METHODIEK VLINDERSLAG

1
METHODIEK VLINDERSLAG

• Beginsituatie waarbij de kinderen
• geen angst meer hebben in het water
• zowel in ruglig als voorlig kunnen drijven
• de aquatische ademhaling (ritmisch inademen
  boven het wateroppervlakte, uitblazen in het
  water) beheersen
• zich zowel in ruglig als in voorlig kunnen
  afduwen van de muur en steeds vanuit drijvende
  positie kunnen rechtstaan.

2
METHODIEK VLINDERSLAG

• Methodische stappen
• de kinderen moeten de oefeningen steeds correct
  en zonder teveel inspanning kunnen uitvoeren.
  De correcte uitvoering primeert op de afgelegde
  afstand.
• tijdens een les een bepaalde oefenvorm niet te
  lang aanhouden. Wel deze oefenvorm blijven
  herhalen tijdens de opeenvolgende lessen. Totdat
  de doelstellingen bereikt zijn.
• nieuwe oefenstof aanbieden bij de aanvang van de
  les. Verder inoefenen van reeds gekende
  oefenvormen in het 2de deel van de les.
  (Kinderen zijn beter geconcentreerd bij de
  aanvang van de les).
• in een les kunnen verschillende zwemslagen en
  zwemvaardigheden aan bod komen (voorbeeld
  oefenvorm rugslag, oefenvorm vrije slag, springen
  in het water).
• het is belangrijk dat de L. zich zeker in de
  beginfase met de kinderen in het water bevindt.
  Dit zowel uit pedagogische en veiligheidsoverwegin
  gen.

3
METHODIEK VLINDERSLAG
Opmerking goed vlinderslag zwemmen vereist meer
krachtinzet op bepaalde momenten van het
bewegingsverloop dan de andere drie zwemslagen.
Tevens dient het kind lenig te zijn in de
schoudergordel en reeds grondig de drie andere
zwemslagen te beheersen, hoewel voorbereidende
oefeningen (cfr. oefeningen vlinderslag) best
vroeg kunnen aangeboden worden. Dikwijls stellen
we ook vast dat men bij het aanleren van
vlinderslag een zekere schrik heeft omdat
vlinderslag (ten onrechte?) beschouwd wordt als
een zware slag. Dat dit ten onrechte is kan
duidelijk zijn doordat veel jonge zwemmers al op
jeugdige leeftijd een goede vlinderslag zwemmen
die gebaseerd is op efficiënte techniek dewelke
het gebrek aan kracht op jonge leeftijd kan
compenseren. Je kan niet ontkennen dat in de
vlinderslag na de stuwende fase van de armen
onder water deze gelijktijdig als het ware
zonder steun naar voor gebracht worden tijdens
de contra hetgeen zeker niet eenvoudig is. Hier
ligt evenwel een taak voor de zwemonderwijzer om
het kind te wijzen op het feit dat het belangrijk
is de technische aspecten van het vlinderslag
zwemmen onder de knie te krijgen, meer nog dan
het gebruik van kracht in deze stijl. Op die
manier zal ook het aanleren en vervolmaken van
vlinderslag een uitdaging zijn voor jonge
zwemmers
4
METHODIEK VLINDERSLAG

• Hoe beginnen?
•  
• begin het aanleren van de vinderslag met een
  demonstratie van de beweging op het droge. Geef
  hierbij de belangrijke punten aan waarop het kind
  moet letten bij de uitvoering ervan. Je kan ook
  best een voorbeeldzwemmer nemen waarvan je weet
  dat hij de slag technisch goed zwemt en deze de
  beweging laten voorzwemmen, ondertussen kan je
  dan de nodige informatie geven aan de kinderen
  die van op de kant de beweging zien. Maak hierbij
  (indien mogelijk) tevens gebruik van beeldspraak
  die de kinderen verstaan, probeer in ieder geval
  de uitleg bondig en duidelijk te geven.
•  
• wat betreft het gebruik van zwemvliezen dient men
  op te letten ingeval van het gebruik van lange
  vliezen. Ervaring heeft geleerd dat dit leidt tot
  blijven hangen bij het inslaan van de handen
  van de armen doordat de benen het ritme niet
  kunnen volgen ten gevolge van de lange vliezen

5
METHODIEK VLINDERSLAG

• Beschrijf de belangrijke punten in beweging
• van het lichaam als licht golvend met fixatie
  van hoofd-schouders dewelke op- en neergaan
• van de benen als de staart van een dolfijn die
  op- en neerklopt
• van het uitduwen als ver naar achter (voorbij
  heupen) met uitkomen van de pinken eerst
• van het inslaan handen vooraan als met de
  handpalmen neerwaarts gericht en op
  schouderbreedte (opgelet inslaan is niet op het
  water slaan pletsen)
• van het ademen als dat dit begint bij het einde
  van de stuwende fase van de armen en eindigt
  voordat de handen inslaan (de kin gaat enkel
  hierbij omhoog)
• Opmerking
• leg niet teveel de nadruk op het moment van de
  beenslag, vraag enkel om tweemaal te kloppen op
  een armbeweging. Indien het kind goed golft
  zullen de beenslagen dikwijls spontaan juist
  zijn.
• laat na deze fase van uitleg-beschrijving de
  kinderen eerst zelf eens proberen om vlinderslag
  te zwemmen (best in de breedte) en observeer!

6
METHODIEK VLINDERSLAG

• Aanleren vlinderslag benen
•  
• Opmerking
• om de beenslag en de ontwikkelde stuwing ervan
  door het kind goed te laten aanvoelen mogen de
  beenslagoefeningen daar waar mogelijk anders dan
  enkel in buiklig uitgevoerd worden (benen zijlig
  ruglig etc.)
• ook het laten oefenen van de beenbeweging
  vlinderslag onder water is zeer nuttig, het geeft
  aan het kind een goed gevoel van stuwing en
  leunt, goed uitgevoerd, nauw aan bij de dolfijn
  zwemwijze. Let bij het aanleren er ook op dat je
  niet te lang alleen de benen inoefent. Van zodra
  je merkt dat de beenslag begint te vlotten tracht
  je de globale vlinderslagbeweging met de
  armbeweging in te bouwen.

7
METHODIEK VLINDERSLAG

• STAP 1
• ? vlinderslag benen laten uitvoeren aan de rand
  van het bad (ev. ook in klein bad, zitten op
  trapje)
• ? uitvoering het kind zit op de badrand,
  onderbenen gebogen in het water gelijktijdig
  benen naar het wateroppervlak kloppen .
• methodische wenken
• vraag aan het kind om met de tenen naar boven te
  shotten (zie ook benen rug)
• laat het kind goed de waterdruk aanvoelen op de
  bovenzijde van de voet bij het omhoog kloppen van
  de voeten
• let op het overstrekken van de voet bij het
  omhoog kloppen  

8
METHODIEK VLINDERSLAG

• STAP 2
• ? vlinderslag beenbeweging laten uitvoeren met
  steun aan badrand (goot rail trapje)
• uitvoering
• het kind steunt met de handen en voert de
  vlinderslag beenbeweging uit met aangezicht in
  het water, bij ademnood stoppen
• je kan op die manier een aantal kinderen naast
  mekaar laten oefenen waarbij je van kind naar
  kind gaat om te helpen/ corrigeren
• methodische wenken

9
METHODIEK VLINDERSLAG

• STAP 2 (vervolg)
• methodische wenken
• bij het begin van de beenbeweging leg je best de
  nadruk op het naar beneden kloppen van de
  (overstrekte) voeten, dus een beenslag die naar
  de diepte gaat zonder dat het bekken mag afzakken
  of enkel het bekken de beweging mag sturen (goede
  beenslag vertrekt vanuit het sternumpunt, dus
  geen op en neer gewiebel van de heupen)
• de beide benen kloppen gelijktijdig en even hard
  naar beneden (alle beenslagen even hard en even
  diep)
• het lichaam blijft vlak golven (dus bekken niet
  te diep laten zakken tijdens de beenslagen)
• de diepte van de beenslag is enigszins
  individueel bepaald, maar dient zich te situeren
  tussen 40cm 50cm onder water als diepste punt
• let er op dat de beenslag onder water gebeurt en
  dat de voeten bij de opwaartse beweging niet te
  hoog uit het water komen
• de benen moeten onder water blijven tijdens de
  beenbeweging, een goede beenslag wordt naar onder
  (in de diepte) gegeven en niet aan of op het
  wateroppervlak

10
METHODIEK VLINDERSLAG

• STAP 3 ( Persoonlijk geen voorstander om gebruik
  te maken van drijfhulp )
• ? vlinderslag beenbeweging laten uitvoeren met
  drijfhulp (i.c. zwemplank of pull-buoy)
• uitvoering het kind heeft een drijfhulp (plankje
  of pull-buoy, achteraan vastnemen) en voert de
  beenbeweging uit (afstand opdrijven), bij
  ademnood stoppen
• methodische wenken
• al de vorige punten blijven de nodige aandacht
  verdienen
• lichaam is goed gestrekt en gestroomlijnd
  (opletten voor te diep afzakken van het lichaam)
• laat het ritme van de beenslag variëren, dit zal
  zorgen voor een verschil in diepte van de
  beenslag. Zoek op die manier naar de beste diepte
  van de beenslag
• in geval dat je ziet dat de golfbeweging teveel
  vanuit de heupen komt, kan je ook door variatie
  van het ritme van de beenslag deze fout trachten
  te corrigeren

11
METHODIEK VLINDERSLAG

• STAP 4
• ? idem vorige oefening maar met ademen
• uitvoering idem maar met ademen vraag het kind
  na twee beenslagen te ademen (kin heffen) en
  daarna aangezicht terug in het water gevolgd door
  twee beenslagen (uitblazen!), afstand opdrijven
• methodische wenken
• alle vorige punten
• let op bij het ademen dat de schouders en het
  hoofd worden omhoog gebracht, gevolgd door een
  opwaarts heffen van het aangezicht om te komen
  ademen (mond juist boven water) en daarna
  onmiddellijk knikken (tot neutraal) van het hoofd
• blijf aandacht geven aan het correct vasthouden
  van de plank (achteraan de plank, handen elk
  langs een zijde)

12
METHODIEK VLINDERSLAG

• STAP 5
• ? zonder hulp met gestrekt lichaam afstoten en
  vanuit glijden met beenslagen vorderen (zonder
  ademen)
• ? uitvoering idem maar met ademen vraag het
  kind na twee beenslagen te ademen (kin heffen) en
  daarna aangezicht terug in het water gevolgd door
  twee beenslagen (uitblazen!), afstand opdrijven
• methodische wenken
• let op een goede pijlfase bij afstoot (handen
  aaneengesloten)
• goede pijlfase zorgt voor een vlakke
  lichaamspositie in het water met weinig weerstand
  tijdens het glijden
• let op uitblazen onder water tijdens de
  uitvoering
• eens de eerste beenbeweging begonnen gaan de
  handen van mekaar en zijn de armen gestrekt op
  schouderbreedte
• oren worden tussen de armen geklemd
• oriëntatie aangezicht onder water bodemwaarts,
  lichtjes voorwaarts gericht

13
METHODIEK VLINDERSLAG

• STAP 6
• ? zonder hulp met gestrekt lichaam afstoten en
  van uit glijden enkel met benen overzwemmen (met
  ademen)
• ? uitvoering het kind staat in het water en
  stoot af van de muur. Vanuit goede pijlfase enkel
  met benen overzwemmen (begin mogelijk in de
  breedte van het bad)
• methodische wenken blijf op de voorgaande punten
  letten

14
METHODIEK VLINDERSLAG

• STAP 7
• ? afstoten op de rug en enkel vlinderslag benen
  zwemmen (eerst armen naast lichaam, later armen
  opwaarts
• ? uitvoering het kind stoot af van de muur in
  rugligging aan het wateroppervlak en vordert met
  vlinderslag benen
• methodische wenken
• blijf op de voorgaande punten letten
• blijf werken op verdere efficiëntie van de
  beenslag

15
METHODIEK VLINDERSLAG

• STAP 8
• ? afstoten op de buik, armen naast het lichaam
  houden en vorderen met vlinderslag benen (met
  ademen)
• ? uitvoering het kind stoot af van de muur in
  buikligging en vordert aan het wateroppervlak met
  vlinderslag
• methodische wenken
• blijf aandacht hebben voor de voorgaande punten
• heel goede oefening voor het ademen in te oefenen
  (heffen schouders hoofd, daarna opwaarts heffen
  aangezicht, ademenen, daarna knikken naar
  neutrale positie)
• het heffen van de schouders dient in feite om de
  latere contra van de armen te vergemakkelijken,
  het ademen zelf wordt ingezet door actief
  voor-opwaarts heffen van het hoofd!
• werken op ondulatie (golven) vanuit sternumpunt
  (en niet vanuit heup)

16
METHODIEK VLINDERSLAG

• STAP 9
• ? idem stap 6, 7 en 8 maar onder water vorderen
• ? uitvoering het kind stoot af onder water en
  voert de oefeningen uit onder water, bij ademnood
  opduiken (ev. oef verderzetten indien mogelijk)
• methodische wenken
• goede oefeningen om de efficiëntie van de
  beenslagbeweging te blijven verbeteren
• voorbereiding op het kicken onder water na
  start en keerpunt

17
METHODIEK VLINDERSLAG

• Aanleren van de armbeweging
• STAP 1
• ? vanuit stand in ondiep water de armbeweging
  uitvoeren
• uitvoering
• het kind staat in het ondiepe badgedeelte,
  aangezicht boven water. De zwemleerkracht doet de
  oefening voor van op de kant. Nadien kan de
  zwemleerkracht mee in het water gaan en
  corrigeren waar nodig

18
METHODIEK VLINDERSLAG

• STAP 1 (vervolg)
• methodische wenken bij het uitvoeren van de
  armbeweging (van uit stand) begint deze met als
  aandachtspunten
• de vingers zijn gesloten tijdens de
  onderwaterfase
• aandacht voor een goede catch van het water en
  het behoud van het waterdrukgevoel tijdens de
  volledige stuwende onderwaterfase
• handpalmen wijzen naar achter en blijven tijdens
  de stuwende onderwaterfase zolang mogelijk naar
  achter gericht
• tijdens de catch letten op het behoud van de
  hoge elleboog positie tijdens de stuwende fase
  onder water
• inslaan van de handen vooraan met de vingertoppen
  eerst, handpalmen bodemwaarts gericht, handen op
  schouderbreedte
• bij het einde van de stuwende fase zijn de handen
  voorbij de heupen (ver genoeg achterwaarts
  duwen), aandacht voor de vloeiende beweging met
  versnelling in de stuwende beweging achterwaarts
• geen dood moment vooraan na de contra (jonge
  zwemmers blijven vooraan nogal eens hangen ipv
  de catchpositie onmiddellijk op te zoeken), zeker
  te vermijden!!!
• houd er rekening mee dat door een gebrek aan
  lenigheid een aantal kinderen deze bewegingen
  (vooral de contra boven water) niet soepel kunnen
  uitvoeren
• niet teveel aandacht aan de ademhaling in deze
  fase omdat het kind de zwemleerkracht dient te
  observeren

19
METHODIEK VLINDERSLAG

• STAP 2
• ? armbeweging uitvoeren met verplaatsen (stappen)
  zonder nadruk op ademhaling
• ? uitvoering het kind staat in het ondiepe
  badgedeelte, aangezicht boven water, met iedere
  armbeweging verplaatsen dmv kleine stappen
• methodische wenken vorige punten blijven van
  toepassing
• het kind dient te voelen dat de beweging onder
  water van de armen constante stuwing oplevert
• let er op dat de schouders juist onder water
  blijven en enkel tijdens de contra armen boven
  water lichtjes mee omhoog komen

20
METHODIEK VLINDERSLAG

• STAP 3
• ? armbeweging uitvoeren met verplaatsen (stappen)
  met nadruk tijdstip ademhaling
• ? uitvoering idem stap 2 maar met ademhaling
• methodische wenken bij invoegen ademhaling extra
  aandacht voor
• positie van het hoofd bij invoegen ademhaling
  (eerst hoofd, dan armen, oren klemmen etc.)
• hoofd niet te diep knikken (neutrale positie) na
  einde ademhaling, dit geeft problemen bij de
  contra van de armen (bemoeilijkt
  terugvoerbeweging armen boven water)
• uitademen tijdens achterwaartse stuwende
  armbeweging door mond en neus (explosief
  uitblazen)
• inademen tijdens de contra armen boven water,
  moet beëindigd zijn voor het inslaan van de armen
• het omhoog komen van de schouders bij het einde
  van de stuwende achterwaartse armbeweging heeft
  tot doel het vergemakkelijken van de contra
  armen, niet om het ademen mogelijk te maken

21
METHODIEK VLINDERSLAG

• Aanleren vlinderslag globale beweging
• STAP 1
• ? vanuit stand in ondiep water snoeken, handen
  naast lichaam (oef. ev. over flexi-tube laten
  uitvoeren)
• ? uitvoering het kind staat in het ondiepe
  badgedeelte. Vanuit stand met handen naast
  lichaam snoekbeweging oefenen (eerst 1x, daarna
  in serie, afstand vergroten), telkens tussensteun
  voeten voor afstoot
• methodische wenken let op voor te ondiep water
  VEILIGHEID!
• let op goed knikken van hoofd
• één vloeiende beweging
• bij iedere snoek komen ademen
• !!! uitademen door mond en neus - explosief !!!

22
METHODIEK VLINDERSLAG

• STAP 2
• ? idem maar armen en handen gestrekt opwaarts
  (oef. ev. over flexi-tube laten uitvoeren)
• ? uitvoering het kind staat in het ondiepe
  badgedeelte, vanuit stand met armen en handen
  gestrekt opwaarts snoekbeweging oefenen (eerst
  1x, daarna in serie, afstand vergroten), telkens
  tussensteun voeten voor afstoot
• methodische wenken alle vorige punten blijven
  van toepassing
• let op hoofd dat goed tussen de bovenarmen moet
  geklemd worden

23
METHODIEK VLINDERSLAG

• STAP 3
• ? idem maar met armzwaai van achter naar voor
  (oef. ev. over flexi-tube laten uitvoeren)
• ? uitvoering het kind staat in het ondiepe
  badgedeelte. Vanuit stand met armzwaai van achter
  naar voor snoekbeweging oefenen (eerst 1x, daarna
  in serie, afstand vergroten), telkens tussensteun
  voeten voor afstoot
• methodische wenken alle vorige punten blijven
  van toepassing
• armzwaai van achter naar voor contra armen
  boven water
• armen voeren de stuwende beweging onder water uit
  (cf. methodische wenken armbeweging)

24
METHODIEK VLINDERSLAG

• STAP 4
• ? oefenen globale beweging zonder ademen
• uitvoering het kind stoot af van de muur in
  goede pijl en voert een aantal volledige
  bewegingen uit zonder ademen (begin met 3 cycli
  en ga verder tot een 6-tal)
• methodische wenken aandacht voor volgende punten
• het kind mag niet overdreven golven (zwem eerder
  vlak golvend dan op en neer golvend)
• aangezicht blijft in het water, aangezicht
  bodemwaarts gericht
• werk op de twee beenslagen (1 bij het inslaan
  van de handen, 2 bij het einde van de stuwende
  achterwaartse armbeweging)

25
METHODIEK VLINDERSLAG

• STAP 5
• ? oefenen globale beweging met ademen
• uitvoering het kind stoot af van de muur in
  goede pijl en voegt een aantal volledige
  bewegingen uit met ademhalingen (begin met iedere
  slag te ademen)
• methodische wenken blijf aandacht hebben voor de
  voorgaande punten alsook bijkomend voor
• op het einde van de achterwaarts stuwende
  armbeweging komen de schouders lichtjes omhoog om
  de contra van de armen te vergemakkelijken (niet
  om het ademen mogelijk te maken)
• ademen gebeurt door actief voorwaarts-opwaarts
  heffen van het hoofd

26
METHODIEK VLINDERSLAG

• SLOTBEMERKINGEN
•  bij het aanleren van de globale beweging kan
  eveneens gebruik gemaakt worden van 1
  arm-vormen. Moeilijkheid hierbij is evenwel het
  voorwaarts ademen omdat bij de 1 arm-vorm het
  gemakkelijker is zijwaarts te ademen. Aan te
  bevelen zijn dan ook oefenvormen zoals 2 linker
  arm, 2 rechter arm, 2 volledig alsook 1
  arm-vormen waarbij de passieve arm naast het
  lichaam gehouden wordt.
• het is duidelijk dat zwemvliezen een zeer
  belangrijk hulpmiddel zijn bij het aanleren van
  vlinderslag. Let wel op met lange zwemvliezen
  omdat deze nogal makkelijk leiden tot te lang
  blijven hangen van de handen in plaats van
  inslaan met onmiddellijke overgang naar de
  catchpositie