliskili kisiler arasinda yapilan mal veya
  hizmet alimlarinda kullanilan fiyatlarin emsaline
  uygun olmamasi halinde kazancin kismen veya
  tamamen örtülü olarak dagitildigi kabul edilir.
• Iliskili Kisi kurumlarin kendi ortaklari,
  kurumlarin veya ortaklarinin ilgili bulundugu
  gerçek kisi veya kurum ile idaresi, denetimi veya
  sermayesi bakimindan dogrudan veya dolayli olarak
  bagli bulundugu veya nüfuzu altinda bulundurdugu
  gerçek kisi veya kurumlar.

10
Iliskili Kisi Tanimi
Idare ve Denetim Bakimindan Bagli Bulunulan
Gerçek ve Tüzel Kisiler
Alt ve Üst Soy, 3. Derece Dahil Hisimlar
Alt ve Üst Soy, 3. Derece Dahil Hisimlar
Ortagin Esi
Ortaklar
kurum
Idare ve Denetim Bakimindan Kontrol Altinda Olan
Gerçek ve Tüzel Kisiler
Istirakler
A Sirketi
Vergi Cenneti
11
Emsallere Uygunluk Ilkesi Nedir?

• Emsallerine Uygunluk Ilkesi
• iliskili kisiler ile yapilan mal veya hizmet alim
  ya da satiminda uygulanan fiyat veya bedelin,
  aralarinda böyle bir iliskinin bulunmamasi
  durumunda olusacak fiyat veya bedele uygun
  olmasini ifade eder ( arms length principle)

12
TFsi Uygulamasinin Öngördügü Yenilikler

• Transfer fiyatlandirmasi yöntemlerini tespit
  etmektedir.
• Pesin fiyat anlasmalarina imkan vermektedir
  (APA).
• Dökümantasyon / ispat zorunlulugunu vergi
  mükellefine yüklemektedir.
• Örtülü olarak dagitildigi kabul edilen kazanç
  tutari ilgili kisiler nezdinde de elde edilmis
  sayilmaktadir .

13
TF Uygulamasinin Getirdigi Yükümlülükler

• Transfer fiyatlandirmasi olarak
  adlandirdigimiz bu yeni düzenlemenin mükellefler
  açisindan getirecegi yükümlülükleri 3 temel
  baslik altinda siralamak mümkündür.
• Mükellefler, iliskili kisilerle
  gerçeklestirecekleri ticari münasebetlerinde,
  kanunda yer verilen yöntemlerden kendi islemleri
  bakimindan en uygun olanini seçip tercih edilen
  yöntemin gerektirdigi sekilde mal ve hizmetlerini
  fiyatlandirmasi gerekecektir.
• Mükellefler, emsallere uygunluk ilkesi
  dogrultusunda tespit etmis olduklari yöntemlere
  iliskin hesaplamalarina esas teskil edecek
  dokümanlari hazirlamak ve bunlari muhafaza
  etmeleri gerekecektir.
• Mükellefler (hazirladiklari ve muhafaza ettikleri
  dokümanlari),vergi idaresinin talebi üzerine
  incelenmesi maksadiyla ibraz edilmeye hazir
  tutacaklardir.

14
Uygulamanin Getirdigi Yükümlülükler

• Mükellefler, emsallere uygunluk ilkesi geregi
  uygulamaya karar verecekleri transfer
  fiyatlandirmasi yöntemlerinin seçim esnasinda
• Iliskili kisilerle gerçeklestirdikleri ticari
  islemleri analiz etmeleri,
• Iliskili kisilerle gerçeklestirdikleri islemlerle
  mukayese edilebilecek mahiyette bagimsiz kisiler
  arasinda gerçeklestirilen islemleri bulmalari,
• Emsallere uygunluk ilkesi geregi tespit
  edecekleri yöntem dahilinde fiyatlandirma
  yapmalari
• gerekecektir .

15
Uygulanacak Yöntemin Seçilmesine Izlenecek
Asamalar
TRANSFER FIYATININ
HESAPLANMASI
5
Bu Emsal ve Verilere Göre Kullanilacak Yönteme
Karar Verilmesi
4
Kullanilmakta Olan Veri ve Varsayimlarin
Dogrulugundan Emin Olunmasi
3
Isleme Mukayese Teskil Edecek ve Bagimsiz Kisiler
Arasinda Olan Emsaller Bulunmasi
2
Iliskili Kisi ile Gerçeklestirilen
Islemin Analiz Edilmesi
1
16
Yöntem Belirlenmesi Için Gerekli Olan Sartlar
Mukayese Edilebilir Islemler Comparable
Transactions
Mukayese Edilebilir Bagimsiz Kisiler Comparable
Independent Enterprises
Mukayese Edilebilir Kosullar Comparable
Circumstances
Bu 3 unsurun bir arada olmasi gerekmektedir
17
Emsallere Uygunluk Ilkesini Esas Alan TF
Yöntemleri

• Emsallere uygun fiyatin tespiti, asagida
  belirtilen yöntemlerden mükellef için en uygun
  olaninin kullanilmasi ile mümkün olmaktadir.
• Karsilastirilabilir Fiyat Yöntemi
• Maliyet Arti Yöntemi
• Yeniden Satis Fiyati Yöntemi
• Mahiyete Uygun Belirlenecek Diger Yöntem

18

Transfer Fiyatlandirmasi Yöntemleri
OECD Rehberi

Geleneksel Yöntemler
Diger Yöntemler

1. Kar Bölüsüm Yöntemi
2. Isleme Dayali Net Kar Marji Yöntemi

1. Karsilastirilabilir Fiyat Yöntemi
2. Maliyet Arti Yöntemi
3. Yeniden Satis Fiyati Yöntemi

Kurumlar Vergisi Kanununda belirtilen Ana
Yöntemler
19
Karsilastirilabilir Fiyat Yöntemi (Comparable
Uncontrolled Price Method)

• Karsilastirilabilir fiyat yöntemi, uygulanacak
  fiyatin mal veya hizmet alim ya da satiminda
  bulunan ve aralarinda hiçbir sekilde iliski
  bulunmayan kisilerin birbirleriyle yaptiklari
  islemlerde uygulayacagi piyasa fiyati ile
  karsilastirilarak tespit edilmesini ifade eder.
• Karsilastirilabilir emsal bulma güçlügü vardir.
• Çogu zaman kullanilan emsallerin iliskili islem
  ile iliskisiz islem arasindaki farkliliklara göre
  düzeltilmesi gerekir.

20
Karsilastirilabilir Fiyat Yöntemi (Comparable
Uncontrolled Price Method)

• Tercih edildigi mallar
• Emtia (Benzin, demir-çelik, tahil vb.)
• Marka, know-howa bagli olmayan fabrika mallari
• Tercih edilmedigi mallar
• Yari mamüller
• Marka, know-howa bagli olan fabrika mallari

21
Karsilastirilabilir Fiyat Yöntemi (Comparable
Uncontrolled Price Method)

• Örnek 1
• Fiyat farkliligi X ürününün niteligine mi bagli?

Iliskisi Olmayan Sirketler Arasindaki Satis
X Ürünü
B Sirketi (Türkiye)
A Sirketi (Yabanci Ülke)
YTL 100
Iliskili Sirketler Arasindaki Satis
X Ürünü
D Sirketi (Türkiye)
C Sirketi (Yabanci Ülke)
YTL 150

• Sorular
• Satisa konu olan X ürünleri arasinda satis
  fiyatini etkileyebilecek bir farklilik var mi?
• X ürünün tedarikçileri satici firmalara herhangi
  bir indirim ya da satis primi sagliyor mu?

22
Karsilastirilabilir Fiyat Yöntemi (Comparable
Uncontrolled Price Method)

• Örnek 2
• Nakliye ve Sigorta Masrafini Kim Üstleniyor ?

Iliskili Olmayan Sirketler Arasindaki Satis
X Ürünü
B Sirketi (Türkiye)
A Sirketi (Yabanci Ülke)
YTL 150
Nakliye ve sigorta masrafi alici sirket
tarafindan karsilaniyor.
Iliskili Sirketler Arasindaki Satis
X Ürünü
D Sirketi (Türkiye)
C Sirketi (Yabanci Ülke)
YTL 100
Nakliye ve sigorta masrafi satici sirket
tarafindan karsilaniyor.

• Soru
• Nakliye ve sigorta masraflari arasindaki
  farklilik tespit edilebiliyor mu?

23
Karsilastirilabilir Fiyat Yöntemi (Comparable
Uncontrolled Price Method)

• Örnek 3
• Satis Miktarinin Satis Fiyatina Etkisi Var Mi?

Iliskili Olmayan Bir Sirkete Yapilan Satis
X Ürünü
B Sirketi (Türkiye)
A Sirketi (Yabanci Ülke)
500 Ton 100 YTL/Ton
Iliskili Bir Sirkete Yapilan Satis
X Ürünü
D Sirketi (Türkiye)
A Sirketi (Yabanci Ülke)
1.000 Ton 80 YTL/Ton

• Soru
• Satis miktarlari arasindaki fark, satis fiyatini
  etkileyebilecek nitelikte mi?

24
Maliyet Arti Yöntemi (Cost Plus Method)

• Maliyet art yöntemi, fiyatin ilgili mal veya
  hizmet maliyetinin makul bir brüt kar orani kadar
  artirilmasini ifade eder.
• Makul kar orani, kullanilan kaynak ve üstlenilen
  risk ile piyasa kosullari dikkate alinarak tespit
  edilir.

25
Maliyet Arti Yöntemi (Cost Plus Method)

• Tercih edildigi mallar
• Yari mamül
• Müsterek üretim anlasmasina (joint facility
  agreement) konu mallar
• Uzun dönemli alis-satis anlasmasina konu mallar
• Hizmet veya hizmet olarak siniflandirilabilen
  islemler

26
Maliyet Arti Yöntemi (Cost Plus Method)

• Örnek 1
• Maliyete Genel ve Idari Giderler Dahil Ediliyor
  Mu ?

Satici ve Alicinin Bagimli Sirketler Olmasi
X Ürünü
B Sirketi (Türkiye)
Üretici A (A Ülkesi)
5 Kar Marji
Üretici firma genel ve idari giderlerini
isletme gideri olarak kabul ettigi için satilan
malin maliyetine dahil etmiyor.
Alici ve Saticilarin Bagimsiz Sirketler Olmasi
X Ürünü
Üretici X (A Ülkesi)
Muhtelif Alicilar
Üretici Y (A Ülkesi)
Üretici Y (A Ülkesi)
3-5 Kar Marji
Üretici firmalar genel ve idari giderlerini
satilan malin maliyetine dahil ediyorlar.
27
Yeniden Satis Fiyati Yöntemi (Resale Price
Method)

• Yeniden satis yöntemi, uygulanacak fiyatin islem
  konusu mal ve hizmetlerin aralarinda herhangi bir
  sekilde iliski bulunmayan gerçek veya tüzel
  kisilere yeniden satilmasi halinde uygulanacak
  fiyattan , makul bir brüt satis kari düsülerek
  hesaplanmasini ifade eder.
• Brüt satis karinin makul olmasi neyi ifade eder?
  Iliskisiz kisilere satislar var mi? Iliskisiz
  kisilerin benzer faaliyetlerinde satis kari
  bilinebiliyor mu?

28
Yeniden Satis Fiyat Yöntemi (Resale Price Method)

• Tercih edildigi mallar
• Pazarlama faaliyetine konu mallar,
• Dagitimcilarca satilan mallar,

29
Yeniden Satis Fiyat Yöntemi (Resale Price Method)

• Örnek 1
• Dagitimci Sattigi Mallar Için Garanti Veriyor Mu?

Satilan Ürün Dagitimcinin Garantisinde
X Ürünü
Müsteri C
Dagitimci A
Brüt satis kari 20
Satilan Ürün Için Dagitimci Garanti Vermiyor
X Ürünü
Müsteri D
Dagitimci B
Brüt satis kari 15

• Soru
• Dagitimcilarin kar marjini karsilastirabilmek
  için garantinin etkisi dikkate aliniyor mu?

30
Yeniden Satis Fiyati Yöntemi (Resale Price
Method)

• Örnek 2
• Dagitimcilar Pazarlama Faaliyeti Disinda Bir
  Hizmet Veriyor Mu?

- Satici Yalniz Pazarlama Faaliyetinde Bulunan
Iliskili Olmayan Dagitimcilara Satis Yapiyor
Satici A (A Ülkesi)
YTL 120
Dagitimci B (B Ülkesi)
YTL 120
Dagitimci C (C Ülkesi)
- Satici Pazarlama Faaliyeti Disinda da Hizmet
Sunan Bagimli Dagitimciya Satis Yapiyor
YTL 120
Dagitimci B (B Ülkesi)
Satici A (A Ülkesi)

• Soru
• Pazarlama faaliyeti disinda sunulan hizmetin
  (teknik servis gibi) karsilastirilabilirlige
• etkisi var mi?

31
Çokuluslu Sirketlerde Transfer Fiyatlandirmasi
için Kullanilan Yöntemler
  Mal Satislari Grupiçi Hizmet Satislari Lisans Sözlesmeleri Lisans Sözlesmeleri Masraf PaylasimAnlasmalari Finansman Hizmeti Finansman Hizmeti
Karsilastirilabilir Fiyat Yöntemi 30 17 33 Iç - 43 Iç
      21 Dis   14 Dis
Yeniden Satis Fiyati 17 - -   - -  
               
Masraf Dagitim Yöntemleri - 17 -   31 -  
               
Maliyet Arti Yöntemi 26 57 -   50 -  
               
Kar Paylasimi Yöntemi 4 - 8   - 8  
               
Kar Bazli 16 - 12   - 15  
               
Diger Belirtilmeyen 7 8 25   19 21  
               
32
Advance Pricing Arrangements (APA)

• OECD Transfer Fiyatlandirmasi Rehberi
• APAlar, iliskili kisilerle yapilan islemlerde
  belirli bir dönem için kullanilacak transfer
  fiyatinin belirlenmesine yönelik olarak, bir
  takim kriterlerin (yöntem, karsilastirma
  ölçütleri ve gelecekteki olaylara iliskin
  varsayimlar gibi) esas alindigi sözlesmelerdir.
• Bu anlasmalara iliskin süreç, esas olarak
  mükellefler tarafindan baslatilir ve vergi
  idareleri ile müzakereler gerektirir.

33
Advance Pricing Arrangements (APA)

• Kurumlar Vergisi Kanununda, iliskili kisilerle
  yapilan mal veya hizmet alim ya da satiminda
  uygulanacak fiyat veya bedelin tespitine iliskin
  yöntemlerin, mükellefin talebi üzerine Maliye
  Bakanligi ile anlasilarak belirlenebilecegi
  belirtilmistir.
• Bu sekilde belirlenen yöntem, 3 yili asmamak
  üzere anlasmada tespit edilen süre ve sartlar
  dahilinde kesinlik tasir.

34
Transfer Fiyatlandirmasi Düzenlemeleri ve Diger
Vergi Kanunlari

• Transfer fiyatlandirmasi düzenlemeleri sadece
  vergiye tabi olacak kurum kazancinin
  belirlenmesine yöneliktir ve fiyat tespit
  yöntemlerinin diger vergi uygulamalari açisindan
  da geçerli olacagina dair hüküm içermemektedir.
  
• Genel olarak, diger vergi kanunlarimizda da
  emsallerine uygunluk ilkesi benimsenmis, bedelin
  bulunmadigi veya bilinmedigi durumlar ile bedel
  düsüklügünün izah edilemedigi durumlarda emsal
  bedelin matraha esas tutar olarak dikkate
  alinacagi belirtilmistir.
• Diger vergi kanunlarindaki emsal bedel
  uygulamasinin, esas olarak Vergi Usul Kanunu
  hükümleri çerçevesinde yapilmasi gerekmektedir.
  Transfer fiyatlandirmasina iliskin hükümlere göre
  bulunan fark tutarlarin diger vergi kanunlarinin
  uygulanmasi açisindan dogrudan esas alinmasi,
  yasal çerçeve degismedigi sürece mümkün
  görünmemektedir.

35
Ispat Yükümlülügü

• Mükellefler, tespit edilen fiyat ve bedellerin
  hesaplanmasina dayanak teskil eden kayit, cetvel
  ve belgeleri, ispat edici kagitlar olarak
  saklamakla yükümlü tutuluyor.
• Dökümantasyan yükümlülügüne dair Bakanlar
  Kurulunun getirecegi düzenlemeler bekleniyor.

36

Örtülü Olarak Kazanç Dagitiminin
Sonucu

• Transfer fiyatlandirmasi yoluyla örtülü kazanç
  dagitiminin sonucu, kazancin tamamen veya kismen
  dagitilmis kar payi veya dar mükellefler için ana
  merkeze aktarilan tutar olarak degerlendirilmesidi
  r.
• Söz konusu kazanç, ilgili maddedeki sartlarin
  gerçeklestigi hesap döneminin son günü itibariyle
  dagitilmis kar payi veya dar mükellefler için ana
  merkeze aktarilan tutar sayilir.

37

Düzeltme Muhatabi ve Gerekli Olan Sartlar

• Tamamen veya kismen transfer fiyatlandirmasi
  yoluyla örtülü olarak dagitilan kazanç, Gelir ve
  Kurumlar Vergisi Kanunlarinin uygulanmasinda,
  kanun maddesindeki sartlarin gerçeklestigi hesap
  döneminin son günü itibariyle dagitilmis kar payi
  veya dar mükellefler için ana merkeze aktarilan
  tutar sayilir.
• Düzeltme islemi, kazanci dagitan mükellef
  açisindan, kazancin dagitilmis kar payi
  sayilacagindan dolayi kurum kazancinin tespitinde
  kanunen kabul edilmeyen gider olarak dikkate
  alinmak suretiyle kazanci elde eden taraf
  açisindan ise hesap dönemi sonu itibariyle
  istirak kazanci olarak dikkate alinmak suretiyle
  gerçeklesecektir.
• Ancak, Kanunun lafzinda yer alan tarh edilen
  vergilerin kesinlesmis ve ödenmis olmasi
  ifadesinden kastin ne oldugu hususunun Maliye
  Bakanligi tarafindan açikliga kavusturulmasi
  gerekiyor.

38

Stopaj Uygulamasi

• Transfer fiyatlandirmasi yoluyla örtülü olarak
  dagitilan kazancin kar payi olarak
  degerlendirilmesi stopaj uygulamasini da gündeme
  getirmektedir.
• Bu durumda, örtülü olarak kazanç elde eden
  iliskili kisilerin statülerine göre stopaj
  yükümlülügünün olup olmayacagi degisecektir.
• Örnegin, iliskili kisinin tam mükellef kurum
  olmasi durumunda stopaj yapilmayacak, gerçek kisi
  olmasi durumunda ise stopaj hesaplanmasi
  gerekecektir.
• Örtülü olarak dagitilan ve kar payi olarak
  dikkate alinan kazanç net kar payi olarak mi
  kabul edilecek?

39

Yüklenilen KDVnin Indirimi

• Kurumlar Vergisi Kanununun 11 inci maddesi
  hükmüne göre transfer fiyatlandirmasi yoluyla
  örtülü olarak dagitilan kazançlarin kanunen kabul
  edilmeyen gider olarak dikkate alinacagi
  belirtilmistir.
• Bu durumda, KDV Kanunu 30/d maddesi uyarinca,
  örtülü olarak dagitilan kazanca isabet eden
  KDVnin indirimi reddedilecek mi?

40

Vergi Cennetlerinde Faaliyette Bulunan Kimseler
ile Yapilan Islemler

• B.K.nca ilan edilecek ülke ve bölgelerde bulunan
  kisilerden (Türkiyedeki tam mükellef kurumlarin
  bu nitelikli ülkelerde bulunan is yerleri dahil)
  emsaline uygun olmayan fiyatlardan mal almalari
  durumunda, nakden veya hesaben yapilan veya
  tahakkuk ettirilen ödemeler üzerinden 30
  oraninda vergi kesintisi yapmalari gerekiyor.

41
Ana Merkez Masraf Dagitimi

• 5422 Sayili KVKnda, dar mükellef statüsündeki
  kurumlarin ana merkezlerinin veya Türkiye
  disindaki subelerinin gider veya zararlarina
  istirak etmek üzere ayirmis olduklari paylar
  kanunen kabul edilmeyen gider olarak
  degerlendiriliyordu.
• 5520 Sayili Kurumlar Vergisi Kanununda dar
  mükellef kurumlarin Türkiyedeki kurum
  kazançlarinin elde edilmesi ve idamesi ile ilgili
  olan ve emsallere uygunluk ilkesi uyarinca
  belirlenecek dagitim anahtarlarina göre ayrilan
  paylarin vergiye tabi kazancin tespitinde indirim
  olarak dikkate alinabilecegi belirtilmistir.

42
Transfer Fiyatlandirmasina Iliskin Yönetmelik

• Kanun maddesinde transfer fiyatlandirmasi ile
  ilgili usullerin belirlenmesinde Maliye
  Bakanligina yetki verilmektedir.
• Maliye Bakanligi tarafindan yayimlanacak olan bir
  yönetmelik ile transfer fiyatlandirmasi
  uygulamasina iliskin ayrintili açiklamalarin
  yapilmasi beklenmektedir.
• Söz konusu yönetmelikteki açiklamalarin OECD
  Transfer Fiyatlandirmasi Rehberindeki
  açiklamalara paralel olmasi beklenmektedir.

43
Sonsözler

• Transfer fiyatlandirmasi, bugün itibariyle
  dünyada vergi idarelerinin ve firmalarin
  gündemindeki en önemli konulardan biridir.
• Vergi idarelerinin, sinir ötesi islemlerden daha
  fazla vergi tahsilati yapabilmek maksadiyla
  transfer fiyatlandirmasi yöntemlerinin
  uygulamasinda giderek daha agresif bir tutum
  aldiklari görülmektedir.
• Transfer fiyatlandirmasi konusunu iyi idare
  edemeyen ülkeler kendi vergi bazlarini
  koruyamamakta ve zararli vergi rekabetinden daha
  olumsuz etkilenmekte, bunun yani sira vergi
  sistemlerinin yarattigi belirsizlikler nedeniyle
  uluslar arasi sermaye hareketlerinden yeterince
  pay alamamaktadirlar.

44

• Kontrol Edilen Yabanci Kurum Kazançlari

45
Neden Kontrol Edilen Yabanci Kurum (CFC)?

• Düzenlemenin amaci, bazi ülkelerin diger ülkeler
  aleyhine fon ve yatirimlari kendi ülkelerine
  çekmek için vergi erteleme olanagi getiren ve
  zararli vergi rekabetine yol açan
  uygulamalarindan korunmaktir.

46
CFC Düzenlemesi

• Bu düzenleme ile yatirimlarini yurt disinda düsük
  vergi oranli ülkelere istirakler vasitasiyla
  yönlendiren mükelleflerin belli sartlar dâhilinde
  buradan elde ettikleri gelirlerinin Türkiyeye
  aktarilmasi beklenilmeksizin vergilendirilmesi
  saglanmaktadir.

47
Kontrol Edilen Yabanci Kurum CFC Nedir?

• Tam mükellef gerçek kisi veya kurumlarin dogrudan
  veya dolayli olarak ayri ayri ya da birlikte
  sermayesinin, kar payinin veya oy kullanma
  hakkinin en az 50sine sahip olmak suretiyle
  kontrol ettikleri yurt disi istirakler Kontrol
  Edilen Yabanci Kurum (CFC) olarak
  tanimlanmaktadir.

48
CFC Kazancinin Türkiyede Vergilendirilme Sartlari
Tam Mükellef Kurum
Türkiye
TR
Istirak Orani gt 50

• Gayrisafi Hasilat gt 25 pasif karakterli gelir

A

• Efektif Vergi Yükü lt 10

X Ülke

• Yillik Gayrisafi Hasilat gt 100.000 YTL

49
10luk Azami Vergi Yükünün Tespiti
Esas itibariyle vergi yükü su sekilde
hesaplanmalidir. TVY Toplam Vergi Yükü, TV
Gelir Üzerinden Tahakkuk Eden Vergiler, DKK
Dagitilabilir Kurum Kazanci Bu durumda TVY
TV
DKK TV
Efektif vergi yükünün hesabinda, CFCnin kazanci
üzerinden diger ülkelerde ödedigi vergiler
dikkate alinacak mi?
50
Pasif Karakterli Gelir Kavrami

• Faiz, kar payi, kira, lisans ücreti, menkul
  kiymet satis gelirleri gibi gelirler ile,
• Faaliyetler ile orantili sermaye, organizasyon ve
  eleman istihdam etmek suretiyle yürütülenler
  disindaki ticari, zirai ya da serbest meslek
  kazançlari,
• Pasif Karakterli Gelir olarak nitelendirilir.

51
Pasif Karakterli Gelir Kavrami

• Burada dikkate alinmasi gereken pasif ya da
  aktif karakterli gelir, kontrol edilen yabanci
  istirak tarafindan elde edilen gelirlerdir.
• Kontrol edilen yabanci kurumlarin istirak etmis
  olduklari diger alt kurumlarin elde etmis
  olduklari kazançlarin pasif ya da aktif
  karakterli olmasinin uygulama açisindan bir
  etkisi yoktur.

52
Kontrol Unsurunun Tespitinde Istirak Sekilleri

• Asgari 50 kontrol oraninin tespitinde tam
  mükellef gerçek kisi ve kurumlarin,
• Dogrudan veya dolayli olarak,
• Ayri ayri ya da birlikte
• sahip olduklari sermaye paylari veya kar payinin
  veya oy kullanma hakkinin dikkate alinmasi
  gerekmektedir.
• Kontrol unsurunun yüzde 50yi geçip geçmediginin
  belirlenmesinde tam mükellef kurumlarin yani
  sira varsa tam mükellef gerçek kisilerin istirak
  paylari da dikkate alinir. Buna karsin, CFC
  kazancinin vergilendirilmesinde sadece tam
  mükellef kurum nezdinde ve tam mükellef kurumun
  istiraki oranindaki CFC kazanci konsolide edilir.

53
Ayri Ayri Istirak
Tam Mükellef Kurum
Tam Mükellef Gerçek Kisi veya Kurum
Türkiye
TR 2
TR 1
30 Istirak
25 Istirak
Kontrol Edilen Yabanci Kurum
A
X Ülke
Toplam Istirak gt 50
54
Dolayli Istirak
Türkiye
TR
70 Istirak
X Ülke
A
Dolayli Istirak gt 50
80 Istirak
Kontrol Edilen Yabanci Kurum
Y Ülke
B
55
Dolayli Istirak

• Dolayli istirak testi sadece kontrol unsuru olup
  olmadiginin tespiti için mi kullanilacaktir?

TR
Türkiye

• Dolayli istirak kazancinin, dogrudan istirak
  bulunmadigi durumda da vergilendirilmesi mümkün
  mü?

70 Istirak

• Aksi takdirde, kanundaki ..yurt disi istirakin
  kazanci, tam mükellef kurumun kurumlar vergisi
  matrahina hisseleri oraninda dahil edilir
  ifadesi ne sekilde uygulanacak?

A
X Ülke

• Normal sartlarda, Bden Aya, Adan da TRye kar
  dagitimi oldugunda ÇVÖ Anlasmasina istinaden
  Türkiyede istisna uygulandigi durumda, Bnin
  kazancinin bu uygulama kapsaminda TRnin
  kazancina dahil edilip vergilenmesi gerekir mi?

80 Istirak
Y Ülke
Kontrol Edilen Yabanci Kurum
B
56
Istirak Oraninin Yil Içinde Degisiklik Göstermesi
1.1.2006 - 30.6.2006
1.7.2006 - 31.12.2006
TR
TR
60
45
A
A
Kontrol Edilen Yabanci Kurum
Kontrol Edilen Yabanci Kurum
Anin kazancinin, yil içindeki en yüksek istirak
orani olan 60 oranina göre TRde beyan edilmesi
gerekir.
?
En yüksek oran kontrol unsurunun tespitinde
kullanilacak olup, Anin kazancinin sene
sonundaki 45 istirak payina göre TRde beyan
edilmesi gerekir.
?
57
Kazancin Elde Edildigi Tarih

• Kanunda, 1.1.2006 tarihinden itibaren elde
  edilen kazançlara uygulanacagi hüküm altina
  alinmistir.

TR
Elde Etme Tarihi
Türkiyedeki Kurum Tarafindan Matraha Ilave
Edilen Tarih
Matraha Ilave Edilen Kazancin Kaynaginda Elde
Edildigi Tarih
?
A
Kontrol Edilen Yabanci Kurum

• Anin 1.1.2006 tarihinden sonra kendi
  faaliyetine iliskin elde ettigi kazanç ile
  1.1.2006 tarihinden sonra Bden elde ettigi
  temettü kazançlari, TR açisindan 2006 yilinda
  elde edilmis kazanç kabul edilecektir.

B
58
Gayrisafi Kazancin YTL Karsiliginin Tespiti

• Yurt disi istirakin kazancinin, Türkiyedeki
  sirketin hesaplarina dahil edilmesi sirasinda,
  istirakin hesap döneminin son gününde geçerli
  olan T.C. Merkez Bankasi Döviz Alis Kuru dikkate
  alinarak YTLye çevrilmesi gerekmektedir.

59
Kazanç Ibaresi Zarari Içerir mi?

• Uygulamanin amaci düsük vergi oranli ülkelerde
  elde edilen karin Türkiyedeki ortaga
  dagitilmamasi nedeniyle Türkiyede meydana gelen
  vergi kaybinin önlenmesidir.
• Bu nedenle, kontrol edilen yabanci istiraklerin
  zararlarinin Türkiyedeki ortaga aktarilmasi,
  uygulamanin amacina aykiridir.

60
Vergilendirme Dönemi ve Geçici Vergi Uygulamasi

• Yurt disindaki istirakin elde etmis oldugu kazanç
  istirakin hesap döneminin kapandigi ayin son günü
  itibariyle Türkiyedeki tam mükellef kurumun
  kazanci sayilacak ve bu tarih itibariyle
  Türkiyedeki sirketin içinde bulundugu geçici
  vergi döneminin matrahina dâhil edilecektir.

61
Yurt Disinda Ödenen Vergilerin Mahsubu

• Kontrol edilen yurt disi istiraklerin Türkiyede
  vergiye tabi tutulacak karlari vergi öncesi kurum
  kazançlari olacaktir.
• Yurt disinda ödenen vergiler ise 33 üncü madde
  hükmüne göre Türkiyede ödenecek olan kurumlar
  vergisinden (geçici vergiler dahil) mahsup
  edilecektir.

62
Yurt Disinda Ödenen Vergilerin Mahsubu

• Kontrol Edilen yabanci kurumun kendi ülkesi
  disindaki istiraki vasitasiyla elde etmis oldugu
  gelir üzerinden bu istirakin ülkesinde ödenmis
  olan vergiler, Türkiyede ödenecek olan kurumlar
  vergisinden mahsup edilebilir mi?

TR
Türkiye
X Ülkesi
Kontrol Edilen Yabanci Kurum
A

• Kontrol Edilen yabanci kurumun kendi ülkesi
  disinda sube vasitasiyla elde etmis oldugu gelir
  üzerinden ilgili ülkede ödenmis olan vergiler,
  Türkiyede ödenecek olan kurumlar vergisinden
  mahsup edilebilir mi?

Y Ülkesi
B
Istirak
Sube
63
Türkiyede Vergilendirilen KazancinDaha Sonra
Türkiyedeki Ortaga Dagitilmasi

• Türkiyede vergilenmis kazancin yurt disindaki
  istirak tarafindan sonradan dagitilmasi
  durumunda, elde edilen kar paylarinin vergilenmis
  kismi kurumlar vergisine tabi tutulmayacaktir.
• Dagitilan kisim önceden vergilenen kisimdan fazla
  ise sadece asan kisim vergilendirilecektir.

64
ÇVÖ Anlasmalarinin Kontrol Edilen Yabanci Kurum
Uygulamasina Etkisi

• Çifte vergilemeyi önleme anlasmasi olup olmamasi
  kanun uygulamasi açisindan durumu
  degistirmemektedir.
• Ancak, ilgili ülke anlasmasinda temettü gelirleri
  ile ilgili bir istisna söz konusu ise, kontrol
  edilen yabanci kurum uygulamasinda da bu
  istisnanin uygulanmasi gerektigi düsüncesindeyiz.

65
Vergi Cennetlerine Yönelik Uygulamalar
66
Neden Vergi Cennetlerine Yapilan Ödemelerden
Stopaj?
Yapilan düzenleme ile, vergi cenneti olarak
nitelenen ülkelerde yerlesik gerçek veya tüzel
kisilere çesitli adlar altinda yapilacak
ödemelerin, Türkiyedeki vergi matrahlarini
azaltmak amaci ile kullanilmasinin önüne
geçilmesi amaçlanmaktadir.
67
Vergi Cennetlerine Stopaj Uygulamasi

• Bakanlar Kurulunca ilan edilen ülkelerde
  yerlesik olan veya faaliyette bulunan kurumlara
  (tam mükellef kurumlarin bu nitelikteki ülkelerde
  bulunan isyerleri dahil) nakden veya hesaben
  yapilan veya tahakkuk ettirilen her türlü
  ödemeler üzerinden, bu ödemelerin verginin
  konusuna girip girmedigine veya ödeme yapilan
  kurumun mükellef olup olmadigina bakilmaksizin
  30 oraninda vergi kesintisi yapilir.

68
Kendilerine Yapilan Ödemelerden Stopaj Yapilacak
Kurumlar
Tam mükellef kurum
A
Ödeme 30
Ödeme 30
Ödeme 30
Iliskili veya iliskisiz Sirket
Sube
a
B
C
Istirak
Vergi Cenneti A
Vergi Cenneti C
Vergi Cenneti B
69
Her Türlü Ödemeler den Ne Anlasilmali?

• Kanun hükmünde nakden veya hesaben yapilan veya
  tahakkuk ettirilen her türlü ödemelerin, bu
  ödemelerin verginin konusuna girip girmedigine
  veya ödeme yapilan kurumun mükellef olup
  olmadigina bakilmaksizin üzerinden stopaj
  yapilacagi belirtilmesi nedeniyle, istirak kar
  paylari, borç ödemeleri, sermaye gibi ödemelerin
  de tevkifat kapsaminda oldugu yorumu
  yapilabilmektedir.
• Ancak, gerek kanunun uygulama amaci, gerekse de
  kanun gerekçesinde açiklama dikkate alindiginda
  vergiye tabi kazanci asindirmasi söz konusu
  olmayan kar payi, borç ana para geri ödemesi ve
  sermaye tahsisi gibi ödemelerin bu kapsamda
  olmadigi düsüncesindeyiz.

70
Ödemeler Üzerinden Yapilacak Olan Tevkifat Orani

• Kanunda, yukarida belirtilen ödemeler üzerinden
  30 oraninda stopaj yapilacagi hüküm altina
  alinmistir.
• Bakanlar Kuruluna bu orani sifira kadar
  indirmeye veya bir katina (60) kadar artirmaya
  iliskin yetki verilmistir.

71
Bakanlar Kurulunca Stopaj Orani Belirlenecek
Ödemeler

• Emsaline uygun fiyatlarla satin alinan mal ve
  istirak hisseleri,
• Emsaline uygun fiyatlarla deniz ve hava ulastirma
  araçlarinin kiralanmasi için yapilan ödemeler,
• Yapilan isin tamamlanabilmesi bakimindan
  zorunluluk arz eden geçis ücreti, liman ücreti
  gibi ödemeler için Bakanlar Kurulunun ayri stopaj
  orani belirlemesi mümkündür.
• Navlun ödemeleri bu kapsamda degerlendirilecek
  mi?

72
Istisnalar

• Yurt disindaki finans kuruluslarindan temin
  edilen borçlanmalara iliskin ana para, faiz ve
  kar payi ödemeleri,
• Sigorta ve reasürans ödemeleri,
• Stopaja tabi degildir.
• Finans kuruluslarinin tanimi nedir? SPVler
  finans kurumu sayilir mi?

73
Banka ve Araci Kurumlar Tarafindan Menkul Sermaye
Iradi Ödemeleri

• Vergi cennetlerinde bulunan kurumlarin
  Türkiyedeki bankalar ve araci kurumlardan elde
  ettikleri menkul sermaye iratlari için bu madde
  hükmü yerine Gelir Vergisi Kanunu Geçici 67nci
  maddesi dikkate alinacak.

74
Vergi Cennetlerinde Faaliyet Gösteren Kontrol
Edilen Yabanci Kurumlar

• Bu kurumlarin Türkiyedeki beyannameye dahil
  edilen kazanci üzerinden hesaplanan kurumlar
  vergisinden, ödeme aninda yapilan stopajin bu
  kazanca isabet eden kurumlar vergisini asmayan
  kismi mahsup edilebilecek.

75
Vergi Cennetlerinde Faaliyet Gösteren Subelere
Yapilan Ödemeler

• Kanunda, tam mükellef kurumlarin vergi
  cennetlerinde bulunan isyerlerine yapilan
  ödemelerin de tevkifat kapsaminda olacagi
  belirtilmistir.
• Ancak, stopaj tutarinin Türkiyedeki kazançtan
  mahsubundan söz edilmemistir.
• Bu durumda, Subenin karinin konsolide edilmesi
  nedeniyle kurumlar vergisi ödemeler nedeniyle de
  stopaj yapilmasi çifte vergilemeye neden
  olmayacak mi?

76
Uygulamanin Yürürlüge Giris Tarihi

• Söz konusu hüküm 1.1.2006 tarihinden itibaren
  geçerli olmak üzere, 21.6.2006 tarihinde
  yürürlüge girdi. Ancak, kanun maddesinin
  uygulanacagi ülkeler henüz Bakanlar Kurulunca
  ilan edilmedi. Bu nedenle, bu ülkeler ilan
  edilene kadar madde hükmünün uygulanmasi da
  mümkün gözükmüyor.
• 1.1.2006 tarihinden, ilgili ülkelerin
  belirlendigi tarihe kadar yapilmis olan ödemeler
  ne olacak?