ERKEKTE HIPOGONADOTROPIK HIPOGONADIZM VE TEDAVISI

1
Gonad hastaliklarinda semptomlar ve taniya gidis
Doç. Dr. Rifat EMRAL Ankara Üniversitesi Tip
Fakültesi Endokrinoloji ve Metabolizma
Hastaliklari Bilim Dali
2
Normal Seksüel Farklilasma Üç Evrelidir

• Kromozomal seksin olusmasi
• Farklilasmamis gonadlarin gelisimi
• Iç ve dis genital yapilarin gelisimi

3
Normal Seksüel Farklilasma
Mülleriyen Kanalin Regresyonu
AMH
Sertoli Hücre
SF-1
Genital Tüberkül Ürogenital Sinus
Testis
Wolfiyan Kanali
Testosteron
DHT
Leydig Hücre
SF-1
Erkek Iç Genitalya
Penis Prostat
Genital Kabarti
Bipotansiyal Gonad
Folliküler Hücreler
Mülleriyen Kanal
SF-1
Over
Folliküller
SF-1
Teka Hücreleri
Disi Genitalya
4
Dis genital yapinin farklilasmasi
5
Ambigius Genitalyada Degerlendirme

• Bilinmesi gerekenler
• Palpabl testislerin var olup olmadigi / üretral
  meatus ve fallusun pozisyonu
• Mülleriyen yapilarin varligi
• Serum 17-OH progesteron düzeyi
• Karyotip

6
Normal Hipotalamo-Pituiter-Gonadal Aks
HIPOTALAMUS
GnRH
HIPOFIZ
LH
FSH
GONAD
Steroidler Gamet
7
Erkeklerde pubertal gelisimin evrelendirilmesi
(Tanner)
G1-5, Pu 1-5, A 1-5, testiküler hacim gt 4 ml
erkek pubertasinda ilk belirti
8
Kadinlarda pubertal gelisimin evrelendirilmesi
(Tanner)
B 1-5, Pu 1-5, A 1-5. (B2 kizlarda pubertanin
ilk belirtisi)
9
Primer Hipogonadizm

• Serum seks hormon düzeylerinin normalin altinda
  olmasi
• Serum LH ve/veya FSH konsantrasyonlari normalin
  üzerinde.

Sekonder Hipogonadizm

• Serum seks hormonu düzeylerinin düsük olmasi.
• Serum LH ve/veya FSH konsantrasyonlari normal
  veya azalmis.

10
Hipogonadizmin sik rastlanan nedenleri

• Primer hipogonadizm
• -Klinefelter sendromu
• -Turner sendromu
• Sekonder hipogonadizm
• -Kallman sendromu
• -Hipofiz hastaliklari
• Makroadenomlar
• Hemokromatoz
• Asiri kortokosteroid maruziyeti
• Hiperprolaktinemi

11
Hipogonadizmde sik görülen semptomlar

• Güçsüzlük
• Halsizlik
• Azalmis seksüel fonksiyon
• Iyilik halinde düsme
• Depresyon
• Osteoporoz ve kiriklar
• Erkekte yüz ve vücut killarinda azalma

12
Erkek hipogonadizmi prezentasyon bulgulari

• Küçük testisler (prepubertal)
• Jinekomasti
• Yüz ve vücut killarinda kayip
• Artmis cilt kirikligi
• Infertilite

13
Kadin hipogonadizmi prezentasyon bulgulari

• Meme gelismesinin olmamasi (prepubertal)
• Normal menstrüel siklusun bozulmasi
• Cinsel isteksizlik
• Infertilite

14
Erkek hipogonadizminin tanimi

• Düsük testosteron üretimi
• -prepubertal küçük testisler
• -postpubertal normal testisler
• Düsük sperm üretimi (tek basina da olabilir)
• -Infertil eriskin erkek

15
Kadin hipogonadizminin tanimi

• Düsük östrojen üretimi
• -prepubertal meme gelisinin olmamasi ve
  menslerin baslamamasi
• -postpubertal menstrüel bozukluk
• Ovulasyonun olmamasi
• -Infertil eriskin kadin

16
Klinik Özellikler

• Prepubertal Baslangiç
• -Sekonder seks karakterlerinin gelismemesi
• -Pubertal büyüme ataginin olmamasi
• -Erkeklerde sesin kalinlasmamasi
• - Penis(lt3 cm) ve testisin (lt2.5 cm,lt 5 ml)
  küçük kalmasi
• -Vajen ve labiumlarin infantil kalmasi
• -Skrotum cildinin pigmente olmamasi
• -Erkeklerde kas gelisiminin yetersiz kalmasi
• -Jinekomasti
• -Önikoid vücut yapisi

17

• Önikoid vücut yapisi
• -Üst vücut segmenti / Alt vücut segmenti lt1
• -Kulaç uzunlugu, boydan 5 cm.den daha fazla
  uzundur.
• Yetiskinlerde önikoid yapinin varligi,
  prepubertal hipogonadizme isaret eder.

18
(No Transcript)
19
Klinik Özellikler

• Postpubertal Baslangiç
• -Libidoda azalma
• -Seksüel killarda azalma
• -Erkeklerde seste incelme
• -Kas yapisinda azalma
• -Kemik mineral dansitesinde azalma
• -Hematokritte azalma
• -Kisilik degisimleri
• -Infertilite

20
Fizik Muayenede Dikkat Edilmeli Gerekenler

• Hastanin yasina uygun seksüel gelisiminin olup
  olmamasi
• Yetiskin erkeklerde testis volümü 20-25 ml, penis
  uzunlugu 4-7 cm
• Proksimal kas yapisi
• Pubik killar, gögüs killari
• Temporal bas saç yapisi

21
Gecikmis Puberte

• Gecikmis puberte, sekonder hipogonadizmin bir
  formu.
• Erkek çocuklarda daha siktir.
• Yastaslarindan daha kisa boyludurlar.
• Kemik yasina göre büyüme hizi uygundur.
• Kemik yasi kronolojik yasin altindadir (- 2 SD).
• VP/PT orani lt0.98 ancak tam önikoid degildirler.
• 18 yasina dek puberte baslar.
• Gecikmis dis maturasyonu
• Ailede gecikmis puberte öyküsü
• Diger hipofizer hormon düzeylerinin normal olmasi
  
• Basi bulgularinin ve anosminin olmamasi

22
Idiopatik Hipogonadotropik Hipogonadizm

• Konjenital GnRH eksikligi
• Hipotalamik nöronlardan GnRH sekresyonunda
  bozukluk
• Gonadotrop düzeyinde GnRH reseptörlerindeki
  mutasyonlarda defekt
• LH,FSHin beta subunitesindeki mutasyonlar
• Sporadik
• Sentetik GnRHa LH yaniti alinir.

23
Idiopatik Hipogonadotropik Hipogonadizm

• E/K5/1
• 1/70000-100000
• Herhangi bir yasta prezente olabilir.
• Prezentasyon bulgulari yasa göre degisir.
• Neonatal periyod boyuncamikropenis ve/veya
  kriptorsizm
• Mikrofalluslu erkeklerin yarisi izole GnRH
  eksikligidir.
• Çocukluk boyunca,reproduktif dönemin latent
  peryodundaanosmi,iskelet anormallikleri(yarik
  damak,sindaktili)
• Pubertedeseksüel maturasyonda yetersizlik

24
Kallman Sendromu

• Hipogonadotropik hipogonadizm
• Nongonadal konjenital anormallikler
• Anosmi
• Renk körlügü
• Orta hat anormallikleri yarik damak
• Ürogenital anormallikler tek tarafli renal
  agenezi, tek veya çift tarafli kriptorsidizm
• Sinkinezi
• Nörosensöryal isitme kaybi
• X geçisli erkeklerde daha sik. Otozomal
  dominant, resessif de kalitilabilir.

25
Klinefelter Sendromu

• Testis yetersizliginin en sik konjenital sebebi
• Kromozomal anomali 47XXY
• Mozaik formlari olabilir (46XY47XXY, 48XXXY,
  48XXYY)
• Fenotip erkek testisler küçük, penis genelde
  hipoplazik, dis genitalya maskülen
• Kulaç boyu, uzunlamasina boydan küçük, ancak
  VP/PT orani da 1in altinda (tam önikoid
  degiller)
• Jinekomasti, infertilite, zeka geriligi, kisilik
  ve davranis bozukluklari sik

26
Turner sendromu
Karyotip 45,X (45,X/46,XX X kromozomunda yapisal
anormallikler) Kisa boy (final boy 144-146
cm) Gonadal disgenezi Iskelet anormallikleri Kalp
ve böbrek malformasyonu Dismorfik yüz
yapisi Mental defekt yok Kognitif fonksiyonlarda
bozulma Tedavi büyüme hormonu, seks hormonu
substitüsyonu
H. Tuner, 1938
27
Taniya Gidis

• Sekonder seks karakterlerinin durumu
• Dis genital muayene (testis, penis, vajen,
  labiumlar)
• Serum gonadotropin düzeyleri
• Testis ve over fonksiyonlarinin
  degerlendirilmesi testesteron ve östradiol
  üretimi, sperm sentezi, menstrüel siklusun
  degerlendirilmesi
• Diger hipofiz fonksiyonlarinin düzeyleri
• Testislerin ve overlerin görüntülenmesi(US,CT,MRI)
  
• Hipofiz ve hipotalamik bölge görüntülenmesi(CT,MRI
  )

28
Polikistik Over Sendromu
Kadinlardaki en önemli infertilite nedeni
(sikligi 6-8)

• Menstrüel siklus bozukluklari (genelde
  oligoamenore)
• Anovulatuvar sikluslar
• Hiperandrojenemi
• Hirsutizm, akneiform lezyonlar veya erkek tipi
  saç dökülmesi
• Pelvik USGde polikistik overlerin saptanmasi
  (80)
• LH/FSH gt2
• Obezite (android tip) ve insulin direnci

29
Jinekomasti, küçük testis, davranissal
anormallikler Klinefelter sendromu Memelerin
gelismemesi, kisa boy, yelken boyun, menstrüel
siklusun gelismemesi Turner sendromu Kemoterapi,
radyoterapi, asiri alkol tüketimi veya agrili
testiküler sisme öyküsü primer testiküler
yetersizlik Anosmi Kallman sendromu. Periferal
görme anormallikleri veya pitüiter hormon
eksiklikleri hipofiz veya hipotalamusta kitle
Primer veya sekonder hipogonadizme neden olan
ilaçlar ketokanazol, opiad preparatlari
30
(No Transcript)