DUYU ORGANLARI

1
DUYU ORGANLARI
2
Okuduklarimizin...................................
. 10unu Duyduklarimizin.........................
....... 20sini Gördüklerimizin..................
...............30unu Hem görüp Hem
duyduklarimizin.........................50sini S
öylediklerimizin................................
80nini Davranislarimizla birlikte Söylediklerimiz
in................................ 90nini
HATIRLARIZ
3
ÇEVREMIZI NASIL ALGILIYORUZ?

• Çevremizde olup biten her seyi duyu
  organlarimizin yardimiyla algilariz.
• Duyu organlarimizin her birinin beyinde
  merkezleri vardir.
• Duyu organlari çevreden aldiklari uyarilari duyu
  sinirleri yardimiyla beyindeki ilgili merkeze
  iletirler.Böylece çevremizde olup biten her
  seyden duyu organlarimiz sayesinde haberdar
  oluruz.

4
(No Transcript)
5

• Bes çesit duyu organi vardir.
• Göz
• Kulak
• Burun
• Dil
• Deri

6
(No Transcript)
7
GÖZ ve GÖRME DUYUSU

• Göz görme olayini gerçeklestiren özellesmis bir
  organdir.
• Göz görmeyi saglayan kisimlarla, bunlari koruyan
  kas, göz kapaklari, kirpikler, göz yasi bezleri,
  yag bezleri ile göz yuvarlagini göz çukuruna
  baglayan ve hareketini saglayan kaslardan meydana
  gelmistir.
• Gözün görmeyi saglayan kisimlari duyu hücreleri,
  mercek, ve uyarilari beyne ileten sinirlerdir.

8
(No Transcript)
9
(No Transcript)
10
GÖZÜN KISIMLARI

• Göz distan içe dogru
• Sert tabaka,
• Damar tabaka,
• Ag tabaka olmak üzere üç ana tabakadan olusmustur.

11
(No Transcript)
12
(No Transcript)
13
SERT TABAKA

• Göz yuvarlagini en distan saran beyaz renkli
  koruyucu tabakadir. Içteki dokulari korur. Göz
  yuvarlagina dayaniklilik kazandirir.
• Sert tabaka göz yuvarlaginin ön kisminda
  incelerek saydam bir yapi kazanir. Isigi kiran bu
  saydam tabakaya kornea denir.
• Sert tabaka kan damari içermez. Beslenmesi
  hücreler arasinda akan sivi ile olur.

14
DAMAR TABAKA

• Kan damari bakimindan zengindir. Sert tabakanin
  altinda yer alir. Gözü besleyen tabakadir. Göz
  bebegi, ve iris bu tabakada bulunur.
• Damar tabaka mercegin ön kismina dogru uzar ve
  irisi olusturur. Irisin tam ortasinda bir delik
  bulunur. Bu delige göz bebegi denir. Göz bebegi
  isigin göze girdigi yerdir. Iris düz kaslardan
  yapilmis olup, tasidigi renk pigmentlerine göre
  kahverengi, mavi, yesil olabilir. Iristeki kaslar
  kasilip gevseyerek göze giren isigin miktarini
  ayarlar.

15
(No Transcript)
16
AG TABAKA (RETINA)

• Göz küresinin en iç tabakasidir. Çok sayida görme
  hücresi içerir. Göz mercegi ve sari leke bu
  tabakada bulunur. Retinanin arka kisminda,
  mercegin tam karsisinda net görüntünün olustugu
  yere san leke denir.
• Göz Mercegi Göz bebeginin arkasinda yer alir.
  0ldukça elastik ince kenarli bir mercektir.
• Göz mercegi bakilan cismin uzakligi ve
  yakinligina göre incelip kalinlasir.Uzaktaki ve
  yakindaki cisimleri net görebilmek için göz
  merceginin kalinliginin ayarlanmasina göz uyumu
  denir.

17
(No Transcript)
18
AG TABAKA (RETINA)

• Sari lekede iki tip görme hücresi bulunur. Bunlar
  cismin rengini algilayan hücreler ve cismin
  seklini algilayan hücrelerdir. Cismin seklini
  algilayan hücreler dista, rengini algilayan
  hücrelerde içte bulunur. Bu nedenle önce cismin
  seklini sonra rengini algilariz. Gözdeki üç
  tabakayi delip göz küresinin arka kismindan
  disari çikan sinir demetine optik sinir denir.
  Optik sinirlerin gözden çiktiklari bölgeye de kör
  nokta denilir. Kör noktada görüntü olusmaz.

19
(No Transcript)
20
(No Transcript)
21
AG TABAKA (RETINA)

• Aydinlikta cisimlerin renklerini ve ayrintilarini
  algilayan koni hücreleri ile az isikta siyah ve
  beyaz renkleri algilayan çomak hücreler ag
  tabakada bulunur.
• Sari benekte koni hücreler çok oldugundan görüntü
  nettir.

22
GÖRME OLAYI

• Göze gelen isinlar korneadan kirilarak geçer. Göz
  bebeginden göze girer. Göz merceginde kirilarak
  retina üzerine düser. Retinada sari leke üzerinde
  ters olarak görüntü olusur. Gözden çikip beyne
  giden görme sinirleri sari lekede olusan ters
  görüntüyü uyartilar halinde, beyindeki görme
  merkezine ileterek düz ve tek görüntünün
  olusmasina yardimci olurlar.

23
GÖRME OLAYI

• Cisimden gelen isik isini?kornea?Göz bebegi?Göz
  mercegi?Camsi cisim? Sari leke?Görme
  sinirleri?Beyindeki Görme merkezi
• Gözde isigi kirarak sari leke üzerine düsüren
  yapilar kornea, göz mercegi, ve camsi cisimdir.

24
(No Transcript)
25
(No Transcript)
26
(No Transcript)
27
(No Transcript)
28
(No Transcript)
29
(No Transcript)
30
(No Transcript)
31
GÖZ KUSURLARI

• Göz kusurlari dogustan olabilecegi gibi sonradan
  da kazanilabilir. Dogustan olan göz kusurlari
  renk körlügü ve sasiliktir.
• Sonradan kazanilan göz kusurlarinda görüntü sari
  lekenin üzerine düsmez. Bu yüzden de görüntü net
  degildir.

32
MIYOP (uzagi net görememe)

• Göz küresinin optik eksen dogrultusunda
  uzamasiyla veya göz merceginin fazla kirici
  olmasiyla meydana gelen bir kusurdur.
• Görüntü sari lekenin önünde olusur.
• Kalin kenarli mercekle düzeltilir.

33
HIPERMETROP (yakini net görememe)

• Göz küresinin optik eksene dik olarak
  siskinlesmesiyle veya mercegin az kirici
  olmasiyla olusan göz kusurudur. 
• Görüntü sari lekenin arkasinda olusur.
• Ince kenarli mercekle düzeltilir.

34
Astigmat (Bulanik görme)

• Saydam tabaka veya mercek yüzeyinin kavislenmesi
  ile olusan göz kusurudur. Retina üzerinde bir kaç
  noktada birden görüntü olusur. Cisimler bulanik
  görülür.
• Görüntüyü netlestirmek için özel yapilmis
  silindirik mercek kullanilir.
• Yaslilarda yakini görememe hastaligidir.

35
PRESBITLIK

• Yaslilarda yakini görememe hastaligidir.
• Saydam tabakanin küreselliginin bozulmasi ile
  olusur.
• Silindirik mercekle düzeltilir.

36
RENK KÖRLÜGÜ

• Bazi renkleri ayirt edememe durumudur. Kalitsal
  bir hastaliktir. Genelde renk körleri kirmizi ve
  yesil rengi ayirt edemez.

37
RENK KÖRLÜGÜ TESTI

• Sol taraftaki X baslangiç noktasindan
  parmaginizla turuncu noktalari takip ederek sag
  yandaki X noktasina ulasmaya çalisin.
• Eger hedefe degil de baska bir yere ulasiyorsaniz
  ve ya yolunuz kaybediyorsaniz  hemen bir göz
  hekimine bas vurunuz, mesafenin önemi yoktur.

38
(No Transcript)
39
(No Transcript)
40
(No Transcript)
41
(No Transcript)
42
(No Transcript)
43
(No Transcript)
44
(No Transcript)
45
SASILIK

• Göz yuvarlagini hareket ettiren kaslarin
  normalden uzun ya da kisa olmasindan kaynaklanir.
  Ameliyatla düzeltilebilir

46
KATARAKT

• Mercegin saydamligini yitirmesiyle olusur.
  Ameliyatla düzeltilir.

47
KULAK ve ISITME DUYUSU

• Kulak, isitme organidir. Basin iki yaninda yer
  almalari sesin yönünü bulmamizi saglar. Kulagin
  görünen kismi, kulak kepçesi adini alir.
• Kulagin çok önemli iki görevi vardir.
• 1. isitmeyi saglamak.
• 2. Yarim daire kanallari ile vücut hareketlerinde
  dengeyi saglamak.

48
(No Transcript)
49
(No Transcript)
50

• Dis kulak Kulak kepçesi, kulak yolu ve kulak
  zarindan olusur. Görevi topladigi ses
  dalgalarini titresimlere çevirip orta kulaga
  iletmektir.Kulak kepçesi ses dalgalarini toplar.
• Kulak yolundaki salgi hücreleri koyu sari renkte
  bir sivi salarlar. Bu sivi kulak zarini
  yumusatirken ayni zamanda kulak yoluna gelen
  tozlarla birleserek kulak kirini olusturur.
• Kulak zari gelen ses dalgalarini titresimlere
  dönüstürür

51
(No Transcript)
52
ORTA KULAK

• Distan kulak zari ile, içten oval pencere ile
  kapatilmistir. Çekiç, örs, üzengi kemikleri ile
  kulak zarina gelen ses titresimlerini oval
  pencereye ulastirir. Bu üç kemige kemik köprü adi
  verilir. Görevi, ses titresimlerini
  kuvvetlendirerek dis kulaktan iç kulaga
  tasimaktir.
• Orta kulak östaki borusu ile yutaga baglidir.
  Östaki borusu kulak zarinin iki tarafindaki
  basincin dengelenmesini saglar.

53
(No Transcript)
54
IÇ KULAK

• Yarim daire kanallari, daliz ve salyangozdan
  olusur.
• Yarim daire kanallari, içindeki sivi ve
  algilayici hücrelerle vücut pozisyonunu algilar.
  Aldigi uyarilari beyincige ileterek vücudun
  dengesini saglar.
• Daliz, oval pencereden gelen ses dalgalarini
  salyangoza iletir.
• Salyangozda isitme sinirleri vardir.

55
(No Transcript)
56
KULAK ZARI
57
ISITME OLAYI

• Kulak kepçesiyle toplanan ses dalgalari kulak
  yolundan kulak zarina gelir ve kulak zarini
  titrestirir. Zarin titresimleri kulak
  kemikçikleri tarafindan kuvvetlendirilip oval
  pencereye iletilir.
• Oval penceredeki ses titresimleri daliz içindeki
  sivi ile salyangozdaki siviya geçer.
• Ses titresimleri salyangozdaki sividan isitme
  duyu hücrelerine oradan da sinirlere
  aktarilirlar.
• Sinirler tarafindan alinan ses beyne iletilir ve
  isitme saglanmis olur.

58
ISITME OLAYI

• Isitme Yolu Kulak kepçesi ?Kulak yolu ?Kulak
  zari?Örs, çekiç,Üzengi?Oval pencere? Daliz
  ?Salyangoz?Isitme sinirleri?Beyindeki isitme
  merkezi
• Kulak Sagligi
• Östaki borusu ile agizdan ve burundan giren
  mikroplar orta kulak iltihabi denen tehlikeli bir
  hastaliga yol açar. Kulakta çinlama, ugultu ve
  agri olusturur. Kulak zarinin delinmesine yol
  açar.

59
(No Transcript)
60
DERI

• Deri vücudumuzu distan örter.Yapisinda ter
  bezleri killar, kan damarlari, sinir uçlari, yag
  bezleri vardir.
• Bu yapilar deride birçok degisik görevler
  yapilmasini saglar.
• Deri iki tabakadan olusur.

61
(No Transcript)
62
(No Transcript)
63
ÜST DERI (Epidermis)

• Üst kisminda ölü hücrelerden olusan KORUN
  tabakasi,
• Onun altinda canli hücrelerden olusan ve deriye
  rengini veren MALPIGI tabakasi bulunur.
• Malpigi tabakasi deriye renk veren MELANIN
  pigmentlerini içerir.

64
ALT DERI (dermis)

• Burada kilcal damarlar, kil kökleri, yag ve ter
  bezleri ve kil kaslari vardir.
• Ayrica alt deride bulunan sinir uçlari ile soguk,
  sicak, dokunma, agri, basinç gibi duyular
  algilanarak beyne iletilir.

65
(No Transcript)
66
DERININ GÖREVLERI

• Vücudu dis etkilere karsi koruma, su kaybini
  önleme ve mikroplarin vücuda girmesini önleme
• Dokunma, aci ve isiyi algilayarak beyne ulastirma
  
• Terleme ile zehirli maddelerin bir kismini
  vücuttan atma
• Solunum yapma (gaz alisverisi)
• Vücut sicakliginin ayarlanmasina yardimci olma

67
(No Transcript)
68
(No Transcript)
69
(No Transcript)
70
(No Transcript)
71
(No Transcript)
72
(No Transcript)
73
(No Transcript)
74
DERININ SAGLIGI

• Deri sagligini korumak için ezilme, kesilme ve
  yanmalardan korumak gerekir.
• Derinin üstündeki kir ve ölü hücrelerin sik sik
  yikanma ile uzaklastirilmasi gerekir. Temiz
  deride mikroplar üreyemez.

75
SORU 1

• Iç Kulakta
• I.Çekiç  
• II. Örs
• III. Üzengi
• IV. Salyangoz
• hangileri bulunur?
• A) Yalniz l
• B) Yalniz IV
• C) II - III
• D) I-II

76
SORU2

• I. Görüntü retinanin arkasina düser.
• II. Yakini iyi göremez.
• III. Ince kenarli mercekle düzeltilir.
• Özellikleri verilen göz kusuru
• asagidakilerden hangisidir?
• A) Astigmat B) Hipermetrop
• C) Miyop D) Renkkörlügü

77
SORU3

• Asagidakilerden hangisi alt derinin yapisinda
  bulunmaz?
• A) Ter bezi
• B) Yag bezi
• C) Duyu sinirleri
• D) Renk maddeleri

78
SORU4

• Isik uyartilari gözde hangi yolu izleyerek beyne
  gelir?
• A) Göz mercegi ? Sari benek?Görme sinirleri
• B) Kör nokta?Sari benek?Görme sinirleri
• C) Sari benek?Göz mercegi?Kör nokta
• D) Göz mercegi?Kör nokta?Görme sinirleri

79
SORU5

• Kulagimizin yapisinda oldugu halde isitme-de
  etkili olmayan yapi hangisidir?
• A) Yarim daire kanalari
• B) Salyangoz
• C) Örs ve üzengi kemikleri
• D) Kulak zari

80
SORU6

• Kulagimizin hangi kismi, oval pencere yoluyla
  gelen ses dalgalarini salyangoza iletir?
  (1992-FL)
•  
• A) Yarim daire kanallari
• B) Östaki borusu
• C) Üzengi
• D) Daliz
•  

81
SORU7

• Asagidakilerden hangisi kulakta bulunan kemik
  dolambacin kisimlarindan degildir? (1994-FL)
•  
• A) Yarim daire kanallari
• B) Salyangoz
• C) Daliz
• D) Örs

82
SORU8

• I.Göz ekseninin normalden uzun olmasi
• II.Göz merceginin kirma indisinin büyük olmasi
• III.Göz mercegi yüzeyinin pürüzlü olmasi
• (1995-FL/AÖL)
• Yukaridakilerden hangileri miyopluga sebep olur?
•  
• A) Yalniz I
• B) Yalniz II
• C) I II
• D) II III

83
SORU9

• Asagidakilerden hangilerinin meydana
  getirdigi rahatsizlik
  giderilebilir?(1996-FL/AÖL)
•  
• I.Kulak zarindaki yirtilmanin
• II.Ortakulaktaki kemiklerin birbirine
  kaynamasinin
• III.Isitme sinirlerinin görev yapmamasinin
•  
• A) Yalniz I
• B) I II
• C) II III
• D) I II III

84
SORU10

• Asagidaki durumlardan hangisi sagirlik meydana
  getirir? (1997-FL/AÖL)
•  
• A) Kulak zarinin yirtilmasi
• B)Kulak kepçesinin kopmasi
• C)Yarim daire kanallarinin görev yapamamasi
• D)Isitme sinirlerinin fonksiyonunu yitirmesi

85
SORU11

• Asagidakilerden hangisi orta kulakta yer alir?
  (1995-DPY)
•  
• A) Yarim daire kanallari
• B) Üzengi
• C) Isitme sinirleri
• D) Salyangoz

86
SORU12

• Cisimler hangi özelliklerinden dolayi
  görülebilirler?
• (1997-DPY)
• I.Kendiliginden isik yayma
• II.Isigi yansitabilme
• III.Isigi sogurabilme
•  
• A) Yalniz II
• B) I II
• C) I III
• D) II III

87
SORU13

• Asagidakilerden hangisi isinlarin göz
  bebeginde toplanmasini saglar? (1997-DPY)
•  
• A) Saydam tabaka
• B) Göz mercegi
• C) Kör nokta
• D) Iris

88
SORU14

• Asagidakilerden hangisi, göz yuvarlagini hareket
  ettiren kaslarin normalden uzun veya kisa olmasi
  sonucu meydana gelir? (1999-DPY)
• A) Astigmatlik
• B) Sasilik
• C) Presbitlik
• D) Miyopluk

89
SORU15

• I.Iris
• II.Kornea
• III.Sari benek
• IV.Kör nokta
•  
• Yukaridakilerden hangileri gözün ag tabakasinda
  bulunur?(1999-DPY)
•  
• A) I II
• B) I III
• C) II IV
• D) III IV

90
SORU16

• Kulagin dengemizi saglamada görevli kismi
  asagidakilerden hangisidir? (1990-ATEML)
•  
• A) Salyangoz
• B) Kemik köprü
• C) Yarim daire kanallari
• D) Kulak zari

91
SORU17

• Östaki borusu hangisinde verilenlerle
  baglantilidir? (1995-ATEML)
•  
• A) Yutak Iç kulak
• B) Orta kulak Yutak
• C) Dis kulak Orta kulak
• D) Salyangoz Yarim daire kanallari

92
SORU18

• Asagidakilerden hangisine kornea adi verilir?
  (1997-ATML)
•  
• A) Damar tabaka
• B) Saydam tabaka
• C)Sert tabaka
• D) Ag tabaka

93
SORU19

• Asagidakilerden hangisi derimizin
  görevlerinden degildir? (1998-ML)
•  
• A) Basinç ve sicaklik duyularini almak
• B)Beynin verdigi emirleri kaslara iletmek
• C)Vücut sicakliginin ayarlanmasinda rol
  oynamak
• D)Solunuma yardimci olmak

94
SORU20

• Bütün duyu organlarinin merkezleri nerede
  bulunur?
•  
• A) Beyinde
• B) Omurilik soganinda
• C) Her organin kendinde
• D)Beyincikte

95
SORU21

• Asagidakilerden hangisi duyu organi degildir?
•  
• A) Göz
• B) Böbrek
• C)Deri
• D)Burun

96
SORU22

• Asagidakilerden hangisi göz mercegi ile saydam
  tabakanin ortak özelligidir?
•  
• A) Gözü dis etkilerden korumak
• B) Göze giren isik miktarini ayarlamak
• C)Göze gelen isigi kirmak
• D)Odak uzakligini ayarlayarak, göz uyumunu
  saglamak

97
SORU23

• Asagidakilerden hangisi alt deride bulunmaz?
•  
• A) Derimize rengini veren renk tanecikler
• B) Kil kökleri
• C)Serbest sinir uçlari
• D)Duyu cisimcikleri

98
SORU24

• Dilimizin ucunu kurutma kâgidi ile kurulayarak
  seker
• sürdügümüzde tadini alamayiz.
•  
• Yukaridaki deney asagidakilerden hangisini
  anlamak
• için yapilmistir?
•  
• A) Dilimizin tat alma organi oldugunu anlama
• B) Dilimizin konusmayi nasil sagladigi
• C) Dilimizin ancak suda çözünen maddelerin tadini
  alabildigini anlama
• D)Dilimizin sindirimdeki rolünü anlama

99
SORU25

• Nezle oldugumuzda, besinlerin tadini da alamayiz.
•  
• Yukaridaki bilgiye dayanarak asagidaki
  sonuçlardan
• hangisine ulasilabilir?
• A) Koku duyusu ile tat duyusunun birbiriyle
  baglantisi yoktur.
• B) Koku ve tat duyulari birbiriyle baglantili
  çalisir.
• C) Nezle mikrobik bir hastaliktir
• D) Nezle olan kisinin duyu organlari iyi çalismaz

100
SORU26

• Karanliktan birden aydinliga çiktigimizda, ya
  da aydinliktan az isikli ortama girdigimizde
  cisimleri bir süre seçemeyiz.
• Yukarida verilen gözlem, asagidaki göz
  kisimlarinin hangisinin çalismasi ile ilgilidir?
•  
• A) Iris
• B) Sari leke
• C)Göz mercegi
• D)Saydam tabaka
•  

101
SORU27

• Elimizi soguk sudan çikarip, ilik suya
  soktugumuzda
• suyu sicak olarak algilariz. Ayni sekilde
  sicak sudan çikarip ilik suya
  soktugumuzda bu defa soguk
• olarak algilariz. Bu durumun asagidaki
  özelliklerden
• hangisi ile açiklanabilir?
•  
• A) Bazi duyu organlarimiz çabuk yorulur
• B) Bazi duyu organlarimiz digerlerinden daha
  genis yüzeylidir.
• C) Duyu organlarimizi uyaran etkenler
  birbirinden farklidir
• D) Duyu organlarimiz aldigi uyartiyi sinirlerle
  beyne iletir

102
SORU28

• Gözümüzün ag tabakasinda kör nokta bulunmasina
  ragmen, belirli bir noktaya bakan normal bir
  insanin görme alani içindeki her seyi görmesini
  saglayan nedir?
•  
• A) Göz merceginin uyum yapmasi
• B) Iki gözün birlikte kullanilmasi
• C) Göz bebeginin büyüyüp küçülebilmesi
• D) Cisimlere dikkatli bakilmasi

103
SORU29

• Kulagin dengeyle ilgili kismi asagidakilerden
  hangisidir?
•  
• A) Korti organi
• B) Daliz
• C) Yarim daire kanallari
• D) Kemik köprü

104
SORU30

• Bogaz enfeksiyonu görülen kisilerde, ayni
  zamanda ortakulak iltihabinin da yaygin görülmesi
  asagidakilerden hangisi ile açiklanabilir?
•  
• A) Orta kulak ile yutagin östaki borusu ile
  birbirine baglantili olmasi
• B) Enfeksiyona mikroplarin yol açmasi
• C) Önce enfeksiyonun kulakta baslayip, sonra
  yutaga geçmesi
• D)Kisinin sagligina dikkat etmemesi